Phế phẩm nông nghiệp: Không phải là đồ bỏ
Phế phẩm nông nghiệp: Không phải là đồ bỏ
Phế phẩm nông nghiệp như rơm rạ, vỏ trấu, lõi ngô... đã được nhiều người tận dụng để làm phân bón, sản xuất điện... Nhưng ít ai nghĩ rằng đây là một trong những mặt hàng xuất khẩu khá phổ biến. Thực tế cho thấy chúng ta đang bỏ phí nhiều nguồn lợi mà nếu biết cách tận dụng sẽ thu về nhiều triệu đô la Mỹ.
Những người chuyên... ôm rơm
Năm 2004, Doanh nghiệp tư nhân Minh Nghĩa của Võ Thị Á ở xã Mỹ Yên (Bến Lức – Long An) chuyên thu mua rơm rạ ra đời. Sau một thời gian ngắn, Minh Nghĩa trở thành đầu mối thu mua rơm rạ lớn nhất vùng. Hiện nay, bên cạnh việc cung cấp rơm cho các trang trại nuôi bò sữa ở Long An, Bình Dương, Tây Ninh, các xí nghiệp thuỷ tinh..., doanh nghiệp còn cung cấp cho chủ vựa trái cây ở miền Tây với giá 300.000 đến 600.000 đồng/xe. Riêng loại rơm bán cho các trang trại nuôi bò sữa mỗi lọn (khoảng 5kg) có giá 2.500 - 3.000 đồng. Tính đến nay, Minh Nghĩa đã có khoảng 200 - 300 khách hàng lớn nhỏ.
Ông Phạm Văn Tỏ, Giám đốc Công ty cổ phần Bao bì Long An cho biết, từ đầu năm đến nay đơn vị đã xuất khẩu 20 container (loại 40 feet) các mặt hàng làm từ rơm sang Nhật Bản và Đài Loan (Trung Quốc) với tổng giá trị gần 300.000 USD (tương đương 4,8 tỷ đồng). Năm 2008, sản phẩm làm từ rơm xuất khẩu dự kiến đem về cho Công ty khoảng 700.000 USD (112 tỷ đồng). Người trồng lúa, nông dân giờ đây có thêm nguồn thu nhờ bán rơm với giá 200 - 300 đồng/kg, những lúc trái vụ có thể lên đến 500 - 700 đồng/kg.
Một trong những người cũng thành công với việc đưa rơm rạ... xuất ngoại là ông Nguyễn Minh Quyền, Phó giám đốc Công ty Du lịch Bến Thành. ông Quyền kể: “Trong nghề du lịch, tôi có dịp đi khắp miền quê ĐBSCL, mùa về thấy nhà nông đốt rơm rạ ngoài đồng vừa lãng phí, vừa gây ô nhiễm môi trường. Tôi về mở Công ty Vĩnh Sang (Vĩnh Long) nhằm tìm lối ra cho rơm rạ, tăng thêm thu nhập cho bà con nông dân. Mục đích của tôi rất đơn giản: thay vì đốt ngoài đồng, nông dân chở rơm rạ đến bán cho nhà máy. Từ rơm rạ, nhà máy ép thành những tấm lợp cách nhiệt và chịu nhiệt, thích hợp với môi trường xây dựng nhà tại ĐBSCL”.
Theo kế hoạch, Công ty sẽ nhận chuyển giao công nghệ từ một công ty ở Hoa Kỳ và tiến hành xây dựng vùng nguyên liệu, sản xuất và lập mô hình nhà ở bằng ván ép rơm rạ tại một số địa phương ở ĐBSCL để giới thiệu với nông dân. ông Quyền dự kiến, đến năm 2010, sản phẩm ván ép làm từ rơm rạ có khả năng chịu nhiệt, chống cháy, chống thấm... sẽ có mặt trên thị trường.
Vỏ trấu, mùn cưa... cũng đem về tiền triệu
Hiện, mỗi năm Việt Nam sản xuất hàng chục triệu tấn lúa, từ đó cho ra số lượng trấu khổng lồ. Phần lớn vỏ trấu đang sử dụng làm chất đốt thông thường nên hiệu suất không cao, thậm chí một số nơi còn để bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, theo một số chuyên gia trong ngành năng lượng, nếu trấu được nén dạng viên sẽ tạo ra nhiệt lượng cao hơn viên gỗ nén đang được thị trường thế giới ưa chuộng.
Ông Nguyễn Anh Tuấn, giám đốc một công ty tư nhân tại quận 8 (TP. Hồ Chí Minh) đã thử nghiệm thành công việc nén trấu thành viên. Qua phân tích kỹ thuật, viên trấu nén cho kết quả khá khả quan. “Nếu so với than đá, sử dụng viên gỗ nén rẻ hơn 30% nhưng sử dụng viên trấu nén tiết kiệm 40 - 50% chi phí”, ông Tuấn cho biết. Công ty cũng đã xúc tiến giới thiệu sản phẩm với khách hàng châu âu và bước đầu nhận được 6 hợp đồng làm hàng mẫu.
Nổi danh trong lĩnh vực xuất khẩu phế phẩm nông nghiệp phải kể đến Công ty cổ phần Vietgo - đơn vị chuyên xuất khẩu mùn cưa. ông Nguyễn Tuấn Việt, Giám đốc Công ty cho biết: “Chúng tôi thu mua mùn cưa từ các cơ sở chế biến gỗ, sau đó sơ chế qua rồi xuất khẩu mùn cưa thô cho các doanh nghiệp nước ngoài. Sau khi trừ chi phí, mỗi container chúng tôi lãi 5-8 triệu đồng. Mỗi tháng Công ty nhận được không dưới 20 đơn đặt hàng của khách nước ngoài với số lượng lên tới hàng nghìn tấn. Không chỉ có mùn cưa, nhiều đối tác còn đề nghị mua cả lõi ngô với giá 100USD/tấn. Tiếc là chúng tôi chưa thể cung ứng được”.
Nhận định về xu thế xuất khẩu phế phẩm nông nghiệp, hầu hết các doanh nghiệp đều cho rằng, đây là hướng đi hứa hẹn mang lại hiệu quả cao, bởi nhiều nước trên thế giới khuyến khích việc tạo điện năng từ phế phẩm nông nghiệp. Đây không chỉ là nguồn năng lượng hữu ích, sẵn có mà còn góp phần to lớn trong việc bảo vệ môi trường sống, “chính vì vậy, nếu biết cách tận dụng, bà con không chỉ có thêm thu nhập mà còn làm giàu từ những thứ tưởng như bỏ đi” - ông Tuấn nhấn mạnh. Cùng chung quan điểm trên, ông Tỏ cho biết: “Nếu lên mạng tìm kiếm, bạn sẽ dễ dàng nhận ra nhu cầu mua, bán các phế phẩm nông nghiệp như rơm rạ, vỏ trấu, lõi ngô... rất lớn. Đây là một trong những mặt hàng xuất khẩu tiềm năng mà chúng ta đang bỏ phí. Các nước công nghiệp phải tìm cách nhập khẩu phụ phẩm nông nghiệp để tái chế, tiết kiệm chi phí, thì tại sao nước nông nghiệp như chúng ta lại không tận dụng nguồn tài nguyên sẵn có này để làm giàu và thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển mạnh hơn”.
Vĩnh Uyên (tổng hợp)
kinh tế nông thôn
