Giảm lương hưu, có chắc 20 năm sau quỹ không vỡ?

27/05/2014 08:44
27-05-2014 08:44:38+07:00

Giảm lương hưu, có chắc 20 năm sau quỹ không vỡ?

Chẳng có gì đảm bảo rằng sau năm 2034, quỹ BHXH lại không đứng trước nguy cơ vỡ, và vấn đề điều chỉnh chính sách về lương hưu sẽ lại không được đặt ra.

Chính sách là công cụ để điều tiết nền kinh tế. Để chính sách phát huy hiệu quả và tạo được sự đồng thuận trong dân chúng thì luôn cần "thỏa hiệp" giữa bên có lợi và bên bất lợi. Nhưng lâu nay, chính sách dường như đang được áp đặt nhiều hơn là sự tương tác hài hòa, và chỉ nhằm tối đa quyền lợi của bên thụ hưởng mà chưa hạn chế thấp nhất thiệt hại của bên bị ảnh hưởng.

Phải chăng là tận thu...?

Năm 2012, dự định bổ sung thêm một đầu phí vào giá xăng dầu của Bộ Giao thông vận tải đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều. Đặc biệt, nếu biết rằng cơ cấu giá xăng dầu đã có gần 10 khoản thuế và phí, chiếm tới 30% giá thành và trong 1 lít xăng đã có 1.000 đồng phí, bao gồm một phần là phí giao thông.

Công luận cho rằng tất cả các tuyến đường đều đã có thu phí theo từng dự án, nếu thu phí bảo trì đường bộ nữa thì sẽ là phí chồng phí. Hơn nữa, xăng dầu không chỉ để vận hành xe, mà còn được dùng rất nhiều cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác.

Dù vậy, Bộ Giao thông vận tải vẫn quyết thu bằng được loại phí này qua hệ thống chính quyền cơ sở, tổ dân phố, mà nhiều người vẫn cho là tận thu đến hang cùng ngõ hẻm! Nguồn thu từ phí này dự tính là 9.000 tỷ đồng/năm.

Nhưng chỉ sau hơn 1 năm thực hiện, đầu tháng 4/2014, Phó chủ nhiệm Ủy ban tài chính ngân sách của Quốc hội đã phải đặt vấn đề nên chăng dừng thu phí bảo trì đường bộ xe gắn máy. Đây cũng là nội dung được nhiều đại biểu chuyên trách đề nghị Chính phủ xem xét, bởi chi phí để thu rất tốn kém, mất thời gian mà số tiền thu được lại không như kỳ vọng.

Gần đây, các hiệp hội, doanh nghiệp và người tiêu dùng cũng đang bàn luận sôi nổi về việc Bộ tài chính đề nghị đưa nước ngọt có gas vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Theo dự kiến, ngân sách sẽ tăng khoảng 1.500 tỉ đồng vào năm 2016 và 1.900 tỉ đồng vào năm 2018 từ nguồn thu này.

Bộ Tài chính cho rằng đưa nước ngọt có gas vào danh mục hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt là để "bảo vệ sức khoẻ người tiêu dùng". Nhưng Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) lại cho rằng: "Một người phải uống trên một ngàn lon soda mỗi ngày thì mới có nguy cơ mắc bệnh ung thư".

Ngoài ra, nguyên nhân gây ra các bệnh tiểu đường, béo phì, gút là do hấp thụ quá lớn lượng đường, đạm từ tất cả các loại thực phẩm hàng ngày nên sẽ là rất oan ức nếu "đổ hết tội" cho gas và dùng gas làm tiêu chí phân loại để đánh thuế.

Nước ngọt có gas không phải là một sản phẩm khu biệt như các mặt hàng xa xỉ khác đang phải chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Đây là một sản phẩm đại chúng và phù hợp túi tiền của nhiều người. Do đó, nếu đánh thuế 10% sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đại bộ phận dân chúng, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Hơn nữa, liệu Bộ Tài chính đã tính toán việc sụt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp để làm số liệu so sánh hay chưa?

...cả những khoản để dành?

Và có lẽ, nhận được sự quan tâm của công luận hơn cả ở thời điểm hiện tại là sự kiện Bộ LĐTBXH đang đề nghị tăng thời gian nghỉ hưu và giảm lương hưu trong dự thảo sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội lần này.

Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), quỹ bảo hiểm xã hội Việt Nam sẽ mất cân đối thu chi vào năm 2022 và đến năm 2034 thì sẽ bị vỡ. Nguyên nhân được cho là số lượng người đóng ít, mức đóng và thời gian đóng ngắn trong khi mức hưởng lại cao, thời gian hưởng dài.

Thông tin vừa được công bố đã gây hoang mang cho hàng triệu người lao động. BHXH phải được xem như một dạng hợp đồng song vụ, một bên không thể tùy ý sửa đổi bổ sung mà không quan tâm đến ý kiến của bên còn lại. Và chẳng có gì đảm bảo rằng sau năm 2034, quỹ lại không đứng trước nguy cơ vỡ, và vấn đề điều chỉnh chính sách về lương hưu sẽ lại không được đặt ra.

Cứu quỹ bảo hiểm xã hội là cần kíp và phải làm, nhưng cần một phương án lâu dài và toàn diện hơn là đánh vào chính những người lao động. Tăng số lượng người đóng bảo hiểm, giảm thất thu và nợ đọng, chống trục lợi bảo hiểm y tế, bảo hiểm thai sản, bảo hiểm thất nghiệp..., trách nhiệm chính này là của cơ quan quản lý nhà nước.

Việc tăng thời gian nghỉ hưu và giảm lương hưu nếu làm không khéo, cũng sẽ đi ngược lại chính sách chăm lo tốt hơn cho người lao động và quyết định 188/1999/QĐ-TTg về thực hiện chế độ tuần làm việc 40 giờ.

BHXH luôn được cho rằng là một khoản để dành của người lao động phòng khi già cả, ốm đau... Nếu cơ quan chủ quản vẫn cương quyết phải "cắt xén" khoản này bằng cách này hay cách khác khi chưa có sự nghiên cứu, đánh giá toàn diện về sức khỏe, thể lực, điều kiện, môi trường làm việc cụ thể của người Việt Nam mà chỉ nhằm "be bờ" quỹ thì e rằng con số chỉ 20% lực lượng lao động tham gia BHXH (trong khi tỷ lệ bắt buộc là khoảng 78%) sẽ còn "teo tóp" hơn trong thời gian tới.

Và "cái túi" Thạch Sanh

Khi đưa ra một đề án, một dự thảo, cơ quan chủ quản thường hướng tới số tiền sẽ thu được hoặc không phải chi mà dường như ít đánh giá những tác động tiêu cực đến xã hội và đời sống của đại bộ phận dân chúng.

Ai cũng biết, cần phải tăng nguồn thu trong bối cảnh kinh tế khó khăn, cần phải cứu quỹ bảo hiểm để bảo đảm phúc lợi xã hội, nhưng không vì thế mà cứ hết tiền lại nhớ ngay đến cái túi của người dân. Bởi chắc chắn đó không phải là cái túi Thạch Sanh!

Thu ngân sách hoặc các khoản tuơng tự ngân sách là một hoạt động đương nhiên phục vụ cho việc duy trì quản lý nhà nước và phục vụ lợi ích chung của cộng đồng. Suy cho cùng, những khoản tiền này nếu không thu trong dân thì thu ở đâu. Nhưng đôi khi các cơ quan chủ quản đã quá lạm dụng quyền lực nhà nước để đặt người dân vào cái thế đã rồi, không còn sự lựa chọn nào khác.

Trước khi thông qua một chính sách liên quan đến tài chính nào đó, cơ quan chủ quản cũng rất thận trọng khi đưa ra lấy ý kiến đông đảo người dân. Thực tế là dù công luận đồng tình hay phản đối, hầu hết đều vẫn được ban hành, mặc ai nói ngả nói nghiêng. Điều đó cho thấy mục tiêu là ban hành chứ không phải là để nhận được sự phản hồi, đóng góp. Nếu vậy sao còn đưa ra lấy ý kiến?

Rõ ràng, chúng ta đang rất cần những nhà hoạch định chính sách có thể làm "yên dân" thay vì những chính sách được đề xuất theo "tình huống". Có thể rất dễ dàng để làm ra một văn bản quy phạm pháp luật và bắt buộc dân chúng phải tuân theo, nhưng lại thật khó khăn để nói cho họ biết khi hầu bao ngày càng bị xiết chặt thì cần phải làm gì.

Và cứ mỗi khi gặp vấn đề về tài chính trong lĩnh vực của mình, điều đầu tiên mà các cơ quan chủ quản nghĩ được là lại thu từ dân.

Nga Lê

tuanvietnamnet





TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Lo rủi ro nếu để doanh nghiệp quản lý quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung

Bộ Tài chính đề xuất chuyển bảo hiểm hưu trí bổ sung tự nguyện từ các doanh nghiệp tư nhân sang BHXH Việt Nam quản lý để giảm thiểu rủi ro cho người tham gia.

Đề xuất mở rộng đối tượng tham gia, tăng mức đóng bảo hiểm thất nghiệp

Tại dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Bộ LĐ-TB&XH đề xuất mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp và tăng mức đóng tối đa 1%.

Bắt nhóm đối tượng làm giả hồ sơ, chiếm đoạt tiền tỷ của nhiều công ty bảo hiểm

Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Ninh Bình đã ra quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt bị can để tạm giam đối với 4 đối tượng về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ...

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc: Hợp đồng bảo hiểm đã được quy định ngắn gọn và chặt chẽ hơn

Trong phần chất vấn Bộ trưởng Tài chính, đã có rất nhiều câu hỏi dành cho Bộ trưởng Phớc về vấn đề mua và bán bảo hiểm. Đặc biệt là vấn đề quy định về hợp đồng bảo...

Thanh tra bán bảo hiểm qua ngân hàng đối với 2 công ty bảo hiểm lớn

Năm 2024, Bộ Tài chính sẽ thanh tra 6 doanh nghiệp bảo hiểm; trong đó có thanh tra việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài...

Bảo hiểm xe cơ giới có tỷ lệ bồi thường cao nhất năm 2023

Theo thống kê của Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, trong lĩnh vực bảo hiểm phi nhân thọ, tỷ lệ bồi thường của bảo hiểm xe cơ giới là cao nhất.

‘Doanh nghiệp bảo hiểm tự minh bạch, khách hàng ắt sẽ tin’

Ông Ngô Trung Dũng - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam kỳ vọng năm 2024, thị trường bảo hiểm sẽ có nhiều biến chuyển tích cực.

Đề xuất giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu còn 10 năm được hưởng lương hưu

Cử tri đề xuất giảm thời gian đóng BHXH tối thiểu xuống 10 năm được hưởng lương hưu. Các chuyên gia cho rằng, thời gian đóng BHXH ngắn có lương hưu vẫn hơn những...

Trên 93% dân số Việt Nam được bảo vệ sức khỏe từ nguồn Bảo hiểm Y tế

Năm 2022 chỉ có hơn 150 triệu lượt khám chữa bệnh Bảo hiểm Y tế thì đến năm 2023, con số này đã tăng lên tới gần 175 triệu lượt, tăng trên 23,4 triệu lượt so với...

Bảo hiểm Xuân Thành đổi tên thành Bảo hiểm LPBank

Từ ngày 01/02/2024, Tổng CTCP Bảo hiểm Xuân Thành chính thức đổi tên thành Tổng CTCP Bảo hiểm LPBank. Nhận diện thương hiệu và địa chỉ trụ sở chính cũng sẽ được...

Cổ phiếu ngân hàng

Cổ phiếu bảo hiểm


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98