Điểm nhấn trong thu NSNN 6 tháng đầu năm
Điểm nhấn trong thu NSNN 6 tháng đầu năm
Theo Bộ Tài chính, 6 tháng đầu năm, thu ngân sách Nhà nước (NSNN) ước đạt 413,6 nghìn tỉ đồng, đạt 52,8% dự toán và tăng 15,8% so với cùng kỳ năm 2013.
Trong đó, thu nội địa đạt 280,65 nghìn tỉ đồng, bằng 52,1% dự toán, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2013; 44/63 địa phương có số thu nội địa đạt tiến độ dự toán (trên 50%) và 49/63 địa phương có số tăng thu cao hơn cùng kỳ năm 2013. Thu từ dầu thô đạt 54,4 nghìn tỉ đồng, bằng 63,9% dự toán (giảm 2,3% so với cùng kỳ năm 2013). Giá dầu bình quân 6 tháng đầu năm đạt khoảng 113 USD/thùng, tăng 15 USD/thùng so với giá dự toán. Thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 77 nghìn tỉ đồng, bằng 50% dự toán, tăng 27% so với cùng kỳ năm 2013.
Kết quả tích cực thu NSNN những tháng đầu năm có nhiều nguyên nhân, do tăng nguồn thu và cái cách công tác hành thu, chống thất thu, nổi bật là: Do sự tăng trưởng của các ngành sản xuất kinh doanh và tăng các hoạt động nhập khẩu có kim ngạch lớn, thuế suất cao tăng mạnh (xăng dầu, ô tô nguyên chiếc, linh kiện, phụ tùng ô tô) do số thuế thu nhập doanh nghiệp quý III/2013 của các DN nhỏ và vừa được giãn nộp nay vừa đến hạn nộp vào quý I/2014; do sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, nhất là nỗ lực của ngành Tài chính trong việc đẩy mạnh chương trình cải thiện, hiện đại hóa công tác quản lý thuế và hoạt động hải quan; tích cực đấu tranh chống hoạt động chuyển giá, trốn thuế.
Bên cạnh đó, thủ tục hải quan (TTHQ) từng bước được hoàn thiện theo hướng đơn giản, tạo thuận lợi cho hoạt động XNK và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. Hệ thống TTHQ điện tử VNACCS/VCIS đã được triển khai tại 34/34 Cục Hải quan và 170 Chi cục Hải quan các tỉnh, thành phố với 28.401 DN tham gia. Hệ thống đã được triển khai theo đúng tiến độ, không gây xáo trộn lớn cho hoạt động XNK. Việc thực hiện thông quan dần đi vào ổn định, đảm bảo thực hiện các chức năng quản lý Nhà nước được chặt chẽ và hiệu quả, nhờ đó đã rút ngắn thời gian thực hiện TTHQ của DN.
Việc thanh tra xử lý vi phạm đạt hiệu quả khả quan. Trong 6 tháng đầu năm, các đơn vị thuộc Bộ Tài chính (Thanh tra Bộ Tài chính và các Tổng cục) đã triển khai tổng cộng 22.314 cuộc thanh tra, kiểm tra, kiến nghị xử lý về tài chính trên 4.538,5 tỉ đồng, xử phạt vi phạm về hành chính trên 913,1 tỉ đồng; riêng Thanh tra Bộ Tài chính đã triển khai 8 cuộc thanh tra chuyên ngành với nội dung tập trung vào những vấn đề thời sự như: Quản lý, bình ổn giá sữa trẻ em; công tác quản lý nợ công; công tác hoàn thuế GTGT... Qua thanh tra phát hiện và kiến nghị xử lý về tài chính trên 1.350,4 tỉ đồng và hơn 6,2 triệu USD (trong đó: tăng thu cho ngân sách Nhà nước 670,2 tỉ đồng và hơn 6,2 triệu USD; giảm chi 610,5 tỉ đồng, xử lý tài chính khác 69,7 tỉ đồng). Cũng qua các cuộc thanh tra, phát hiện nhiều đơn vị sai phạm trong quản lý, điều hành ngân sách địa phương; quản lý vốn đầu tư xây dựng tại các dự án đầu tư; lĩnh vực quản lý tài chính bộ, ngành; quản lý tài chính tại các doanh nghiệp Nhà nước,...
Theo Tổng cục Thuế, tính đến hết tháng 6/2014, cơ quan Thuế đã quản lý được 4.098 DN có giao dịch liên kết thực hiện kê khai thông tin giao dịch liên kết (con số này của cả năm 2012 là 3.078 DN). Cơ quan Thuế đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 557 DN lỗ, có dấu hiệu chuyển giá, qua đó đã truy thu, truy hoàn và xử phạt là 579,3 tỉ đồng, giảm khấu trừ là 25,6 tỉ đồng, giảm lỗ 1.517,2 tỉ đồng. Cùng với kết quả thanh tra, kiểm tra đối với các DN lỗ, có dấu hiệu chuyển giá, việc kiểm soát thông tin giao dịch liên kết đã có tác động tích cực trong việc nâng cao tính tuân thủ của DN.
Cụ thể, số DN đầu tư nước ngoài kê khai thua lỗ đã giảm rõ rệt, nhiều DN trước đây kê khai với mức lợi nhuận không đáng kể thì nay đã kê khai tăng lợi nhuận. Tiêu biểu là, theo Cục Thuế TP.HCM, thu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) trên địa bàn trong quý I/2014 đã tăng 35,28% so với cùng kỳ năm 2013, trong đó, thuế TNDN của các DN ngoài quốc doanh tăng 30%, còn thu từ khu vực DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng 49%, cao nhất trong các khu vực kinh tế. Công ty Pou Yuen, đã nộp thuế TNDN 139 tỉ đồng, tăng hơn gấp đôi so với cùng kỳ năm 2013. Công ty Phát triển Phú Mỹ Hưng có số nộp tăng 503 tỉ đồng - tăng 11 lần so với cùng kỳ năm trước; Công ty TNHH quốc tế Unilever VN nộp 574 tỉ đồng - tăng 41,57% so với cùng kỳ năm 2013…
Công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại được thực hiện hiệu quả từ khâu xây dựng kế hoạch, triển khai chỉ đạo của lãnh đạo các cấp, nắm vững diễn biến tình hình tại địa bàn để chủ động đấu tranh, phát hiện, bắt giữ. Tính đến ngày 15/6/2014, đã phát hiện xử lý 8.915 vụ (giảm 19,8% so với cùng kỳ 2013), trị giá hàng vi phạm ước tính 168,904 tỉ đồng (tăng 14,3% so với cùng kỳ 2013); khởi tố hình sự 6 vụ, chuyển các cơ quan khác khởi tố 27 vụ; thu nộp NSNN 59,652 tỉ đồng. Trong đó, Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì bắt giữ, xử lý 43 vụ, trị giá hàng vi phạm ước 92,539 tỉ đồng, khởi tố 3 vụ, thu nộp NSNN 5,366 tỉ đồng.
Công tác xây dựng và triển khai kiểm tra sau thông quan theo kế hoạch được quan tâm, chú trọng. Việc lựa chọn DN kiểm tra được thực hiện theo đúng quy trình. Qua kiểm tra đã phát hiện các hành vi vi phạm và tiến hành truy thu, góp phần quan trọng vào đảm bảo nhiệm vụ thu, chống thất thu. Tính đến hết 30/6/2014, đã tiến hành kiểm tra 767 cuộc (trong đó kiểm tra tại cơ quan Hải quan 523 cuộc; kiểm tra tại trụ sở DN 244 cuộc), bằng 85% so với cùng kỳ 2013. Toàn ngành đã ra quyết định ấn định và truy thu (bao gồm cả thuế và phạt) 238,2 tỷ đồng, bằng 66% so với cùng kỳ 2013, đã thu nộp NSNN 204,2 tỉ đồng, bằng 61% so với cùng kỳ năm 2013 (không kể số thu từ xăng dầu tạm nhập, tái xuất).
Kết quả thu NSNN tích cực đã tạo thuận lợi cho Chính phủ chủ động các nhiệm vụ chi theo dự toán kế hoạch cũng như chi bổ sung ngoài kế hoạch (như chi 4.500 tỉ đồng hỗ trợ ngư dân đóng tàu và 11.500 tỉ đồng đóng mới tổng cộng 32 tàu các loại cho lực lượng cảnh sát biển và kiểm ngư…), góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo; bảo vệ các lợi ích trên biển của Việt Nam; hỗ trợ và bảo vệ ngư dân; thực hiện nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn trên biển và các nhiệm vụ quan trọng khác.
TS Nguyễn Minh Phong
