Vốn Nhật có đang rời khỏi Việt Nam?

Vốn Nhật có đang rời khỏi Việt Nam?

Bài báo “Vốn Nhật đang rời Việt Nam” trên một tờ báo trong nước mới đây đang thu hút sự quan tâm của giới đầu tư. Liệu vốn Nhật có đang thật sự rời khỏi Việt Nam như thông tin trên?

Vượt qua nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ khác, vốn đầu tư Nhật cam kết vào Việt Nam liên tiếp dẫn đầu trong ba năm 2011, 2012 và 2013, sau đó bị tụt xuống vào năm ngoái nhưng vẫn nằm trong tốp bốn quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn cam kết đầu tư vào Việt Nam nhiều nhất. Từ đầu năm đến nay, vốn cam kết của doanh nghiệp Nhật nằm trong... tốp ba.

Tập đoàn bán lẻ lớn của Nhật Aeon có kế hoạch đầu tư tới 2 tỉ đô la tại Việt Nam. Ảnh: Một sự kiện diễn ra tại siêu thị Aeon Mall Tân Phú, TPHCM

Tập trung dự án nhỏ và vừa

Một trong những nguyên nhân của sự sụt giảm nguồn vốn đầu tư từ Nhật vào Việt Nam là sự thiếu vắng các dự án đầu tư có quy mô vốn lớn trong lĩnh vực sản xuất. Theo các chuyên gia trong ngành xúc tiến đầu tư, những dự án đầu tư sản xuất thường đòi hỏi vốn lớn, thời gian đầu tư lâu dài và phụ thuộc nhiều vào nhu cầu thị trường.

Một nguyên nhân khác, mang tính khách quan, là đồng yen của Nhật bị mất giá khá nhiều so với đồng đô la Mỹ trong thời gian qua. Trong khi đó, kinh tế Nhật vẫn đang khó khăn, kinh tế toàn cầu chưa sáng sủa hẳn.

Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là vốn Nhật đang rời khỏi Việt Nam mà theo giới phân tích, đó chỉ là bị giảm về vốn cam kết mới so với nguồn vốn đầu tư của những năm trước đó.

Ông Yasuzumi Hirotaka, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Nhật Bản tại TPHCM (JBAH), tại buổi gặp gỡ lãnh đạo TPHCM mới đây, khẳng định vốn đầu tư trực tiếp của Nhật vào Việt Nam trong thời gian gần đây có sụt giảm nhẹ nhưng chỉ là hiện tượng tạm thời vì số doanh nghiệp Nhật đến văn phòng Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (Jetro) tìm hiểu môi trường đầu tư Việt Nam không hề giảm, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa có sự tăng trưởng rất mạnh.

Ông Duangdej Yuaikwarmdee, Phó Giám đốc điều hành Công ty Reed Tradex (Thái Lan) - đơn vị tổ chức triển lãm METALEX ở Việt Nam và Thái Lan hằng năm cho biết, qua tiếp xúc với các nhà sản xuất của Nhật Bản cũng như các doanh nghiệp Nhật Bản tham gia triển lãm METALEX ở Việt Nam và Thái Lan, ông thấy doanh nghiệp nhỏ và vừa của Nhật đang quan tâm tới Việt Nam, Indonesia và Thái Lan. Tuy nhiên, Việt Nam được sự quan tâm và khuyến khích đầu tư nhiều hơn nhờ môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, chi phí lao động thấp, sự hỗ trợ của Chính phủ và an ninh ổn định. Theo ông Yuaikwarmdee, doanh nghiệp Nhật quan tâm các lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ cho ngành sản xuất điện tử, xe máy, ô tô, cơ khí...

Trước đó, ông Nakajima Satoshi, Tổng lãnh sự Nhật Bản tại TPHCM cũng cho rằng Việt Nam tiếp tục là điểm đến đầu tư hấp dẫn đối với doanh nghiệp Nhật, và mong muốn đầu tư vào Việt Nam của doanh nghiệp Nhật không hề suy giảm.

Tuy nhiên, xu hướng đầu tư của Nhật Bản những năm gần đây đang thiên về lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, với các dự án có quy mô vốn cam kết đầu tư không nhiều, có dự án chỉ vài chục ngàn đến vài trăm ngàn đô la Mỹ. Dù vậy, đây lại là những dự án rất thiết thực vì nó sẽ cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ mà Việt Nam hiện nay đang yếu và thiếu.

Ngay cả trong đầu tư gián tiếp, theo báo cáo của Stoxplus công bố trong tháng 2-2015, Nhật Bản vẫn đứng thứ sáu trong danh sách các quốc gia tiến hành các thương vụ mua bán - sáp nhập (M&A) ở Việt Nam. Báo cáo cho thấy, các thương vụ lớn của Nhật Bản không xuất hiện trong năm nay. Sau một số thương vụ lớn trong năm ngoái, hiện các nhà đầu tư Nhật chuyển hướng sang đầu tư dài hạn với quy mô vốn nhỏ hoặc trung bình nhưng tiềm năng lớn.

Gia tăng bán lẻ, ẩm thực

Làn sóng đầu tư ra nước ngoài hiện nay của Nhật, do các tổ chức tài chính dẫn đầu, có phần do người Nhật không tìm thấy cơ hội ở thị trường trong nước, do né tránh rủi ro của thị trường Trung Quốc nhưng phần khác do họ đang có trong tay khoản tiền mặt khổng lồ, tích lũy được nhờ chính sách kích thích kinh tế của Thủ tướng Shinzo Abe.

Xem chi tiết tại đây...

Quốc Hùng

tbktsg