Nhà đầu tư và “Ngài thị trường” hoảng loạn
Nhà đầu tư và “Ngài thị trường” hoảng loạn
Từ năm 2012 cho đến năm 2014, dường như trên thị trường đã có một quy luật bất thành văn rằng quý 1 là thời điểm mà thị trường chứng khoán (TTCK) tăng giá sôi động, thanh khoản dồi dào. Cách đây 3 tháng, có vẻ như quy luật đó vẫn còn được công nhận khi nhiều chuyên gia đưa ra những dự báo lạc quan về thị trường đầu năm 2015.
Song cho đến ngày hôm nay, điều đúng đắn duy nhất mà nhà đầu tư (NĐT) nhận thức được chính là việc dự đoán thị trường là… bất khả thi. Thay vì mất đi niềm tin, họ nên sống chung với một sự thật rằng: thị trường luôn luôn biến động bất ngờ, cách ta hành xử thế nào mới là vấn đề đáng xem xét.
Lo sợ đến hoảng loạn
TTCK Việt Nam đạt đỉnh trong năm mới khi chỉ số VN-Index chạm mức 600.4 điểm với thanh khoản yếu ớt vào ngày 4/3/2015, đánh dấu sự kết thúc cho chuỗi ngày tăng điểm và tiếp sau đó là quá trình tuột dốc không phanh với mức giảm 11.4% xuống mức 538.9 vào ngày 1/4/2015 trong vỏn vẹn 20 phiên.
Đối với TTCK Việt Nam, mức giảm này không phải là địa ngục so với mức giảm của giai đoạn năm 2008. Tuy nhiên, điều làm NĐT đang dần từ trạng thái lo sợ đến hoảng loạn chính là việc khối ngoại rút vốn ròng liên tục trong sự im lặng đến bất thường của giới báo chí và chuyên gia. Họ không thể hiểu được lý do đằng sau của việc bán tháo này trong khi các tin tức kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn tích cực. Như vậy, tại sao thị trường lại sụt giảm mạnh trong khi nhiều yếu tố vẫn hỗ trợ?
Câu chuyện “Ngài thị trường” và câu trả lời
Để trả lời được câu hỏi trên, chúng ta cần lùi lại một bước để tìm hiểu về câu chuyện “Ngài thị trường” của Benjamin Graham – một NĐT rất thành công và là cha đẻ của phân tích chứng khoán. Đối với ông, TTCK được ví von là “Ngài thị trường”, một người mà sinh ra để phục vụ NĐT. Mỗi ngày anh ta đều gõ cửa và đưa ra một mức giá.
“Ngài thị trường” là một người phi lý trí cực đoan: khi anh ta bi quan, anh ta sẽ đưa ra mức giá thấp kỷ lục; khi lạc quan, anh ta sẽ chào mua với mức giá cao ngất trời.
NĐT hoàn toàn có thể phớt lờ “Ngài thị trường” – thậm chí có thể lợi dụng anh ta - bởi vì anh ta luôn sẵn sàng chào mua/bán với một mức giá khác vào ngày hôm sau.
Quay lại với câu hỏi đang lơ lửng trong đầu NĐT, tại sao TTCK Việt Nam lại sụt giảm mạnh như vậy? Nói đến đây người viết đoán được sẽ rất nhiều lý do được đưa ra như: đồng USD tăng giá, tình trạng “bán giấy lấy tiền” của một số doanh nghiệp niêm yết, Thông tư 36 hạn chế dòng vốn margin … Nhưng tất cả lý do trên đều chưa giúp ích được cho nhà đầu tư.
Ngược lại, câu trả lời thực sự hữu ích đó chính là: “Chúng ta không cần phải biết lý do và chẳng cần phải quan tâm!” - Giá cả thị trường ẩn dụ qua câu chuyện trên sinh ra để phục vụ NĐT chúng ta, không phải để hướng dẫn chúng ta hành động.
Sự sụt giảm của TTCK trong ngắn hạn hiện tại là một hiện tượng biến động tự nhiên – nó có thể là sự sửa sai cho giá cả bong bóng trước đó. Song nó không hề là một dự báo tương lai cho doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam.
Đối với những NĐT lý trí, đây là cơ hội không thể tốt hơn để họ tăng tỷ trọng nắm giữ cổ phiếu. Còn đối với những nhà đầu cơ lướt sóng chọn phương pháp không an toàn, sự kiện sụt giảm này là một sự trả giá tất yếu cho sự chấp nhận rủi ro cao của họ.
Hoàng Hà Nguyễn
