Hiệp định TPP vượt qua rào cản Quốc hội Mỹ

Hiệp định TPP vượt qua rào cản Quốc hội Mỹ

Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã tiến gần hơn tới sự phê chuẩn của Quốc hội Mỹ sau khi các nghị sĩ Thượng viện Mỹ hôm nay đồng ý sẽ trao cho Tổng thống Barack Obama quyền thúc đẩy đàm phán nhanh (TPA) để kết thúc TPP.

Tổng thống Obama và nữ nghị sĩ Nancy Pelosi, lãnh đạo nhóm nghị sĩ Dân chủ thiểu số ở Hạ viện Mỹ sau một cuộc họp mà Hạ viện bác bỏ dự luật TAA về hỗ trợ người lao động Mỹ trong tuần trước. Ảnh Reuters.

Dự kiến ngày mai thứ Tư, 24-6, Thượng viện Mỹ sẽ bỏ phiếu chính thức chuẩn thuận dự luật TPA (trade promotion act), còn gọi là quyền đàm phán nhanh hay quyền xúc tiến thương mại, trao cho Chính phủ Mỹ toàn quyền đàm phán các điều khoản của một hiệp định thương mại tự do với các đối tác nước ngoài, sau đó Quốc hội Mỹ chỉ có thể chấp nhận hay bác bỏ hiệp định ấy mà không được sửa chữa các điều khoản đã đàm phán.

Hạ viện Mỹ tuần trước đã thông qua dự luật TPA riêng rẽ với tỷ lệ 219 phiếu thuận/211 phiếu chống. Gọi là riêng rẽ vì dự luật TPA được Hạ viện thông qua không đi kèm với dự luật TAA (trade adjustment assistance - luật hỗ trợ người lao động Mỹ bị mất việc làm vì các hiệp định tự do thương mại) bị Hạ viện bác bỏ với tỷ lệ 126 phiếu thuận/302 phiếu chống. Trước đó, Thượng viện Mỹ đã thông qua dự luật TPA nhưng gắn liền với dự luật TAA thành một gói.

Để dự luật TPA được Thượng viện thông qua vào ngày mai, cần có ít nhất 51 phiếu thuận trong tổng số 98 phiếu và kết quả cuộc bỏ phiếu thăm dò hôm nay là 60 phiếu thuận/37 phiếu chống.

“Hôm nay là một cuộc bỏ phiếu lớn. Đó là điều quan trọng cho đất nước”, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell, đảng Cộng hòa, lãnh đạo nhóm đa số tại Thượng viện Mỹ nhận xét. Ông McConnell ủng hộ chương trình thương mại của Tổng thống Obama, đặc biệt là hiệp định TPP, quy tụ 12 nền kinh tế châu Á-Thái Bình Dương và là “điểm nhấn” trong chính sách “tái cân bằng” sang châu Á nhằm siết chặt quan hệ với các đồng minh châu Á của Tổng thống Obama.

Dự luật TPA đã trải qua 6 tuần lễ giằng co trong Quốc hội Mỹ, hai lần bị bác bỏ bởi các nghị sĩ đảng Dân chủ của ông Obama vì họ lo ngại các hiệp định tự do thương mại sẽ làm cho người lao động Mỹ mất việc làm vào tay những đồng nghiệp ở các nền kinh tế đang phát triển.

Trong cuộc bỏ phiếu thăm dò hôm nay có 13 trong số 44 Thượng nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu ủng hộ, cùng với 47 trong số 54 Thượng nghị sĩ Cộng hòa, tính chung đã đủ số 60 phiếu thuận cần thiết để được Thượng viện Mỹ thông qua.

Nếu mọi việc diễn ra theo đúng kế hoạch của các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa, trong tuần này Quốc hội Mỹ sẽ gửi đến Tổng thống Obama một dự luật điều chỉnh các chương trình hỗ trợ người lao động bị mất việc vì hiệp định tự do thương mại (TAA). Ông Obama muốn ký ban hành cả hai dự luật TPA và TAA cùng lúc, cho nên ông để ngỏ khả năng chờ đợi Quốc hội gửi cho ông cả hai dự luật trước khi ông ký ban hành thành luật TPA về quyền đàm phán nhanh.

Các đối tác đàm phán hiệp định TPP với Mỹ - kể cả Việt Nam – muốn Mỹ phải thông qua luật TPA, trao quyền cho Chính phủ Mỹ, trước khi quyết định văn bản sau cùng của hiệp định TPP, hiệp định thương mại tự do được coi là “chất lượng cao”, “mẫu mực của thế kỷ 21”.

TPP được ký kết sẽ mở rộng thị trường cho các nhà xuất khẩu của Mỹ như Intel Corp. (chip máy tính), Caterpillar Inc (thiết bị công nghiệp và xây dựng), kéo dài thời hạn bảo hộ bản quyền của các công ty dược phẩm như Pfizer Inc. và cắt giảm chi phí nhập khẩu cho các công ty bán lẻ như Wal-Mart Stores Inc.

Thái Bình (theo Reuters)

tbktsg