Ván cờ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước

13/02/2016 08:06
13-02-2016 08:06:23+07:00

Ván cờ tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước

Tháng 8/2015, đồng Nhân dân tệ trở thành kẻ phá bĩnh đối với con đường tỷ giá mà Ngân hàng Nhà nước đang đi. Liên tiếp có những đối sách, nhưng thị trường vẫn căng thẳng.

Một tháng sau, hiện tượng găm giữ ngoại tệ trong dân cư và doanh nghiệp thực sự trở nên ngột ngạt. Ngân hàng Nhà nước bắt đầu phải can thiệp bằng kỹ thuật, chứ không chỉ là thông tin, rồi nước cuối là tung ngoại tệ ra bán.

Linh hồn của cơ chế mới

Luôn tự tin trước các biến động của tỷ giá, khi đó, trò chuyện bên lề với VnEconomy, chuyên gia Trương Văn Phước nói: “Cũng không quá khó để hóa giải tình trạng găm giữ này. Hãy chơi kỹ thuật kỳ hạn đi”.

Ông Phước đưa ra tính toán: nếu Ngân hàng Nhà nước đứng ra “chơi” kỳ hạn, định hướng một vùng mục tiêu sao cho giới kinh doanh nhận thấy nắm VND vẫn lợi hơn thì ngoại tệ khắc chuyển đổi.

Từng ví von làm chính sách như đánh cờ, thị trường đi một nước, nhà làm chính sách cần đi trước một nước, ông Phước xác định giao dịch kỳ hạn là nước đi chủ động.

Dân kinh doanh vốn của các ngân hàng thương mại rất nhạy. Nước đi tỷ giá kỳ hạn Ngân hàng Nhà nước ngắm đến cuối quý 1/2016 cao hơn 1% so với 31/12/2015.

Họ bắt tín hiệu ngay, chuyển đổi và nắm VND chí ít cũng thu được cao hơn hẳn mức 1%, theo lãi suất hiện hành. Trong khi đó, cho vay ngoại tệ gần như đã bị cắt bỏ phần lớn.

Tuần cuối cùng trước kỳ nghỉ Tết Bính Thân, lãi suất VND vọt lên mức cao nhất 3 năm qua, các kỳ hạn ngắn lên tới 5,8-6%/năm. Ngược chiều, giá USD liên tục rơi sâu và nhanh trên thị trường liên ngân hàng; mức giảm so với cuối 2015 lên tới khoảng 1,4-1,5%.

Đà giảm của tỷ giá chững lại khi Ngân hàng Nhà nước chặn giá mua vào 22.300 VND ngày 1/2/2016.

Chỉ vẻn vẹn có mấy ngày trước kỳ nghỉ Tết, một lượng lớn ngoại tệ chảy ra và được Ngân hàng Nhà nước mua vào để bù đắp lại dự trữ ngoại hối sau nửa năm bị bào mòn đáng kể.

400 triệu, rồi 1 tỷ USD, rồi nhiều hơn thế nữa… là lượng ngoại tệ mua được trong ít ngày đó.

Nhìn lại, những năm gần đây, trước và sau Tết Nguyên đán, tỷ giá USD/VND thường rơi mạnh và là dịp Ngân hàng Nhà nước giăng lưới mua vào. Nhưng năm nay, có khác biệt là cơ chế tỷ giá mới đã vận hành.

Cơ chế đó, linh hồn không hẳn là tỷ giá trung tâm. Thị trường có thể nhìn vào nó, nhưng kỳ vọng không hẳn đặt ở đó, vì nó chỉ phát đi thay đổi hàng ngày. Kỳ vọng thường đòi hỏi cái nhìn xa hơn.

Vậy nên, linh hồn của cơ chế tỷ giá có lẽ nằm ở cơ chế giao dịch kỳ hạn mà Ngân hàng Nhà nước đã làm. Nó xác định một mốc kỳ vọng cho ba tháng tới tỷ giá được bán/chặn ở mức đó, “tay to” là Ngân hàng Nhà nước bán. Kỳ vọng, niềm tin của thị trường theo đó là có cơ sở.

Ông Bùi Quốc Dũng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước) nói rằng, cơ chế giao dịch kỳ hạn là một biện pháp dùng cung ngoại tệ tương lai để bình ổn cho hiện tại.

Điểm sáng tạo là, nguồn cung đó không nhất thiết phải bán ra một cách đầy đủ. Nó là cam kết để thị trường tin và tự dưỡng được. Bởi khác biệt so với các giao dịch kỳ hạn thông thường là cơ chế cho phép các ngân hàng thương mại được hủy ngang với chi phí không đáng kể, thay vì phải giao dịch đối ứng.

Khi thị trường tự dưỡng được, Ngân hàng Nhà nước không nhất thiết phải bán ra ngoại tệ khi đến hạn. Thực tế trước kỳ nghỉ Tết, một loạt ngân hàng thương mại đã hủy ngang hợp đồng mua kỳ hạn.

Kỹ thuật thay hành chính

Từ sự kiện kẻ phá bĩnh Nhân dân tệ tháng 8/2015, dồn dập các chính sách tỷ giá được thiết kế và áp dụng nhanh ngay sau đó. Trong 5 năm qua, chỉ hơn ba tháng gần đây là giai đoạn chính sách tỷ giá tiến hành nhiều nước đi kỹ thuật nhất, đồng bộ nhất.

Sự kiện tháng 10/2015 được ghi nhớ khi Thông tư 15 ra đời, bắt buộc các nhu cầu ngoại tệ từ sau 3 ngày làm việc đều phải mua kỳ hạn, thay vì gom sẵn và găm giữ như trước đây.

Nối tiếp, như trên, ngày 31/12/2015, lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước đứng ra “chơi” kỳ hạn, như một cách có thể xem là tạo nên linh hồn của cơ chế mới, vì nó gắn được với (dẫn dắt được) niềm tin và kỳ vọng trên thị trường.

Và đến 4/1/2016, cơ chế tỷ giá trung tâm bắt đầu vận hành cho đến nay.

Dĩ nhiên, trước đó còn là quyết định cuối cùng khi hạ trần lãi suất tiền gửi USD xuống 0%/năm, chính thức chuyển đổi quan hệ huy động - cho vay ngoại tệ sang mua - bán sau cả chục năm chuẩn bị.

Những nước cờ tính toán với tỷ giá mà Ngân hàng Nhà nước đi chưa dừng lại đó. Lãi suất âm đối với tiền gửi ngoại tệ vẫn còn bảo lưu. Nước đi đối lại với việc găm giữ ngoại tệ trong hệ thống cũng đã được tính đến.

Khi trao đổi với VnEconomy, ông Bùi Quốc Dũng nói rằng, quan điểm mà Thống đốc Nguyễn Văn Bình nhấn mạnh ở cơ chế mới là thị trường hơn, nên khi nhìn lại các biện pháp vừa qua đều mang tính kỹ thuật thay vì biện pháp hành chính.

Nước đi đối lại với việc găm giữ ngoại tệ trong hệ thống cũng theo tinh thần đó, chứ không phải là “đe xử phạt” như một số thông tin đề cập thời gian qua.

“Nắm giữ ngoại tệ hay găm giữ là quyền của các ngân hàng thương mại, có các khuôn khổ pháp lý quy định. Nên nếu nói Ngân hàng Nhà nước sẽ xử phạt, buộc họ phải bán ra là không đúng. Giải pháp ở đây mang tính thị trường hơn”, ông Dũng nói.

Từ tháng 3/2009 đến nay, một quãng thời gian rất dài để thị trường có thể thay đổi, nhưng công cụ dự trữ bắt buộc VND vẫn nằm yên. Tới đây, nếu nước cờ mới Ngân hàng Nhà nước đi và dùng đến, nó có thể trở nên linh hoạt và phát huy giá trị hơn là một giới hạn cứng.

Đó là tình huống, nếu một ngân hàng thương mại nào đó muốn găm giữ ngoại tệ, được găm thoải mái trong giới hạn trạng thái cho phép, nhưng chi phí găm giữ sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Vì dự kiến, Ngân hàng Nhà nước sẽ áp cơ chế tỷ lệ dự trữ bắt buộc VND tương ứng; ngân hàng giữ càng nhiều ngoại tệ, giữ càng lâu thì tổng lượng bị tính dồn càng lớn và tỷ lệ dự trữ bắt buộc càng cao.

Trong các con sóng biến động tỷ giá thời gian qua, không loại trừ yếu tố cộng hưởng từ việc găm giữ ngoại tệ ngay trong lòng hệ thống ngân hàng. Việc xử lý những điểm cộng hưởng này bằng nước đi mở mà chặt nói trên đang được Ngân hàng Nhà nước tính đến.

Nhìn lại, chỉ trong hơn ba tháng, nhiều nước đi phối hợp đã được nhà điều hành đưa ra, trù tính sẵn trên bàn cờ tỷ giá. Thị trường hơn, bớt biện pháp hành chính là tinh thần chung.

Sau giai đoạn bình ổn và cam kết bình ổn 2011-2015 để lấy lại niềm tin trên thị trường, chính sách tỷ giá đã thực sự thay đổi với loạt giải pháp kỹ thuật đồng bộ đó.

Thay đổi đã có, vẫn có những quan điểm về sớm hay muộn, nhưng ít nhiều Ngân hàng Nhà nước cũng đã có sự chủ động, khi phần lớn năm 2016 vẫn còn ở phía trước.

Minh Đức

Vneconomy







MÃ CHỨNG KHOÁN LIÊN QUAN (1)

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Doanh nghiệp báo cáo Thủ tướng: Ngân hàng cho vay 'rất nhỏ giọt'

“Hiện nay chỉ khoảng 30-35% doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể tiếp cận vốn vay ngân hàng với tài sản thế chấp, cũng có một số ngân hàng thực hiện cho vay dựa trên tài...

Tăng trưởng 56.6% trong top đầu ngành ngân hàng, KienlongBank đẩy mạnh mục tiêu cho 2025

Cùng với dòng chảy công nghệ trong hành trình chuyển đổi thành Ngân hàng Số vào năm 2025 để kiến tạo nên những sản phẩm, dịch vụ đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng...

Các ngân hàng TPHCM đăng ký gói hỗ trợ doanh nghiệp đạt 517,065 tỷ đồng

Kết thúc việc đăng ký gói tín dụng ưu đãi để tham gia chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp trên địa bàn TPHCM trong năm 2025, đã có 18 thương hiệu ngân...

Sacombank ra mắt loa thanh toán đồng hành kinh doanh cùng khách hàng 

Nhằm đồng hành cùng người bán hàng là khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh nhỏ lẻ, tiểu thương, chuỗi cửa hàng trong việc quản lý doanh thu hiệu quả, Sacombank triển...

Ngân hàng đề xuất có cơ chế đặc thù cho vay dự án lớn, trọng điểm quốc gia

Lãnh đạo các ngân hàng lớn như Vietcombank, Agribank, BIDV… đề xuất cần có cơ chế đặc thù để giảm thời gian thẩm định hồ sơ cho vay những dự án lớn, trọng điểm quốc...

Giảm lãi vay mua nhà: Nhiều người sợ chỉ là... quảng cáo

Anh Đức Long ở Hà Đông, Hà Nội cho hay: "Tôi đã hỏi nhiều nơi nhưng chính sách đều như nhau, lãi suất ưu đãi chỉ trong 3 tháng. Tôi e rằng đây là chiêu quảng cáo...

Tỷ giá ngày 27/2: Đồng USD và nhân dân tệ biến động trái chiều

Ngân hàng Nhà nước niêm yết tỷ giá trung tâm ngày 27/2 ở mức 24.696 VND/USD, tăng 28 đồng so với sáng 26/2 và với biên độ +/-5%, tỷ giá trần hôm nay là 25.930...

Tỷ lệ bao phủ nợ xấu của các ngân hàng tiếp tục cải thiện

Quyết định ngưng gia hạn Thông tư 02 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, đặt ra nhiều câu hỏi về áp lực mà các ngân hàng sẽ đối mặt khi chính sách...

Vững nền tảng, tăng trưởng bền, SHB trả cổ tức cao

Các doanh nghiệp, ngân hàng có nền tảng tài chính vững mạnh, kết quả kinh doanh tăng trưởng đều, định hướng phát triển bền vững luôn đảm bảo lợi ích cổ đông, chi...

Cần xây dựng nền tảng huy động vốn bền vững hơn là phụ thuộc vào lãi suất

Trong bối cảnh hiện nay, thay vì dựa vào công cụ lãi suất huy động, các ngân hàng cần chủ động điều chỉnh chiến lược để thu hút nguồn vốn ổn định, đảm bảo tăng...

Cổ phiếu ngân hàng

Cổ phiếu bảo hiểm


TIN CHÍNH

Chủ tịch VGS sang tay hơn 8.3 triệu cp cho vợ?

Chủ tịch VGS sang tay hơn 8.3 triệu cp cho vợ?

Ông Lê Minh Hải - Chủ tịch HĐQT CTCP Ống thép Việt Đức VG PIPE (HNX: VGS) đăng ký bán hơn 8.3 triệu cp trong thời gian từ 03/03-01/04, qua hình thức thỏa thuận, với mục đích giảm tỷ lệ sở hữu.




Hotline: 0908 16 98 98