Sàn giao dịch vàng quốc gia: Đã đúng thời điểm?
Sàn giao dịch vàng quốc gia: Đã đúng thời điểm?
Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam đề xuất NHNN nên sớm thành lập sở giao dịch vàng quốc gia, phát hành chứng chỉ vàng, hoặc trái phiếu vàng để huy động vàng trong dân. Thông tin này đang nhận được nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận.
* Cần thành lập một sàn giao dịch vàng quốc gia
* Đã đến lúc lập lại sàn vàng quốc gia?
Liệu thị trường vàng Việt Nam có thay đổi nếu như các sở giao dịch vàng được ra đời? Trên thực tế, có thời điểm giá vàng trong nước chênh với giá thế giới khá cao, có thời điểm lên tới gần 7 triệu đồng/lượng. Ngân hàng Nhà nước từng cho thí điểm mở sàn vàng nhưng do không có hành lang pháp lý và quy chế giao dịch rõ ràng nên các sàn vàng chết yểu.
“Thả gà ra đuổi”?
Năm 2013, nhằm bình ổn thị trường, Ngân hàng Nhà nước đã tổ chức các phiên đấu thầu vàng miếng. Nhưng từ đầu năm 2014 tới nay, không có phiên đấu thầu vàng nào được mở. đại diện Vụ Quản lý ngoại hối cho rằng diễn biến giá cả thị trường vàng từ đầu năm 2014 tới nay ổn định cả về giá và lượng. Vị đại diện này cho biết sẽ tiếp tục đấu thầu vàng miếng khi thị trường có nhu cầu, có nghĩa là NHNN sẽ ưu tiên biện pháp này hơn là việc lập sàn vàng.
Trong báo cáo gửi Ngân hàng nhà nước, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho rằng hiện nay người dân đang găm giữ lượng vàng lên tới 500 tấn, vì vậy, Hiệp hội đề xuất NHNN nên sớm thành lập sở giao dịch vàng quốc gia, phát hành chứng chỉ vàng, hoặc trái phiếu vàng để huy động vàng trong dân.
Thông tin trên đã làm nổ ra cuộc tranh cãi, nhiều ý kiến trái chiều, trong đó có nhiều ý kiến băn khoăn cho rằng nếu hình thành, Sở Giao dịch vàng quốc gia sẽ chỉ như “cái chợ” mua bán trung gian vàng, trong đó bán buôn vàng là chủ yếu.
Chuyên gia kinh tế Vũ Đình Ánh bình luận, bản chất của vàng trên thị trường hiện nay đã là quan hệ mua – bán. Hình thức vay huy động vàng đã chấm dứt. NHNN nhập khẩu vàng về bán đấu giá cho các DN sử dụng vàng trong nước. Biến động của giá vàng trong nước chỉ còn liên quan đến cân đối tự thân của vàng trên thị trường. Do đó, việc thành lập sở giao dịch vàng với mục tiêu biến động sát với giá vàng thế giới có thể chưa thuyết phục hoàn toàn.
Đề cập đến vấn đề này, Ts Lê Xuân Nghĩa cho rằng cần phải có thời gian, xây dựng được cơ chế hoàn chỉnh, tính minh bạch thì việc thành lập sở giao dịch vàng quốc gia mới có thể hỗ trợ NHNN trong việc mua bán, giao dịch vàng.
Đồng tình chưa nên thả nổi thị trường vàng vào thời điểm hiện nay, Ts Lê Thẩm Dương cho rằng một khi đã thành lập sàn giao dịch vàng, cơ quan chức năng cũng phải đưa ra những quy định chặt chẽ giống như sàn giao dịch chứng khoán, chặn các yếu tố đầu cơ, làm giá, hạn chế tối đa tỷ lệ đòn bẩy tài chính. Nếu những cơ chế này chưa có thì việc thành lập sàn vàng bây giờ sẽ rất khó trong khâu quản lý, không khác nào “thả gà ra đuổi”.
Một số chuyên gia kiến nghị rằng, muốn người dân bỏ vàng ra xây dựng đất nước, cách tốt nhất là Nhà nước xử lý tốt các bất cập của môi trường đầu tư kinh doanh, kiềm chế tốt lạm phát, tạo ra các chính sách ổn định thúc đẩy hoạt động kinh doanh.
Một thị trường vàng tài khoản lớn nếu không được kiểm soát chặt sẽ ảnh hưởng đến cả thị trường ngoại hối.
|
Cần có lộ trình
Tuy nhiên, cũng có nhiều quan điểm đồng thuận với kiến nghị trên. Ts Cấn Văn Lực cho biết: “Viện Nghiên cứu của BIDV đã đề xuất lập sàn vàng từ năm 2010. Đề xuất thành lập sở giao dịch vàng quốc gia sẽ giúp giải quyết vấn đề của thị trường vàng Việt Nam một cách tổng thể, từ giao dịch, thanh toán, lưu trữ, vận chuyển, kiểm định chất lượng. Đây là một mô hình tổng hợp để giảm thiểu rủi ro cho những người tham gia cũng như huy động được một nguồn lực lớn của xã hội vào kinh doanh chính thức”.
Đồng tình với quan điểm trên, Ts Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, nhận định: “Đây là thời điểm tốt để mở sàn vàng quốc gia, nhất là khi tỉ giá ổn định. Nếu có sàn vàng, các thông tin sẽ được minh bạch, dân chúng và nhà đầu tư được mua bán công khai, rõ ràng, lợi ích được đảm bảo.Chúng ta phải làm sao để giám sát được, giảm chi phí cũng như đảm bảo rủi ro về bất ổn vĩ mô, đảm bảo được quyền lợi của người đã cầm vàng và người sản xuất vàng trước khi có sàn vàng quốc gia”.
Còn Ts Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính ngân hàng, cho rằng: “Chừng nào sàn vàng quốc gia chưa được thiết lập, chưa có sân chơi chung thì thị trường vàng còn biến động. Bởi giá vàng thế giới thay đổi từng giờ từng phút, trong khi đó ở Việt Nam, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới vẫn rất cao cho dù NHNN đã có nhiều biện pháp. Vì vậy, việc mở sàn vàng quốc gia có lẽ là điều kiện tiên quyết để hệ thống hóa giao dịch vàng trong nền kinh tế”.
Các chuyên gia này cũng khẳng định rằng phải xây dựng được quy chế vàng cho toàn quốc. Ngân hàng Nhà nước phải xây dựng được lộ trình, cần cân nhắc kĩ, phải đảm bảo không tác động xấu, ảnh hưởng đến các chính sách khác của NHNN nói riêng và tác động đến nền kinh tế nói chung và thời điểm là khi hội đủ các điều kiện đó.
Thanh Hoa
