Những điều cần biết về Market Maker trên HNX

Những điều cần biết về Market Maker trên HNX

Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã ban hành dự thảo quy chế hoạt động của thành viên tạo lập thị trường cho thấy một cái nhìn tổng quan về nghiệp vụ tạo lập thị trường sắp hình thành trong tương lai.

* Các CTCK sẽ là những "Market Maker" của thị trường từ năm 2017

Market Maker (nhà tạo lập thị trường) là một khái niệm đã xuất hiện từ lâu trên thị trường tài chính toàn cầu đặc biệt là một số thị trường phát triển như London, Chicago… Tuy nhiên, đối với thị trường chứng khoán Việt Nam lại là vấn đề rất mới mẻ.

Được biết, theo lộ trình, tháng 10/2016 HNX sẽ lấy ý kiến về dự thảo Quy chế tạo lập thị trường, việc ban hành dự kiến vào tháng 11-12/2016. Đầu năm 2017 sẽ thực hiện thí điểm áp dụng cơ chế tạo lập thị trường trên HNX.

Mới đây, HNX đã ban hành dự thảo quy chế hoạt động của thành viên tạo lập thị trường. Từ bản dự thảo có thể phác họa tổng quan về nghiệp vụ tạo lập thị trường sắp hình thành tại Việt Nam như sau.

Market Maker là ai?

Theo dự thảo trên, thành viên tạo lập thị trường là công ty chứng khoán, ngân hàng giám sát hoặc công ty quản lý quỹ đã đăng ký hoạt động tạo lập thị trường với HNX để thực hiện các giao dịch mua, bán nhằm tạo thanh khoản cho một hoặc một số loại chứng khoán nhất định trên cơ sở hợp đồng tạo lập thị trường ký với tổ chức phát hành. Riêng đối với chứng chỉ quỹ ETF, tổ chức đăng ký tạo lập thị trường cần phải là thành viên lập quỹ của quỹ ETF hoặc là ngân hàng giám sát của quỹ ETF.

Quy định cho biết tổ chức đăng ký nghiệp vụ tạo lập thị trường phải là công ty chứng khoán thành viên giao dịch của HNX và đáp ứng các quy định tại Khoản 1 Điều 12 Thông tư số 203/2015/TT-BTC ngày 21/12/2015 của Bộ Tài chính. Trong đó, nổi bật lên một số quy định như tổ chức đang trong tình trạng cảnh báo về tỷ lệ vốn khả dụng, hoặc hợp nhất, sáp nhập sẽ không được tham gia vào nghiệp vụ này. Ngoài ra, tổ chức phải thỏa mãn một quy định là không có lỗ lũy kế lớn hơn hoặc bằng 50% vốn điều lệ tính theo báo cáo tài chính năm gần nhất đã được kiểm toán và báo cáo tài chính bán niên gần nhất đã được soát xét.

Song song đó, một quy định khác khá quan trọng đó chính là con người. Tổ chức muốn đăng ký làm Market Maker phải có tối thiểu 2 nhân viên thực hiện hoạt động tạo lập thị trường. 2 nhân viên này phải có chứng chỉ hành nghề phân tích chứng khoán hoặc chứng chỉ hành nghề quản lý quỹ, đồng thời có kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực tài chính, chứng khoán.

Tối đa 1 Market Maker cho 1 mã chứng khoán

Các loại chứng khoán được tạo lập thị trường là các cổ phiếu niêm yết trên HNX và UPCoM, chứng chỉ quỹ ETF niêm yết trên HNX.

Và đặc biệt, mỗi mã chứng khoán chỉ có tối đa duy nhất 1 tổ chức tạo lập thị trường.

Chỉ cần lệch giá 3 phút, Market Maker phải chứng tỏ vai trò của mình

Trong dự thảo, HNX cũng đưa ra những quy định như thành viên tạo lập thị trường chỉ được đặt lệnh giới hạn cho các giao dịch tạo lập thị trường và việc yết giá tạo lập thị trường chỉ được thực hiện trong phiên khớp lệnh liên tục.

Đáng chú ý, thành viên tạo lập thị trường phải đảm bảo nghĩa vụ yết giá hai chiều, bao gồm yết cả giá mua và giá bán trong vòng 3 phút kể từ khi tỷ lệ chênh lệch giá trên thị trường đạt và vượt quá giới hạn tỷ lệ chênh lệch giá (5% giá chào mua tốt nhất đối với cổ phiếu đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch UPCoM và 4% giá chào mua tốt nhất đối với cổ phiếu, chứng chỉ quỹ ETF niêm yết trên HNX) hoặc không có cả lệnh mua và lệnh bán đối với chứng khoán đăng ký tạo lập thị trường.

Cụ thể, đối với giá yết chào mua, mức giá trần được phép đưa ra là giá chào bán tốt nhất, trong khi giá sàn là mức giá thấp hơn giữa giá chào bán tốt nhất*(1-tỷ lệ chênh lệch giá) và giá chào mua tốt nhất. Riêng đối với giá yết chào bán, thì giá trần là mức giá cao hơn giữa giá chào mua tốt nhất*(1+tỷ lệ chênh lệch giá) và giá chào bán tốt nhất trong khi giá sàn là giá chào mua tốt nhất.

Trong trường hợp chỉ tồn tại một loại lệnh mua hoặc một loại lệnh bán trong khoảng thời gian vượt quá 3 phút, market maker phải có trách nhiệm yết giá một chiều là giá chào mua hoặc giá chào bán.

Theo đó, thời gian yết giá kéo dài tối thiểu là 5 phút. Trường hợp lệnh tạo lập thị trường không được khớp, thành viên tạo lập thị trường chỉ được phép hủy lệnh sau khi được nhập vào hệ thống tối thiểu 5 phút.  Khối lượng mỗi lệnh giao dịch tối thiểu là 10 đơn vị (1,000 cổ phiếu) trên sàn UPCoM và 5 đơn vị (500 cổ phiếu) trên sàn HNX. Bên cạnh đó, để có thể đảm bảo tính hiệu quả của nghiệp vụ này, HNX cũng đưa ra một quy định vô cùng quan trọng là tổ chức sẽ bị chấm dứt tư cách thành viên tạo lập thị trường, nếu không có hợp đồng tạo lập thị trường có hiệu lực trong 3 tháng liên tục./.

Quy định về nghiệp vụ tạo lập thị trường tại HNX * Trong trường hợp chỉ tồn tại một loại lệnh mua hoặc một loại lệnh bán trong khoảng thời gian vượt quá 3 phút, market maker phải có trách nhiệm yết giá một chiều là giá chào mua hoặc giá chào bán

Văn bản đính kèm:

Du thao Market Maker o HNX.pdf