Toàn cảnh bức tranh kinh tế Mỹ dưới thời Tổng thống Obama

Toàn cảnh bức tranh kinh tế Mỹ dưới thời Tổng thống Obama

Chỉ còn hơn 1 tuần nữa là kết thúc nhiệm kỳ Tổng thống Mỹ của ông Obama (19/01/2017), CNN đã tổng kết lại nền kinh tế Mỹ dưới nhiệm kỳ của ông qua 10 biểu đồ sau.

Tỷ lệ thất nghiệp: Từ 10% còn 4.7%

Tổng thống Mỹ Obama nhậm chức ngày 20/01/2009 trong bối cảnh cuộc Đại Suy thoái. Tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt khi các doanh nghiệp cố gắng cắt giảm nhân sự khi họ nhận ra nền kinh tế dường như không thể phục hồi nhanh chóng. Tỷ lệ này chạm đỉnh tại mức 10.3% (sau này được điều chỉnh thành 10%) vào tháng 10/2009, mức cao nhất trong 26 năm.

Cuối nhiệm kỳ của ông Obama, các doanh nghiệp tuyển dụng nhiều hơn và tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống chỉ còn 4.7%, qua đó cho thấy kinh tế Mỹ đang tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, tỷ lệ người dân tham gia vào lực lượng lao động (ám chỉ tỷ lệ người trưởng thành có việc làm ở Mỹ) đang ở mức thấp nhất kể từ cuối thập niên 1970. Lý do chính là thế hệ Baby Boomers (những người sinh trong giai đoạn 1946-1964) đến thời điểm nghỉ hưu, và một nhóm dân số đã ngừng kiếm việc làm chỉ vì không tìm được bất kỳ công việc nào.

Tăng trưởng việc làm: Leo dốc 75 tháng liền

Nhìn chung, thị trường việc làm dưới thời Tổng thống Obama đã tăng trưởng 75 tháng liên tiếp, một con số kỷ lục.

Đây là một sự cải thiện vô cùng ấn tượng vì khi ông Obama nhậm chức, nước Mỹ đã mất khoảng 800,000 việc làm mỗi tháng. Quốc hội và Tổng thống Obama đã thông qua các biện pháp kích thích kinh tế và cắt giảm thuế để khuyến khích các công ty tuyển dụng nhân sự trở lại. Bên cạnh đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng áp dụng các biện pháp bất thường để cải thiện nền kinh tế.

Thế nhưng, hoạt động tuyển dụng diễn ra khá chậm chạp. Mãi cho đến tháng 5/2014, Mỹ mới có thể khôi phục toàn bộ 8.7 triệu việc làm đã mất trong suốt giai đoạn suy thoái.

Tỷ lệ người dân có việc làm đã nhảy vọt kể từ đó: Năm 2014 và 2015 là những năm tăng trưởng việc làm mạnh nhất ở Mỹ kể từ năm 1999.

Tăng trưởng kinh tế (GDP)

Một trong những chỉ trích lớn nhất về nền kinh tế Mỹ dưới thời ông Obama là tốc độ tăng trưởng kinh tế ảm đạm. Trong quá khứ, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm tại Mỹ rơi vào khoảng 3% hoặc hơn.

Cuộc Đại Suy thoái đã giáng một đòn nặng nề lên nền kinh tế Mỹ. Kể từ đó, kinh tế Mỹ chỉ có thể tăng trưởng hơn 2%/năm.

Thu nhập bình quân hộ gia đình

Người dân Mỹ không ngừng lo lắng về túi tiền của họ. Khoảng 3 trong số 5 người nói rằng họ "thỉnh thoảng" hoặc "thường xuyên" lo lắng về tình hình tài chính của họ.

Phần lớn nỗi lo sợ của họ xuất phát từ thực tế thu nhập của người dân không được cải thiện nhiều. Hiện tại, mức thu nhập trung bình của hộ gia đình Mỹ là 56,516 USD - thấp hơn so với mức trước suy thoái kinh tế.

Tuy thu nhập của tầng lớp trung lưu cuối cùng đã tăng lên nhưng vẫn chưa thể trở lại mức trước suy thoái kinh tế.

Thị trường chứng khoán

Vào ngày 03/03/2009, Tổng thống Obama nhận định rằng cổ phiếu là khoản đầu tư khá tốt. Tuy nhiên, chưa đầy một tuần sau đó - vào ngày 09/03/2009 - thị trường chứng khoán đã chạm đáy sau cuộc khủng hoảng tài chính.

Nhưng sau đó, thị trường chứng khoán Mỹ đã tăng mạnh mẽ nhất trong gần 8 năm. Chỉ số S&P 500 vọt hơn 200%. Cho đến nay, ông Obama được xem là một trong những tổng thống tốt nhất đối với thị trường chứng khoán trong lịch sử hiện đại.

Tem phiếu thực phẩm

Gần 50 triệu người Mỹ, khoảng 15% dân số quốc gia này, cần tem phiếu thực phẩm (food stamps). Đây là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy số lượng người phải chịu thiệt hại trong cuộc suy thoái.

Số người được cấp tem phiếu thực phẩm đã chạm đỉnh trong năm 2013 tại mức 48 triệu người và giảm nhẹ sau đó. Dù vậy, con số này vẫn còn cao hơn nhiều so với khi Tổng thống Obama nhậm chức vào năm 2009. Đây được xem là một trong những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế vẫn chưa phục hồi hoàn toàn.

Lĩnh vực sản xuất Mỹ

Trong suốt chiến dịch tranh cử, Donald Trump đã nhấn mạnh rằng ông sẽ làm cho lĩnh vực sản xuất của Mỹ vĩ đại trở lại. Trên thực tế, dưới thời Tổng thống Obama, hoạt động sản xuất ở Mỹ đang tăng trưởng bùng nổ và leo lên mức cao mới khi đà hồi phục của ngành công nghiệp ô tô và sự bứt phá của hoạt động sản xuất gas từ nguồn đá phiến đã dẫn đến một cuộc cách mạng năng lượng của Mỹ.

Tuy nhiên, trong khi sản lượng đầu ra của lĩnh vực sản xuất gia tăng trở lại, thì số lượng việc làm liên quan đến lao động chân tay lại giảm sút. Cụ thể, số lượng việc làm trong lĩnh vực sản xuất đã giảm khoảng 100,000 việc làm kể từ khi ông Obama nhậm chức. Nguyên nhân cũng vì các nhà máy đang tận dụng máy móc thay vì sử dụng lao động con người.

Giá nhà ở

Việc có quá nhiều người mua nhà nhưng không có khả năng chi trả là một trong những nguyên nhân khiến khủng hoảng tài chính bùng nổ. Kéo theo đó, lĩnh vực nhà ở đã bị tác động nặng nề bởi cuộc Đại Suy thoái. Người dân gặp rất nhiều khó khăn trong việc thế chấp nhà ở.

Mặc dù vậy, vẫn còn những tia hy vọng khi ngày càng nhiều người có việc làm và đang mua nhà trở lại. Giá bán trung bình của các ngôi nhà hiện hữu ở Mỹ là 232,000 USD, theo Hiệp hội Quốc gia các nhà kinh doanh Bất động sản Mỹ (NAR). Con số này còn cao hơn cả thời kỳ trước suy thoái.

Giá xăng

Giá xăng đã biến động mạnh mẽ. Trong suốt nhiệm kỳ của ông Obama, giá xăng bình quân trên cả nước đã vọt lên gần 4 USD/gallon trong năm 2011, và rơi xuống mức thấp nhất tại 1.85 USD/gallon vào tháng 1/2009.

Kể từ cuối năm 2014, giá xăng đã trở nên cực kỳ rẻ. Giá xăng bình quân dao động dưới 2.40 USD/gallon khi ông Obama mãn nhiệm kỳ. Nhiều người Mỹ đã tiết kiệm được hàng trăm USD mỗi năm từ việc đổ xăng.

Khoản nợ của Chính phủ Mỹ

Quốc hội và Tổng thống Obama đã chi rất nhiều tiền để kích thích nền kinh tế trong và sau cuộc Đại Suy thoái. Tổng nợ của Mỹ hiện tại đã hơn 19 ngàn tỷ USD, tăng từ mức 10 ngàn tỷ USD khi ông Obama nhậm chức.

Mặc dù ông Obama đã cố gắng cắt giảm thâm hụt ngân sách hàng năm trong suốt nhiệm kỳ của mình, nhưng Mỹ vẫn đang chi tiêu nhiều hơn số tiền kiếm được.

Nhiều nhà kinh tế vẫn đang theo dõi tỷ lệ nợ/GDP, để đánh giá khoản nợ của Chính phủ Mỹ trong tương quan với quy mô của nền kinh tế. Mối tương quan này đã trỗi dậy mạnh dưới thời ông Obama.

Khi Tổng thống Obama nhậm chức, hệ số này dao động ở mức 50%. Hiện tại, hệ số nợ/GDP đã tăng lên 77% trong năm 2016, theo ước tính của Nhà Trắng./.