Thương vụ Verizon - Yahoo cho chúng ta biết điều gì về bong bóng thị trường chứng khoán?

25/02/2017 10:00

25-02-2017 10:00:00+07:00

Những ngày này mọi người bàn nhiều về câu chuyện giá cổ phiếu Mỹ. Chúng ở mức cao đến nỗi các chuyên gia đang cho rằng có khả năng xuất hiện "bong bóng" trên thị trường chứng khoán (TTCK), Washingtonpost đưa tin.

Dĩ nhiên rồi vì TTCK hiện không hề rẻ theo bất kỳ tiêu chuẩn hợp lý nào. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thấy bong bóng thật sự là gì và tác hại của nó để lại sau khi nổ tung thì hãy nhìn vào con số mới nhất của thương vụ dai dẳng mà trong đó Verizon đang mua các doanh nghiệp hoạt động của Yahoo, một tên tuổi tiên phong trong lĩnh vực Internet trước đây.

Các công ty đã công bố một mức giảm giá vào hôm thứ Ba, theo đó Verizon sẽ trả khoảng 4.48 tỷ USD cho các doanh nghiệp, giảm khoảng 4.8 tỷ USD so với những gì đã được công bố hồi tháng 7 năm ngoái. Mức giảm này là để bồi thường cho Verizon về thiệt hại mà các vụ rò rỉ dữ liệu gây ra đối với giá trị doanh nghiệp của Yahoo.

Tuy vậy, những gì khiến cho mọi người “sốc” không phải là mức giảm giá ấy mà là mối quan hệ giữa giá trị mà thương vụ này đưa ra cho các doanh nghiệp hoạt động của Yahoo và giá trị khổng lồ mà TTCK từng đưa ra cho các doanh nghiệp đó.

Bạn có tin là họ đã định giá Yahoo... trên 90 tỷ USD không? Bạn nên tin vào điều đó, vì đó là sự thật.

Vào ngày 7/12/1999, ngày đầu tiên Yahoo trở thành thành viên của chỉ số Standard & Poor’s 500, cổ phiếu của công ty này được định giá ở mức 91.6 tỷ USD. Giá mỗi cổ phiếu của doanh nghiệp này khi kết thúc phiên giao dịch là 348 USD, tăng 24% trong ngày hôm ấy, và cuối năm ấy đã leo lên mức 432.50 USD. Nếu tính ra thì tương đương với 87 USD và 108.13 USD cho các cổ phiếu ngày nay, mức giá đã được điều chỉnh cho sự phân tách cổ phiếu.

Ngược lại, mức giá mà Verizon đang trả cho các doanh nghiệp hoạt động của Yahoo – loại doanh nghiệp duy nhất mà Yahoo có khi lần đầu xuất hiện trên S&P – là chưa tới 5 USD cho một cổ phiếu Yahoo hiện tại.

(Khi tác giả đang viết bài này thì Yahoo đang giao dịch với mức giá trên 45 USD/cp. Nhưng hầu như tất cả điều đó là nhờ vào cổ phần của họ ở Alibaba và Yahoo Nhật Bản, là 2 điều mà họ không có vào thời điểm năm 1999. Những cổ phần này sẽ được duy trì cùng với công ty, và Yahoo sẽ được đổi tên thành Altaba sau khi thương vụ Verizon khép lại, dự kiến là vào cuối tháng 6 này).

Mức chênh lệch giữa 108 USD hồi năm 1999 và chưa tới 5 USD ngày nay – đó chính là “dáng dấp” của một vụ nổ bong bóng.

“Yahoo là một ví dụ về sự lạc quan bị đẩy lên... n lần”, Howard Silverblatt, Chuyên gia phân tích chỉ số cao cấp tại S&P Dow Jones Indices, lên tiếng. Chỉ trong vòng 1 tuần, tính từ lúc bắt đầu được S&P công bố là sẽ đưa vào S&P 500 đến ngày đầu tiên thực sự xuất hiện trên chỉ số này, cổ phiếu này đã tăng đến 64%.

Silverblatt cho rằng một lý do khiến cho cổ phiếu này tăng rất nhanh sau khi được thêm vào chỉ số S&P 500 là lúc đầu cổ phiếu Yahoo được sở hữu bởi khách hàng nhỏ lẻ hơn là những tổ chức.

Và đây là một sự thật nữa trong trường hợp bạn quan tâm: chỉ số S&P 500 hiện cao hơn khoảng 65% so với ngày ra mắt đầu tiên của Yahoo, dù đã có 2 đợt sụt giảm thị trưởng khổng lồ sau năm 1999: một lần giảm 49% từ đợt nổ bong bóng trong ngành viễn thông Internet năm 2000 đến 2002, và lần khác là giảm 57% trong giai đoạn khủng hoảng tài chính 2007-2009.

* Dow Jones chứng kiến chuỗi phá kỷ lục dài nhất kể từ năm 1987

* S&P 500 và Nasdaq ghi nhận đà leo dốc 5 tuần liên tiếp

Thật vậy, một phần lớn trong sự sụt giảm giá trị của các doanh nghiệp Yahoo – bao gồm nhiều doanh nghiệp được mua sau năm 1999 – là do công ty này không được quản lý tốt và liên tục thất bại trong các nỗ lực vực dậy công ty.

Tuy nhiên, yếu tố lớn nhất trong quy mô của sự sụt giảm đó là giá trị vô lý mà thị trường từng đặt lên các doanh nghiệp của Yahoo. Yahoo có giá trên 100 tỷ USD ư? Quả là một vụ bong bóng kinh điển. Chỉ số Dow Jones sẽ đạt 20,700 và S&P sẽ đạt 2,360 ư? Cao, và có lẽ là quá cao. Nhưng cả hai điều trên đều không thể nào so sánh được với bong bóng mà thương vụ Verizon-Yahoo đang tạo ra, với thông tin tài chính “gây sốc” như thế. Và đó là mấu chốt của vấn đề./.