Gánh nặng BOT

Gánh nặng BOT

Nhiều thông tin về các dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) đã được hé lộ trong cuộc làm việc đầu tuần này của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong bối cảnh cơ quan này đã lập đoàn giám sát để đánh giá hình thức đầu tư gây nhiều tranh luận này.

Hiện cả nước có 88 trạm thu phí trên các tuyến quốc lộ. Ảnh: Thành Hoa

Báo cáo Chính phủ gửi đoàn giám sát Quốc hội do Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Trương Quang Nghĩa ký nhấn mạnh “Việc thay đổi chính sách của Nhà nước như giảm phí, điều chỉnh lộ trình tăng phí giao thông đã, đang và sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn thu nợ của các tổ chức tín dụng có tài trợ vốn cho các dự án, tiềm ẩn rủi ro phải cơ cấu lại thời hạn trả nợ, chuyển nhóm nợ khi nguồn thu nợ thấp hơn so với phương án tài chính khi phê duyệt dự án”.

Nhận xét như trên của Chính phủ là rất đáng quan tâm trong bối cảnh trong tuần trước Kiểm toán Nhà nước công bố một báo cáo, trong đó kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 27 dự án được kiểm toán so với phương án tài chính ban đầu tới 107,4 năm. Và cũng tuần trước, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ ra văn bản yêu cầu Bộ GTVT sớm tính toán, phối hợp với Bộ Tài chính để đàm phán, điều chỉnh giảm giá dịch vụ BOT tại các trạm đã quyết toán theo nguyên tắc và chủ trương “ưu tiên giảm giá hơn giảm thời gian thu” để góp phần giảm chi phí vận tải.

Trong báo cáo gửi đoàn giám sát Quốc hội, Chính phủ phân tích hai loại rủi ro. Thứ nhất là rủi ro tín dụng. Do hầu hết các dự án có thời gian thu hồi vốn dài, giá trị tài sản đảm bảo chủ yếu là tài sản hình thành từ vốn vay, nên rất khó định giá và nếu các dự án không được triển khai  hoặc không hoàn thành đúng tiến độ, không phát huy hiệu quả như dự kiến thì gây khó khăn cho việc thu hồi vốn của các tổ chức tín dụng. Thứ hai là rủi ro thanh khoản. Thời gian cho vay các dự án BOT thường kéo dài khoảng 15-18 năm, thậm chí 25-30 năm. Nguồn thu từ khoản đầu tư này qua phí, lệ phí phải mất 5-7 năm thì chủ đầu tư mới có dòng tiền trả nợ. Trong khi các ngân hàng thường chỉ có nguồn huy động chủ yếu là ngắn hạn thì việc tập trung cho vay những dự án này có thể mất cân đối kỳ hạn trên bảng cân đối và giảm khả năng thanh khoản của ngân hàng cho vay.

... đọc tiếp tại đây