Quỹ đầu tư được thành lập như thế nào?
Quỹ đầu tư được thành lập như thế nào?
Các quỹ hỗ tương thực chất giống như các công ty cổ phần. Các tổ chức này huy động vốn của quần chúng đầu tư bằng cách bán cổ phần của mình dưới hình thức này hay hình thức khác. Để thực hiện điều này, họ còn có mối liên hệ cũng như sử dụng sự trợ lực của nhiều đơn vị trong hệ thống kinh tế thị trường, chủ yếu có sự hiện diện của thị trường chứng khoán. Vì lãnh vực kinh doanh nói chung thuộc loại nhạy cảm, liên đới trong một môi trường đặc biệt, việc định hình và duy trì hoạt động như vậy được một hành lang pháp luật chế định rõ ràng và nghiêm minh. Ở Mỹ, bất cứ một tổ chức hay công ty nào có nhân thân dưới đây đều phải đăng ký hoạt động với Uỷ Ban Chứng khoán và Thị trường Chứng khoán SEC:
- Có hoạt động kinh doanh đầu tư, tái đầu tư, sở hữu, nắm giữ hay mua đi bán lại chứng khoán, hoặc
- Có 40% hoặc hơn tài sản của công ty được đầu tư vào các loại chứng khoán.
- Có nguồn vốn góp đại chúng từ 100 người trở lên.
Hoạt động của các tổ chức buộc phải đăng ký như vậy sẽ dựa vào quy chế dành cho các công ty đầu tư. Theo luật lệ của Hoa Kỳ hiện nay, các công ty đầu tư phải đáp ứng một số điều kiện cơ bản, theo các quy định và một ít hạn chế, như trình bày dưới đây.
Đăng ký hoạt động
Muốn phát hành cổ phần huy động vốn ngoài công chúng một công ty đầu tư cần có các điều kiện:
- Cơ cấu vốn sáng lập tối thiểu là 100.000 USD, người ta gọi đây là vốn hạt giống seed money.
- Số người đầu tư tại thời điểm phát hành ra công chúng đã là 100 người.
- Các mục đích đầu tư được định ra rõ ràng làm căn cứ hoạt động xuyên suốt sau khi huy động.
Một khi công ty đã xác định mục đích đầu tư sẽ theo đuổi của mình thì không được đi lệch hoặc thay đổi mục đích đó nếu không có sự bỏ phiếu chấp thuận của đa số các cổ phần đang tồn tại ngoài thị trường.
Công ty đầu tư mở còn bị ràng buộc bởi hai điều kiện nữa:
- Chỉ có một loại chứng khoán được lưu hành loại khả hoàn -redeemable
- Tỉ lệ vay nợ trên tổng tài sản của quỹ phải nhỏ hơn 33%.
Các quỹ mở không được phát hành cổ phần ưu đãi hoặc trái phiếu nhưng được phép vay ngân hàng, miễn sao cơ cấu tổng tài sản trên nợ không được nhỏ hơn 3 lần.
Các yêu cầu về thủ tục đăng ký và phát hành
Những thông tin cần thiết cho thủ tục đăng ký thường bao gồm:
- Loại hình công ty đầu tư mà quỹ này dự định hoạt động.
- Các kế hoạch dự trù để huy động vốn theo hình thức vay mượn.
- Dự hướng của công ty, nếu có, để tập trung đầu tư vào một ngành kinh tế riêng nào đó.
- Các kế hoạch dự trù đầu tư vào bất động sản hay một số thị trường hàng hoá khác.
- Những điều kiện theo đó các chính sách đầu tư có thể được thay đổi với sự thông qua một cuộc đầu phiếu của các cổ đông.
- Tên đầy đủ, địa chỉ,… của các thành viên nội bộ, và trình bày kinh nghiệm kinh doanh của mỗi thành viên quản lý và thành viên hội đồng quản trị suốt 5 năm năm gần nhất.
Các chứng khoán chào bán liên tục là gì?
Đó là các cổ phần của công ty đầu tư mở. Các cổ phần này dù được phát hành liên tục cũng phải và chỉ được bán theo cáo bạch prospectus - tài liệu công khai về công ty và về loại chứng khoán đang được bán. Tất cả các sự bán ra như vậy sở dĩ luôn kèm theo một cáo bạch là để nhà đầu tư không thể bị lẫn lộn. Thông thường, các công ty đầu tư chứng khoán dạng mở không tự mình đứng ra phân phối cổ phần mà nhờ một nhà bảo lãnh phát hành chuyên nghiệp lo chuyện này và được chia phần phí bán sales charge. Việc bán các cổ phần của quỹ mở được thực hiện và nhận một khoản phí bán không quá 8,5% trên giá chào bán gọi là POP, public offering price. Trong khi đó mua bán cổ phần của quỹ đóng được thực hiện trên TTCK nên khách hàng phải trả hoa hồng môi giới hoặc mua bán qua các nhà buôn chứng khoán đã làm giá lại markup - markdown.
Các loại chứng khoán phát hành bởi công ty đầu tư
- Cổ phiếu thường, đây là loại chứng khoán vốn sở hữu quỹ, được phát hành cho những nhà đầu tư muốn trực tiếp tham gia và chia sẻ kết quả trong danh mục đầu tư của quỹ.
- Trái phiếu, chỉ có các quỹ đóng mới được phép phát hành chứng khoán nợ. Tuy vậy cơ cấu tài sản trên nợ cũng phải duy trì khả năng trang trải là trên 300%.
- Cổ phiếu ưu đãi, các quỹ đóng cũng được phát hành cổ phiếu ưa đãi nhưng phải được sự thông qua của các cổ đông thường. Cổ phiếu ưu đãi cũng bị chi phối bởi một giới hạn trong cơ cấu vốn của quỹ để duy trì lợi ích cho cổ phần thường. Bách phân tổng tài sản trên cổ phần ưu đãi phải lớn hơn 200%.
Những giới hạn hoạt động của quỹ đầu tư
Theo luật 1940 của Mỹ quy định thì một quỹ đầu tư không được:
- Mua chứng khoán theo phương thức của "tài khoản bảo chứng" margin account.
- Tham gia vào phương thức bán non short sale.
- Dự phần vào các loại tài khoản đầu tư hay mua bán liên kết.
Quyền của cổ đông trong quỹ đầu tư
Các cổ đông nắm cổ phần thường đang tồn tại bên ngoài được tham gia biểu quyết theo số đông các vấn đề sau đây:
- Những thay đổi về cơ cấu vay nợ đối với quỹ mở.
- Phát hành hoặc bảo lãnh các loại chứng khoán khác không phải là loại cổ phần của quỹ.
- Mua hay bảo lãnh bất động sản hoặc cho vay nợ.
- Thay đổi hình thức hoạt động của quỹ.
- Thay đổi các chính sách về việc áp dụng phí bán.
- Chấm dứt hoạt động như một quỹ đầu tư.
- Thay đổi chính sách đầu tư đã công bố và theo đuổi.
Ngoài các quyền trên đây mà các quỹ phải trưng ra đầu phiếu, các cổ đông của bất cứ một quỹ đầu tư nào còn được hưởng tất cả các quyền lợi bình thường khác dành cho các cổ đông của bất kỳ loại cổ phiếu công ty nào. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, đa số nhà đầu tư lại thường thờ ơ hoặc xử sự thụ động so với những gì mà pháp luật đã dành cho họ. Nói là nói vậy thôi. Trong thực tế, quỹ đầu tư hiện nay rất được quần chúng đầu tư ưa chuộng, nhất là ở chỗ nó tri hành theo luật lệ của thị trường chứng khoán nên sòng phẳng hơn. Ta có thể nghiên cứu thêm về cơ chế điều hành và các đặc thù khác để xem có đúng đây là một loại quỹ "hiền"?
ST