Gốm sứ và câu chuyện hợp tác, đầu tư    

Gốm sứ và câu chuyện hợp tác, đầu tư    

"Hiệp hội Gốm sứ Xây dựng đi mời khắp nơi nhưng không doanh nghiệp nào đầu tư xây dựng Viện, nên Prime quyết định dành đất, bỏ tiền ra cùng làm”.

Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Prime Nguyễn Văn Nghĩa phát biểu tại lễ khởi công Viện Nghiên cứu Công nghệ Gốm Sứ được tổ chức ngay trên phần đất của Tập đoàn Prime tại Khu công nghiệp Bình Xuyên (Vĩnh Phúc), sáng 31/1.

Nỗi niềm hàng xấu giá thấp

Năm 1994, sản phẩm gạch ốp lát và chiếc sứ vệ sinh đạt tiêu chuẩn standard đầu tiên của Việt Nam ra đời. Sau hơn 10 năm, Việt Nam đã vượt lên đứng thứ 10 thế giới về sản lượng, Chủ tịch Hiệp hội Gốm sứ Xây dựng Việt Nam Đinh Quang Huy nhấn mạnh điều này trong phần phát biểu của mình.

Sản xuất ra sản lượng trên 300 triệu m2 gạch ceramic, gần chục triệu sản phẩm sứ mỗi năm với trị giá ước tính lên đến hơn 1 tỷ USD. Thế nhưng năm 2009, toàn ngành chỉ xuất khẩu được 110 triệu USD.

Trong khi đó, nước láng giềng Trung Quốc mỗi năm sản xuất khẩu trên 5 tỷ m2 gạch ốp lát, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2009, quốc gia này đã xuất khẩu sản phẩm đạt trên 2,2 tỷ USD.

Ví dụ khác, Italia với sản lượng khoảng 500 triệu m2/năm nhưng đạt doanh thu tới trên 9 tỷ USD/năm và xuất khẩu 75% sản phẩm ra thế giới, thu về khoảng 6 tỷ USD mỗi năm. Hoặc, Tây Ban Nha với sản lượng khoảng 550 triệu m2/năm đạt doanh thu trên 6 tỷ USD, xuất khẩu 60% sản lượng để thu về 3,5 tỷ USD mỗi năm.

“Tức là, tính trên 1m2 sản phẩm bình quân, giá của Việt Nam kém hơn 6 lần Italia và 4 lần của Tây Ban Nha”, Chủ tịch Đinh Quang Huy nói.

Lý giải những hạn chế của sản phẩm gốm sứ Việt Nam, ông Huy cho rằng chất lượng kém, mẫu mã chưa hấp dẫn, chi phí sản xuất lớn, thương hiệu chưa đáng kể, sức cạnh tranh trên thị trường thấp…, là nguyên nhân chính khiến cho sản phẩm làm ra mới chỉ tiêu thụ được trong nước chứ chưa thể vươn ra cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

“Với lợi thế về nguyên liệu, lao động và nhiều lợi thế khác, ngành ceramic Việt Nam cũng khát khao nguyện vọng thỏa mãn thị trường nội địa và cung cấp ceramic ra toàn thế giới”, Chủ tịch Huy nói.

Không thể trông chờ sự hợp tác

Sát cánh Chủ tịch Hiệp hội Gốm sứ Xây dựng tìm lý do các doanh nghiệp khác trong ngành, đặc biệt là Tổng công ty Vigracera không tham gia đầu tư vào Viện, Chủ tịch Đinh Quang Huy, nguyên Tổng giám đốc Vigracera chỉ nói: “Doanh nghiệp họ còn quan tâm đến những việc khác”.

Lâu nay, 74 doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội, mỗi đơn vị đều “quay lưng vào trong” mà nghĩ. Từ mua thiết bị, tìm hiểu công nghệ đến ứng dụng, chuyển giao… đều tự làm tự chịu chứ không có chuyện hợp tác, chia sẻ.

Có thâm niên trong ngành, ông Huy biết chuyện không ít doanh nghiệp đầu tư ban đầu thì mua dây chuyền châu Âu, khi “có nghề” thì chọn lọc và mua thêm của Trung Quốc, Đài Loan. Máy chạy thì chẳng còn quan tâm đến đã khai thác hết công suất chưa, tối ưu hiệu quả thế nào…

Thế cho nên, quyết định thành lập Viện Nghiên cứu Công nghệ Gốm sứ từ 1/8/2009, sau 5 tháng và nhiều lần có bắt tay mà không ký kết, Hiệp hội Gốm sứ mới tìm được Prime làm đối tác để khởi công xây dựng.

Prime chiếm 30% thị phần ceramic cả nước. Năm 2009, Tập đoàn đạt sản lượng 90 triệu m2 sản phẩm với doanh thu gần 8.000 tỷ đồng và đang hướng tới công suất 120 triệu m2/năm với 1 tỷ USD doanh thu. “Với tiềm lực ấy, chúng tôi tin Prime có thể giúp xây dựng thành công Viện Nghiên cứu Công nghệ Gốm sứ”, Chủ tịch Huy tin tưởng.

Ông nói thêm: “Tiềm năng trước mắt là nghiên cứu các bài phối liệu tốt nhất để tối ưu chất lượng sản phẩm, nghiên cứu thành phẩm và sản phẩm mới, thiết bị thay thế và chuyển giao cho các đơn vị hiện còn đang rất yếu trong các khâu này”.

Không khó hiểu khi cả 6 nội dung trọng tâm của Viện đều ít nhiều liên quan đến Prime. Ví dụ như thử nghiệm các màu chủ đạo dự kiến sẽ là sản phẩm đầu tay của Viện Nghiên cứu công nghệ gốm sứ thì Prime cũng đang thực hiện từ trước đó; hay bài phối liệu qua công đoạn tuyển chọn và nghiền khô; một số thiết bị cơ khí đã sản xuất thành công tại Prime…

Dành đất, xây dựng và dự kiến sẽ đầu tư hàng chục tỷ đồng trang thiết bị cho Viện Nghiên cứu Công nghệ Gốm sứ, lãnh đạo Prime nói thẳng, nếu đơn vị nào muốn mua sản phẩm công nghệ của Viện thì đương nhiên Prime được hưởng từ phần đóng góp.

“Nếu chúng tôi tự làm viện nghiên cứu thì không thể mời được các chuyên gia quốc tế đến chia sẻ kinh nghiệm và hiểu biết của họ và nâng tầm vị thế ngành gốm sứ Việt Nam”, Phó tổng giám đốc Nguyễn Văn Nghĩa nói lý do duy nhất để Prime “đứng sau” Hiệp hội Gốm sứ Xây dựng trong việc điều hành Viện Nghiên cứu Công nghệ Gốm sứ.

Anh Quân

TBKTVN