Giá tăng nhưng vẫn thiếu than

TKV đề xuất tăng giá than năm 2011

Giá tăng nhưng vẫn thiếu than

Giá phân bón bị ảnh hưởng trực tiếp bởi giá than.

Trong khi tập đoàn Than – khoáng sản (TKV) đề xuất bán giá than theo giá thị trường từ năm 2011 (bằng 90% giá xuất khẩu) thì nhiều ngành đã kêu lỗ, kiến nghị chưa nên tăng giá than từ 2011.

Giá trong nước bằng 60% giá xuất khẩu

Trả lời báo chí, ông Lê Dương Quang, thứ trưởng bộ Công thương kiêm chủ tịch hội đồng quản trị TKV cho biết, trong quý bốn năm 2009, giá bán than cho các hộ ximăng, giấy, phân bón và các hộ khác (trừ than cho điện) đã điều chỉnh theo nguyên tắc bằng 90% giá xuất khẩu cùng thời điểm.

Tuy nhiên, từ 1.1. 2010, do giá xuất khẩu tăng và tỷ giá tăng, cho nên than bán cho các hộ này thực tế hiện nay chỉ bằng khoảng 60% giá xuất khẩu có cùng chất lượng. Vì vậy, cần thiết phải điều chỉnh để đảm bảo thực hiện theo cơ chế giá thị trường.

“Giá than bán cho các nhu cầu tiêu thụ phải tuân thủ nguyên tắc thị trường, cần nghiên cứu và thực hiện cơ chế giá than đảm bảo giá xuất khẩu và giá bán ở thị trường trong nước chênh lệch ở mức độ phù hợp để thúc đẩy sử dụng tiết kiệm than, đổi mới công nghệ và ngăn chặn việc gian lận, buôn lậu than. Theo đó, giá than cho các nhu cầu tiêu thụ trong nước (trừ than bán cho điện) thấp hơn giá xuất khẩu tối đa là 10%”, ông Quang nói.

Theo ông Quang, nếu cứ để giá than trong nước còn thấp hơn nhiều so với giá than xuất khẩu thì sẽ gây rất nhiều khó khăn cho công tác quản lý nguồn than vì chỉ đơn giản là dễ bị “bẻ lái” đưa than đi xuất khẩu hưởng chênh lệch giá như đã từng xảy ra.

“Với giá mua than hiện tại, các công ty ximăng – theo số liệu TKV nắm được – hầu hết có lãi cao, riêng các liên doanh còn lãi cao hơn và đều đã sẵn sàng điều chỉnh giá than đầu vào theo cơ chế giá thị trường”, ông Quang nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Gia Tường, phó tổng giám đốc tổng công ty Hoá chất, việc tăng giá than năm 2009 là “cú sốc lớn” với ngành phân bón. “Năm 2009, giá than vượt gấp đôi khiến công ty Đạm Hà Bắc giảm lợi nhuận một nửa, từ 500 tỉ đồng xuống còn một nửa, phải giảm lương công nhân”, ông Tường cho biết và đề nghị năm 2011 chưa tăng giá than đối với ngành phân bón.

Khó bán than theo nhu cầu

Việc tăng giá than là “cú sốc lớn” cho các doanh nghiệp sản xuất như hoá chất, ximăng. Thế nhưng trong năm 2011, các đơn vị này dù có tiền chưa chắc mua được… than!

“Cảnh báo” trên được ông Vũ Mạnh Hùng, phó tổng giám đốc tập đoàn Than – khoáng sản Việt Nam đưa ra hôm 8.11 tại buổi giao ban trực tuyến bộ Công thương.

Ông Hùng cho biết, hiện tại TKV đã giảm xuất khẩu than, 10 tháng đầu 2010, việc cung cấp than cho ngành điện đạt 82%, cho phân bón 80%, ximăng 76%. So với cùng kỳ năm ngoái tăng 25%.

Tuy nhiên, do nhu cầu than thời gian tới là quá cao nên cần có chính sách, thứ tự ưu tiên chứ không thể cung ứng theo nhu cầu.

Ông Hùng ví dụ, như đối với ngành ximăng, tới đây chỉ có thể cung cấp theo hợp đồng đã ký chứ khó có thể bán than theo nhu cầu của doanh nghiệp.

“Hiện ngành ximăng đang có nhu cầu than rất lớn nhưng chủ yếu là than tuyển, than tốt. Một tấn than dùng cho ximăng bằng 1,3 tấn than dùng cho sản xuất thép, nên thời gian tới ximăng cũng phải bắt đầu chuyển qua dùng than xấu thôi”, ông Hùng nói.

Thực tế hiện nay, có lẽ chưa thể dùng “than xấu” nên nhiều nhà máy ximăng trong nước đã tạm thời đóng cửa do thiếu than.

Theo tổng công ty Ximăng Việt Nam, mỗi ngày các nhà của tổng công ty cần 5.000 tấn than cám để hoạt động nhưng hiện TKV chỉ cung cấp được hơn một nửa.

Cho nên, hiện đã có lò nung phải ngừng hoạt động như ở công ty Ximăng Bút Sơn, nhiều nhà máy khác có nguy cơ ngừng sản xuất. Hàng loạt nhà máy ximăng khác: Hoàng Thạch, Bỉm Sơn, Tam Điệp, Hoàng Mai, Hải Phòng, Hà Tiên... cũng trong tình trạng tương tự.

Còn theo ông Lê Dương Quang, đến năm 2015 dự kiến nước ta sẽ nhập khẩu khoảng 5 triệu tấn nếu các nhà máy điện vào hoạt động đúng theo tiến độ cam kết nhận than. Trường hợp các nhà máy chậm tiến độ thì lượng nhập khẩu sẽ thấp hơn.

Chí Hiếu

sài gòn tiếp thị