Giao thương Mỹ và các đối tác chính sẽ thiệt hại ra sao khi Donald Trump làm Tổng thống?

Giao thương Mỹ và các đối tác chính sẽ thiệt hại ra sao khi Donald Trump làm Tổng thống?

Cuộc bầu cử lịch sử của Mỹ vừa kết thúc, và Donald Trump đã trở thành Tổng thống. Tuy nhiên, điều này lại ẩn chứa một mối đe dọa không hề nhỏ đối với nền kinh tế, chính trị và vấn đề an ninh trên toàn thế giới, vốn dĩ đã “đâu vào đấy” suốt hơn 70 năm qua, Forbes đưa tin.

Thuế bảo hộ

Kế hoạch thương mại… của ông Trump kêu gọi sử dụng sức mạnh của Mệnh lệnh Hành pháp để áp thuế 45% lên một loạt mặt hàng nhập khẩu đến từ Trung Quốc, 35% lên các mặt hàng được sản xuất ở Mexico và từ 15% đến 45% dành cho bất kỳ quốc gia nào được xem là “thao túng tiền tệ”. Các mục tiêu chính gồm có: Liên minh châu Âu (EU), Nhật Bản và Hàn Quốc, cùng với Trung Quốc và Mexico, vốn là 5 trong 6 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ.

Các mức thuế bảo hộ này sẽ là bước khởi đầu cho một chuỗi sự kiện “mang tính hủy diệt” mà sẽ gây ảnh hưởng lớn đến các nhà sản xuất và tiêu dùng cả ở Mỹ và châu Á, và sẽ làm đứt các chuỗi cung ứng,  gây đổ vỡ các mối quan hệ thương mại và cuối cùng là dẫn đến chiến tranh thương mại.

Mỉa mai thay, các cử tri theo chủ nghĩa dân túy của ông Trump sẽ là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi các mức thuế bảo hộ thiển cận này vì trong vai trò là người tiêu dùng, họ sẽ có được ít sự chọn lựa hơn và phải chịu giá cao cho các mặt hàng mà họ mua mỗi ngày. Họ sẽ “lãnh hậu quả” khi các cơ hội việc làm liên quan đến xuất khẩu bị giảm xuống.

Chuỗi giá trị bị phá vỡ

Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, nơi không dính dáng gì đến chính trị, ước tính các chính sách thương mại của ông Trump sẽ làm nước Mỹ mất đi 4 triệu việc làm và đẩy quốc gia này vào suy thoái.

Hãy xem mức thiệt hại và đổ vỡ mà một chính sách thương mại bảo hộ sẽ tác động lên các chuỗi cung ứng toàn cầu: chẳng hạn, GE hiện thuê khoảng 125,000 nhân viên ở Mỹ. Các chi nhánh toàn cầu của công ty này đang mang lại việc làm cho hơn 300,000 người, gồm cả ở Trung Quốc và Mexico, là nơi mà công ty sản xuất các bộ phận, linh kiện, và phụ tùng thay thế cho một loạt sản phẩm của họ. Hàng triệu món hàng phải di chuyển qua lại giữa Mỹ, Trung Quốc và Mexico, cùng các quốc gia khác, trước khi một sản phẩm hoàn thiện có thể được “sản xuất” hoàn toàn ở Mỹ. Do đó, các loại thuế bảo hộ có thể giết chết những chuỗi giá trị này.

Kịch bản này sẽ được lặp lại ở các hệ sinh thái doanh nghiệp liên quan đến các công ty con có trụ sở ở Mỹ của Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và những công ty đa quốc gia khác. Sẽ có hàng loạt việc làm bị mất đi trong các nhà máy sản xuất trên khắp nước Mỹ, khiến thu nhập trong các lĩnh vực khác có liên quan như dịch vụ, bán lẻ và bất động sản sẽ mất đi.

Thỏa thuận thương mại tự do

Cả ông Trump lẫn bà Clinton đều thề sẽ ngăn chặn việc thông qua Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Đây là một bước lùi cho tất cả các mạng lưới kinh doanh, dù đó là ở các nền kinh tế mới nổi ở châu Á như Việt Nam và Malaysia, hay ở những thị trường trưởng thành hơn như Nhật Bản, Mỹ và Singapore. Bà Clinton phát biểu rằng bà sẽ ủng hộ TPP nếu một số phần được đàm phán lại.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng đừng nên tin vào lời nói của bà Clinton vì có thể bà sẽ dành sự quan tâm cho cơ sở hạ tầng trong nước trước khi có thể tập trung vào TPP và những cơ hội tự do thương mại khác.

Ông Trump thì thề sẽ “xé toạc” thỏa thuận TPP và rút nước Mỹ ra khỏi Thỏa thuận Tự do Thương mại bắc Mỹ (NAFTA) cùng những thỏa thuận thương mại lâu đời khác. Thậm chí, ông còn nói “bộ sậu” của mình sẽ xem xét rút nước Mỹ khỏi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), điều mà giới phê bình xem là một trong những phát ngôn nguy hiểm và bất cẩn nhất. Nếu Mỹ, vốn là nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay, rút khỏi WTO thì điều đó sẽ gây bất ổn lên cả hệ thống thương mại quốc tế.

Chiến tranh thương mại

Quan hệ song phương giữa Mỹ và Trung Quốc được xem là quan trọng nhất. Việc áp thuế 45% lên các hàng hóa Trung Quốc không những sẽ tác động xấu đến nền kinh tế vốn đã chậm lại của Trung Quốc mà còn gây thiệt hại nghiêm trọng đến mối quan hệ Mỹ - Trung, và lan sang những lĩnh vực khác. Và nhiều khả năng sẽ dẫn đến một cuộc chiến thương mại.

Khó mà tưởng tượng được Trung Quốc – hay Nhật Bản, Hàn Quốc, hay thậm chí là Mexico – sẽ không trả đũa bằng các mức thuế của riêng họ. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến hàng loạt sản phẩm của Mỹ trị giá hàng trăm tỷ USD và dẫn đến một kết cục không thể tránh được: Bảo hộ thương mại và chủ nghĩa dân túy sẽ làm tổn thương tất cả mọi người./.