Lãnh đạo APEC: Các thành viên TPP muốn thực hiện thỏa thuận mà không có Mỹ

Lãnh đạo APEC: Các thành viên TPP muốn thực hiện thỏa thuận mà không có Mỹ

Các thành viên của Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang háo hức muốn thực hiện thỏa thuận mà không có Mỹ, theo lời của ông Alan Bollard, người đứng đầu của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC).

Alan Bollard, người đứng đầu của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC)

“TPP chuẩn bị diễn ra; các nước thành viên đã đồng ý và nó chuẩn bị bắt đầu”, ông Alan Bollard cho biết. “Tất cả thành viên đều muốn thỏa thuận TPP được bắt đầu”.

Ông Bollard lên tiếng cảnh báo rằng việc Mỹ tái gia nhập có thể làm chậm đà của TPP. “Nếu Mỹ và một quốc gia khác tham gia, họ có thể muốn tái thương lượng lại một số điều khoản đã bị đình chỉ. Tuy nhiên, họ buộc phải có được sự đồng tình của tất cả quốc gia và điều này sẽ rất phức tạp”.

Ông nói thêm rằng việc tái gia nhập của Mỹ là khả thi trong vài năm tới, nhưng các thành viên đang tập trung vào việc khởi động TPP – vốn đã được đổi tên thành Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Những nhận định trên là dấu hiệu cho thấy sự hoài nghi ngày càng gia tăng về chính sách thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuần trước, ông Trump cho biết Mỹ có thể cân nhắc tái gia nhập TPP nếu có một thỏa thuận tốt hơn nhiều. Tuy nhiên, sau cuộc gặp gỡ với Thủ tướng Nhật Bản, Shinzo Abe, ông Trump tuyên bố rằng: “Tôi không muốn trở lại với TPP! Nhưng nếu họ đưa ra một thỏa thuận mà tôi không thể từ chối được dựa trên danh nghĩa của nước Mỹ thì tôi sẽ đồng ý”.

Ông cũng nói thêm: “Tuy nhiên, tôi thích những thỏa thuận song phương hơn. Tôi nghĩ nó tốt hơn cho nước Mỹ cũng như người lao động của chúng ta. Và tôi sẽ nghiêng nhiều hơn về thỏa thuận thương mại song phương, một thỏa thuận trực tiếp với Nhật Bản. Chúng tôi đã có thỏa thuận với 6 trong số 11 quốc gia thành viên của TPP. Vậy là chúng tôi đã ký kết thỏa thuận thương mại với một số quốc gia và việc thỏa thuận với các nước khác thì chúng tôi có thể dễ dàng thực hiện thôi".

Ông Bollard cho biết Donald Trump đang đưa ra những tín hiệu vô cùng mâu thuẫn về TPP, đồng thời lưu ý rằng các thỏa thuận thương mại song phương là một cách chậm chạp và phức tạp để tiến hành thương mại ở cả khu vực.

Thỏa thuận TPP gốc được nhất trí bởi 12 quốc gia, bao gồm cả Nhật Bản và Mỹ, trong năm 2015. Tuy nhiên, TPP rơi vào tình thế khó khăn khi ông Trump tuyên bố rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận ngay trong tuần đầu nhậm chức. Trong suốt hội nghị thượng đỉnh APEC ở Việt Nam hồi tháng 11/2017, 11 quốc gia còn lại đồng ý điều chỉnh nội dung của TPP với mục tiêu triển khai thỏa thuận vào năm 2019.

Mặc dù lợi ích kinh tế của TPP sẽ thấp hơn nhiều khi không có Mỹ, nhưng ông Bollard nhận định thỏa thuận này vẫn còn hấp dẫn khi có sự tham gia của Nhật Bản.

Được thành lập trong năm 1989, APEC là một diễn đàn thúc đẩy thương mại tự do. Hiện tại APEC bao gồm 21 thành viên, trong đó có Mỹ, Trung Quốc, Nga và Nhật Bản, đồng thời chiếm gần 50% hoạt động thương mại toàn cầu và gần 60% GDP toàn cầu. TPP sẽ tạo điều kiện cho một tham vọng lớn hơn là tạo một khu vực thương mại tự do ở châu Á-Thái Bình Dương (FTAAP).

Ông Bollard thừa nhận rằng: “Chúng ta vẫn chưa gần tới giai đoạn đàm phán về FTAAP trong thời gian tới”. Dẫu vậy, ông nhấn mạnh nguyên tắc của APEC chắc chắn vẫn còn đó, bất chấp những bất ổn xoay quanh chính sách thương mại Mỹ.

* TPP có thể giải quyết vấn đề lớn cho Donald Trump, nhưng khó mà tái gia nhập

* Indonesia nhắm đến việc gia nhập TPP?

Vũ Hạo (Theo Nikkei Asian Review)

FiLi