Nhập siêu thép kéo dài

16/04/2019 12:00
16-04-2019 12:00:00+07:00

Nhập siêu thép kéo dài

Dù nhiều sản phẩm thép có công suất dư thừa nhưng mỗi năm VN vẫn chi hàng tỉ USD nhập khẩu thép. Riêng mặt hàng này, chúng ta vẫn đang nhập siêu, chủ yếu từ Trung Quốc.

Nhiều loại thép trong nước dư thừa vẫn ồ ạt nhập về VN
Ảnh: Ngọc Dương - Đồ họa: Đông Xuân - nguồn: Tổng cục Hải quan

Lệch pha cung - cầu

Thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy lượng xuất khẩu sắt thép các loại trong 3 tháng đầu năm nay đạt 1,77 triệu tấn, trị giá 1,13 tỉ USD, tăng 24,2% về lượng và tăng 9,3% về trị giá so với cùng kỳ năm 2018. Ở chiều ngược lại, cả nước đã nhập khẩu nhóm hàng này 3,37 triệu tấn, trị giá 2,26 tỉ USD, tăng 8,3% về lượng và tăng 3,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2018. Nếu cộng thêm lượng nhập khẩu sản phẩm từ sắt thép trong 3 tháng qua đạt 917 triệu USD và nhập khẩu phế liệu sắt thép đạt 267,6 triệu USD thì giá trị hàng nhập khẩu này đã lên mức gần 3,45 tỉ USD. Đây là nhóm hàng đứng thứ 6 về giá trị nhập khẩu trong Top 10 nhóm hàng nhập khẩu lớn nhất vào VN. Trước đó trong năm 2018, VN nhập khẩu sắt thép các loại đạt 9,89 tỉ USD, sản phẩm từ thép là 3,66 tỉ USD và phế liệu sắt thép 1,93 tỉ USD. Tổng cộng cả nước đã nhập khẩu 15,48 tỉ USD các loại hàng hóa này.

Trung Quốc liên tục là thị trường cung cấp sắt thép các loại lớn nhất vào VN với gần 50% thị phần.

Dù không có số liệu chi tiết từng loại sản phẩm sắt thép nhập khẩu vào VN, nhưng các loại thép cán nóng và thép xây dựng chiếm tỷ trọng lớn nhất. Theo Hiệp hội Thép VN, cho đến nay chỉ duy nhất mặt hàng thép cuộn cán nóng được nhập khẩu để làm nguyên liệu sản xuất các sản phẩm dẹt là trong nước chưa có. Còn hầu hết các sản phẩm thép khác cơ bản đã đáp ứng đủ nhu cầu trong nước.

Ví dụ ước tính tổng công suất thép xây dựng của cả nước hiện ở mức khoảng 18 triệu tấn thì mức tiêu thụ năm vừa qua chỉ khoảng trên 10 triệu tấn. Hay nhu cầu thép không gỉ (inox, gồm cả cán nóng và cán nguội) trong nước hiện ở mức 490.000 tấn/năm nhưng năng lực sản xuất đã trên 700.000 tấn, khiến các nhà máy sản xuất inox chỉ hoạt động từ 50 - 55% công suất thiết kế.

Đáng nói, các doanh nghiệp (DN) trong nước mới chỉ sản xuất đạt trung bình 63% công suất, thấp hơn so với mức huy động công suất bình quân của thế giới là khoảng 76,9%. Vì vậy, Hiệp hội Thép VN đã từng kiến nghị Chính phủ chỉ nên khuyến khích DN đầu tư vào các sản phẩm thép hợp kim chất lượng cao để phục vụ sản xuất cơ khí chế tạo, đóng tàu, ô tô... mà trong nước chưa sản xuất được.

Khó chặn gian lận thương mại?

Trả lời câu hỏi vì sao thép nhập khẩu, đặc biệt thép xây dựng vẫn liên tục tràn vào VN, tổng giám đốc một công ty thép lớn tại phía nam nhận định: Trước đây, thép Trung Quốc đã có nhiều kiểu gian lận thương mại để lẩn tránh thuế nhập khẩu vào VN. Chẳng hạn từ năm 2014, Hiệp hội Thép VN đã lên tiếng về tình trạng thép Trung Quốc khai là thép hợp kim chứa nguyên tố Bo (0,0008%) nhập vào VN để hưởng thuế nhập khẩu 0%. Các sản phẩm này chủ yếu là thép cuộn và được khai báo là nhập khẩu để làm que hàn.

Thế nhưng, cả nước mỗi năm nhu cầu sử dụng que hàn chưa đạt 5.000 tấn trong khi lượng thép cuộn nhập khẩu lên 600.000 - 700.000 tấn. Sau đó, từ đầu năm 2016, VN áp thuế tự vệ với phôi thép và thép dài nhập khẩu thì tình trạng gian lận thương mại lại tiếp diễn. Các DN nhập khẩu thép trong quá trình khai báo đã chuyển từ mã thép HS này sang mã HS khác dẫn đến lượng thép nhập khẩu thực tế vẫn tăng mặc dù đã bị áp thuế.

Đó là chưa kể tình trạng gian lận về xuất xứ hàng hóa, mượn xuất xứ của VN để xuất sang nhiều thị trường khác nhằm tránh thuế chống bán phá giá cũng xảy ra... Là nước sản xuất nhiều sắt thép nhất thế giới nhưng hiện tại thép Trung Quốc đang bị áp thuế chống bán phá giá, chống trợ cấp ở nhiều thị trường, đặc biệt tại Mỹ nên các DN Trung Quốc tìm mọi cách đẩy hàng vào thị trường khu vực Đông Nam Á, trong đó có VN. Nhiều sản phẩm của Trung Quốc có giá rẻ hơn 20 - 25% vì lợi thế hơn như công suất lớn, nhà máy đã khấu hao xong, chi phí nguyên liệu thấp...

Đồng quan điểm, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế T.Ư, nhận định nhiều DN Trung Quốc đã “nổi danh” về các thủ đoạn để xuất khẩu sản phẩm vào VN với giá thấp hơn nhiều so với giá bán trong nước. Điều này cũng do chính phủ Trung Quốc áp dụng chính sách trợ cấp cho các DN nước này khiến giá thành sắt thép nói riêng và nhiều sản phẩm nói chung của Trung Quốc trở nên rẻ mà không nước nào cạnh tranh được. Điều này sẽ để lại hậu quả là hàng Trung Quốc dễ dàng đánh bại hàng VN ngay trên sân nhà.

Theo TS Lê Đăng Doanh: “Ngoài việc các DN phải tự nâng cao năng lực cạnh tranh của mình thì cũng làm quen với việc áp dụng các hàng rào tự vệ. Khi đó các DN phải chung tay chứng minh được việc gian lận của hàng nhập khẩu để khởi kiện phòng vệ thương mại. Việc thiên vị thấy rõ của Trung Quốc đối với các DN trong nước họ, thậm chí vi phạm cả các nguyên tắc của WTO nên nhiều nước đã áp dụng biện pháp áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp. Các cơ quan của VN có liên quan cũng cần tăng cường giám sát và áp dụng nghiêm các quy định về nhập khẩu, tránh tạo kẽ hở cho hàng hóa nước ngoài tuồn ồ ạt vào VN khiến DN gặp khó”.

MAI PHƯƠNG

THANH NIÊN





TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Giá thép xây dựng tăng lần thứ hai trong 10 ngày

Các doanh nghiệp thép tiếp tục tăng giá thép xây dựng thêm 50,000-250,000 đồng/tấn, đánh dấu lần tăng giá thứ hai trong vòng 10 ngày qua.

Canada khởi xướng rà soát thuế chống bán phá giá với thép cuộn cán nguội

Canada khởi xướng rà soát cuối kỳ thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp đối với mặt hàng thép cuộn cán nguội nhập khẩu từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam.

Giá thép xây dựng quay đầu tăng, có hãng tăng mạnh 410,000 đồng/tấn

Sau 19 đợt giảm giá liên tiếp, thép xây dựng đã bắt đầu đảo chiều, trong đó có thương hiệu tăng cao nhất 410,000 đồng/tấn.

Hoa Kỳ điều tra chống bán phá giá sản phẩm của nhôm nhập từ Việt Nam

Đánh giá của Cục Phòng vệ Thương mại, biên độ phá giá cáo buộc với Việt Nam là 41,84% đối với sản phẩm nhôm đùn ép và các sản phẩm từ nhôm khi xuất khẩu sang Hoa Kỳ.

17.000 cửa hàng xăng dầu có thể phải kết nối hoá đơn điện tử với thuế

Các cửa hàng kinh doanh xăng, dầu có thể phải kết nối hóa đơn điện tử với cơ quan thuế theo lộ trình do Bộ Tài chính hướng dẫn.

Tiêu thụ thép xây dựng cao nhất 9 tháng

Sản lượng bán hàng thép xây dựng đạt hơn 958.500 tấn vào tháng 9, lần đầu tăng trưởng dương và đạt mức cao nhất từ đầu năm.

Mỹ và EU có thể áp thuế 25% với thép từ Trung Quốc

Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ đang có kế hoạch hợp tác để tạo ra một khu vực thuế quan chung, nhằm áp dụng thuế đối với thép và nhôm nhập khẩu  từ các nền kinh tế...

Điều tra chống bán phá giá ống thép hàn không gỉ từ Thái Lan, Việt Nam

Cục Phòng vệ Thương mại khuyến nghị các nhà sản xuất/xuất khẩu ống thép hàn không gỉ Việt Nam nghiên cứu kỹ các tài liệu, thông tin liên quan tới vụ việc; hợp tác...

Sắt thép Việt xuất sang Thổ Nhĩ Kỳ tăng hơn 140 lần

Giá xuất khẩu sắt thép của Việt Nam giảm mạnh nên một số nước có xu hướng tăng cường nhập hàng.

Giá thép xây dựng giảm lần thứ 19 trong giai đoạn thấp điểm

Đà giảm giá thép xây dựng vẫn chưa ngừng lại trong bối cảnh ngành bước vào giai đoạn thấp điểm trong năm.

Giá vàng và hàng hóa


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98