Thông điệp của ông Trump tới thế giới: Cuộc chiến thương mại vẫn chưa kết thúc

Thông điệp của ông Trump tới thế giới: Cuộc chiến thương mại vẫn chưa kết thúc

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang gửi đi một thông điệp rõ ràng tới các nhà hoạch định chính sách kinh tế – những người đang tụ họp ở Washington để tham dự cuộc họp giữa Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB): Cuộc chiến thương mại của tôi vẫn chưa kết thúc đâu và nền kinh tế toàn cầu – vốn đang trên đà giảm tốc – sẽ phải đối phó với điều này.

Tổng thống Mỹ Donald Trump

Với lời đe dọa áp thêm thuế lên 11 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU) – từ máy bay trực thăng cho tới phô mai, Tổng thống Mỹ đã nhắc nhở cả thế giới rằng ngay cả khi ông hướng tới một thỏa thuận với Trung Quốc để chấm dứt xung đột giữa đôi bên thì ông vẫn muốn “viết lại” mối quan hệ với các nước khác. Đây chẳng phải tin tốt làm gì cho cam, trong đó IMF và các tổ chức khác đều đề cập tới sự bất ổn về chính sách thương mại của ông Trump là ngọn nguồn kìm hãm đầu tư doanh nghiệp và tác động mạnh tới tâm lý.

Nếu lời đe dọa trở thành sự thật, thì Mỹ sẽ áp thuế để trả đũa lại với những khoản trợ cấp mà EU trợ cấp cho Airbus SE – một điều mà Mỹ cho là bất hợp pháp. Và điều này cũng khép lại cuộc chiến kéo dài 14 năm giữa Boeing và đối thủ ở châu Âu Airbus SE ở Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Quan trọng hơn, Mỹ cho biết họ sẽ chờ WTO – vốn đã xem các khoản trợ cấp này là bất hợp pháp – đưa ra quyết định về mức độ trả đũa mà Mỹ được phép thực hiện trong mùa hè năm nay.

“Đây là một tín hiệu tốt lành”, Simon Lester, Phó Giám đốc tại Viện Cato ở Washington, cho biết trong một cuộc phỏng vấn. Chính quyền Trump đã “phát đi một số tín hiệu trái chiều về WTO, nhưng hành động này cho thấy họ vẫn muốn chơi theo đúng luật lệ”.

Thế nhưng, ông Trump có vấn đề đáng quan ngại hơn với EU và đó cũng là vấn đề đang đeo bám nền kinh tế toàn cầu. Trước đó, IMF đã hạ dự báo tăng trưởng toàn cầu xuống thấp nhất kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu từ 10 năm về trước.

“EU đã lợi dụng Mỹ về thương mại trong nhiều năm. Điều đó sẽ chấm dứt sớm thôi!”, ông Trump viết trên mạng xã hội Twitter trong ngày thứ Ba (09/04).

Cả hai bên vẫn giữ một thỏa thuận đình chiến thương mại mong manh kể từ tháng 7/2018, khi ông Jean-Claude Juncker – Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) – và ông Trump đồng ý đàm phán về việc giảm thuế quan công nghiệp. Động thái này sẽ khiến chính quyền Mỹ ngừng áp thêm thuế lên xe hơi và phụ tùng xe hơi nhập khẩu từ EU.

Thế nhưng, các cuộc đàm phán vẫn chưa diễn ra một cách sốt sắng khi mà 28 thành viên của EU chỉ sắp cho Ủy ban châu âu (EC) quyền để bắt đầu đàm phán trong vài ngày tới và còn phải lo ngại về các cuộc bỏ phiếu ở châu Âu trong tháng tới. Hơn nữa, ông Trump còn phải quyết định liệu ông có muốn triển khai hàng rào thuế quan xe hơi hay không, mặc dù các quan chức Nhà Trắng đã nói với các quan chức châu Âu rằng nhiều khả năng là các hàng rào thuế quan này sẽ bị trì hoãn.

Dĩ nhiên, EU không phải là mục tiêu duy nhất mà ông Trump nhắm tới.

Các quan chức Mỹ và Trung Quốc đang tiếp tục đàm phán để chốt lại một thỏa thuận trong tháng 5/2019. Tuần tới, một phái đoàn Nhật Bản sẽ đến Washington để bắt đầu đàm phán về thỏa thuận thương mại song phương với Mỹ - một thỏa thuận mà các công ty và nông dân Mỹ đang mong chờ để bù đắp cho quyết định rút khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) của ông Trump.

Lời đe dọa áp thuế lên xe hơi đã buộc Nhật Bản trở về bàn đàm phán với Mỹ. Nhà đàm phán hàng đầu về thương mại của Nhật Bản, Toshimitsu Motegi khăng khăng cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải có lợi cho đôi bên, nói cách khác, Nhật Bản sẽ không dễ dàng nhún nhường. Vẫn còn chưa rõ về phạm vi của cuộc đàm phán, sau khi một thỏa thuận giữa Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 9 đã đề cập đến cả hàng hóa và dịch vụ.

Canada và Mexico tiếp tục thúc giục Mỹ gỡ bỏ hàng rào thuế quan đối với thép và nhôm nhập khẩu từ hai nước này khi cả ba quốc gia cố gắng thông qua Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA), phiên bản mới của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Ấn Độ đang đe dọa áp thuế quan lên táo và các sản phẩm khác từ Mỹ nhằm trả đũa lại lời đe dọa loại Ấn Độ ra khỏi kế hoạch thương mại ưu đãi dành cho các quốc gia đang phát triển của Mỹ.

“Chúng ta vẫn trong thế giới đầy hàng rào thuế quan như trong năm 2018”, Wendy Cutler, từng là nhà đàm phán thương mại cấp cao của Mỹ, cho hay.

Nói cách khác, vẫn còn lắm rủi ro và sự không chắc chắn, mặc dù ông Trump có khả năng sử dụng thuế quan để buộc EU, Nhật Bản và các đối tác thương mại khác đàm phán, Cutler cho biết. “Câu hỏi là đến mức nào thì các biện pháp này sẽ phản tác dụng. Ở mức nào thì các quốc gia sẽ nói đã quá đủ rồi?"

Vũ Hạo (Theo Bloomberg)

FiLi