ITA: Bao giờ cổ đông mới thôi ăn “bánh vẽ”?

06/05/2019 11:01

06-05-2019 11:01:06+07:00

Khi năm tài chính kết thúc là lúc Ban lãnh đạo của một doanh nghiệp ngồi lại để đánh giá tình hình hoạt động của một năm nhìn lại, từ đó, dựa trên những cơ sở thực tiễn mà đặt ra chiến lược kinh doanh cho năm tiếp theo.

Để rồi, khi bước vào ngày đại hội, cổ đông và nhà đầu tư lại hồi hộp đón nhận những thông tin từ Ban lãnh đạo doanh nghiệp về kế hoạch kinh doanh cũng như những chiến lược sẽ bước đi trong năm tài chính mới. Thế nhưng chuyện gì sẽ xảy ra nếu như Ban lãnh đạo đưa ra một kế hoạch kinh doanh cao ngất ngưỡng rồi sau đó không hoàn thành nó, thậm chí kết quả đạt được rất thấp?

Đó là một thực tế đang diễn ra ở rất nhiều doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam chẳng hạn như CTCP Đầu tư Thương mại Bất động sản An Dương Thảo Điền (HOSE: HAR), CTCP Quốc Cường Gia Lai (HOSE: QCG) và nổi bật là CTCP Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo (HOSE: ITA).

Sở dĩ nói ITA nổi bật bởi đây là một ông lớn trong ngành bất động sản, hoạt động chính trong phân khúc khu công nghiệp – mảng kinh doanh vốn được đánh giá rất sáng do hưởng lợi từ cơ chế, chính sách cho đến dòng vốn đầu tư từ nước ngoài. Không những thế, xét về quy mô vốn, ITA thuộc nhóm top đầu với vốn điều lệ gần 10,000 tỷ đồng.

Thuận lợi là thế, nguồn lực lớn vậy nhưng đáng buồn cho cổ đông ITA khi đơn vị chưa một lần hoàn thành kế hoạch kinh doanh trong suốt gần 5 năm qua. Lần gần đây nhất ITA vượt kế hoạch kinh doanh là vào năm 2014.

Năm 2015, ITA đặt kế hoạch doanh thu 1,588 tỷ đồng, gấp 2.7 và lợi nhuận sau thuế gần 510 tỷ đồng, gấp 3.5 lần năm 2014. Ông Thái Văn Mến – TGĐ ITA khi đó cho biết, kế hoạch này rất khả thi, nhiều hợp đồng đã được ký dù chỉ mới bắt đầu quý 2. Và “cam kết không hoàn thành kế hoạch 2015 thì sẽ xin từ chức”.

Kết thúc năm 2015, ITA chỉ thực hiện được ¼ kế hoạch lợi nhuận.

3 năm sau đó (2016-2018), HĐQT tiếp tục hoạch định kế hoạch kinh doanh với chỉ tiêu lợi nhuận đều cao ngất ngưỡng nhưng điều đáng buồn là cổ đông ITA vẫn chưa một lần hưởng trọn vẹn niềm vui.

Kế hoạch và thực hiện lợi nhuận ITA từ 2015 đến nay (Đvt: Tỷ đồng)

Nguồn: VietstockFinance

Năm 2019, Ban lãnh đạo ITA tiếp tục muốn gây “ấn tượng” mạnh với cổ đông bằng kế hoạch lãi 455 tỷ đồng, con số cao nhất trong 3 năm trở lại đây.

Các phương án HĐQT ITA đưa ra bao gồm tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng KCN Tân Đức giai đoạn II, hoàn hiện 2 block Tân Đức Plaza 5 tầng tại KCN Tân Đức giai đoạn I. Tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu tái định cư Tân Đức giai đoạn II để thu tiền và giao đất cho các hộ dân. Hoàn thiện cơ sở hạ tầng khu Ecity Tân Đức để bàn giao nền cho khách hàng, thiết kế nhà máy xử lý nước thải KCN giai đoạn 2…

Thoạt nhìn thì các giải pháp ITA đưa ra rất vững chắc nhưng thực tế các phương án này gần như không khác gì so với cơ sở mà Ban lãnh đạo ITA đưa ra để thực hiện kế hoạch 2018 (một số giải pháp còn giống như năm 2017).

Thêm vào đó, kết thúc quý 1/2019, ITA chỉ đạt lãi ròng 5.5 tỷ đồng, bằng 1.2% kế hoạch đề ra.

Đó hẳn là lý do chính đáng để nhà đầu tư có quyền nghi ngờ vào kế hoạch kinh doanh năm 2019 mà Ban lãnh đạo ITA vừa đưa ra. Một kế hoạch “bánh vẽ” lợi nhuận?!

Đến “bánh vẽ” cổ tức

Đâu chỉ có kế hoạch kinh doanh, ngay cả vấn đề có ảnh hưởng lớn đến túi tiền của cổ đông là cổ tức cũng được Ban lãnh đạo ITA “vẽ” một cách đáng kinh ngạc.

Lật lại quá khứ một chút, năm 2009 và 2010 có thể nói là hai năm ITA có kết quả kinh doanh ấn tượng nhất từ khi niêm yết, theo đó cổ đông cũng được nhận cổ tức và thưởng cổ phiếu khủng 110%. Tuy nhiên, chỉ có năm 2009 thì ITA thực hiện đủ 60%, còn sau đó thì giảm dần và mất hút. Lần gần nhất cổ đông ITA còn được “nếm mùi” cổ tức là vào giữa tháng 7/2013 khi đơn vị này thực hiện chốt quyền để trả cổ tức và thưởng cổ phiếu năm 2012 tỷ lệ 10%.

Có nhiều vấn đề cần nói khi ITA không chia cổ tức.

Đầu tiên là kế hoạch chia cổ tức. Trong các kỳ họp ĐHĐCĐ thường niên của ITA, HĐQT luôn đưa ra con số kế hoạch về cổ tức và đều được cổ đông thông qua. Tuy nhiên, đến kỳ Đại hội tiếp theo, phần lớn kế hoạch cổ tức đều không còn đúng tỷ lệ khi bị hạ xuống thấp hơn hoặc không chia cổ tức.

Chẳng hạn tại ĐHĐCĐ thường niên 2014, HĐQT trình và được cổ đông thông qua kế hoạch cổ tức 2014 là 10%. Đến kỳ Đại hội tiếp theo (năm 2015), HĐQT thống nhất chỉ chia cổ tức 2014 tỷ lệ 5% (được cổ đông thông qua). Tương tự, năm 2015 trình kế hoạch cổ tức và cổ phiếu thưởng 10% nhưng thực tế chỉ chốt con số 5%.

Năm 2017 đưa ra kế hoạch cổ tức và cổ phiếu thưởng 5% (được thông qua tại ĐHĐCĐ 2017). Song, cuối cùng thì HĐQT lại quyết định không chia cổ tức 2017 (ĐHĐCĐ thường niên 2018).

Theo kế hoạch cũng đã được thông qua thì năm 2018 này ITA sẽ trả cổ tức 5%. Nhưng trong báo cáo thường niên phục vụ ĐHĐCĐ năm 2019 (dự kiến tổ chức ngày 28/06 tới đây), HĐQT ITA quyết định cổ tức 2018 là 0%, rồi tiếp tục đưa ra kế hoạch tỷ lệ chia cho 2019 là 5%.

Chưa hết, điều đáng nói hơn, các mức cổ tức và cổ phiếu thưởng đã được cổ đông thông qua chi trả cho 4 năm từ 2013 đến 2016 thì đến nay ITA vẫn chưa thực hiện chi trả. Đáng ngạc nhiên hơn là Ban lãnh đạo ITA chưa một lần thể hiện trách nhiệm của mình khi chưa một lần lên tiếng đối với nhà đầu tư về các khoản chi trả cổ tức chưa được thực hiện.

Chi trả cổ tức của ITA qua các năm