Quá muộn để dừng dùng nguồn vốn ODA?

21/05/2019 22:22
21-05-2019 22:22:00+07:00

Quá muộn để dừng dùng nguồn vốn ODA?

Dù thừa nhận ODA là nguồn vốn có nhiều lợi thế, như lãi suất thấp, thời gian trả nợ dài nhưng cũng không thể phủ nhận nguồn vốn ODA cũng là loại hàng hóa “khuyến mãi” trọn gói với nhiều góc khuất, trong đó cả lợi ích lẫn mất mát luôn đi cùng.

Thi công dự án tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên, đoạn đi qua ga Ba Son - Ảnh:Q.ĐỊNH

Tuổi Trẻ Online đã thông tin về kết quả kiểm toán năm 2018 được Kiểm toán Nhà nước công bố cho thấy hàng loạt dự án ODA điều chỉnh quy mô, tăng vốn đầu tư từ vài ngàn đến vài chục ngàn tỉ đồng so với tổng mức đầu tư ban đầu được phê duyệt.

Một loạt các vấn đề đang xảy ra đối với một số dự án ODA như trả lương chuyên gia nước ngoài cao, kiểm soát tỉ giá không tốt, chọn phương thức thanh toán bất lợi, tính thuế sai quy định... đã biến nhiều dự án vay vốn ưu đãi ODA trở nên đắt đỏ. Tuy nhiên, một số ý kiến chuyên gia cho rằng có lẽ đã quá muộn để dừng dùng nguồn vốn ODA.

Theo TS Trần Ngọc Thơ, việc phía Việt Nam phải tuân thủ theo các điều kiện của nhà tài trợ nên "lợi thì cũng có lợi, nhưng mất mát lại quá lớn".

Ông Thơ cho rằng không khó để nhận thấy, với sự hỗ trợ tối đa về chính trị và nguồn lực tài chính từ chính quyền trung ương của một số nước, các nước chủ nhà rất dễ phải theo chiến lược "ép mua trọn gói " (bundling strategy) từ nguồn vốn ODA.

Chẳng hạn để nhận được ODA, nước chủ nhà bị đề nghị phải nhận nhà đầu tư, nhà thầu xây dựng là người nước ngoài; hoặc phải trả nợ vay bằng các nguồn nguyên liệu thô; hay phải cho phép họ phát triển các dự án bất động sản ở những vị trí đắc địa hoặc nhạy cảm.

Thậm chí là những đề xuất thanh toán bằng đồng tiền nước ngoài trong giao dịch thương mại.

"Nói ngắn gọn, đây là một chiến lược mà các nước phải chịu đánh đổi bằng cách thế chấp tương lai cho một số nhà tài trợ vốn ODA. Tất cả những điều này, hơn nữa trong bối cảnh nợ công có xu hướng tăng cao, nên đặt vấn đề dừng, thậm chí dừng hẳn tiếp nhận vốn ODA lúc này e rằng cũng đã quá muộn", ông Thơ nêu quan điểm.

Thi công dự án tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đoạn đi qua quận 9 - Ảnh:Q.ĐỊNH

Tuy nhiên, nếu thay ODA bằng nguồn vốn tư nhân trong nước dưới các hình thức hợp tác công tư, như BT chẳng hạn, ông Thơ cũng lưu ý khả năng phát sinh nhiều vấn đề lớn.

"Trong bối cảnh tư bản thân hữu và lợi ích nhóm tràn lan hiện nay, liệu chủ trương đổi đất lấy hạ tầng, dưới "cái gọi là" dừng tiếp nhận vốn ODA có tốt hơn?", ông Thơ đặt vấn đề.

Dưới góc nhìn của ông Thơ, nguồn tài trợ nào cho phát triển cơ sở hạ tầng cũng có những vấn đề lớn và để lại những hệ lụy quá lớn trong dài hạn nếu không có những thay đổi thể chế phù hợp.

Chính vì vậy theo ông Thơ, vấn đề hiện nay là ngoài việc đặt vấn đề lựa chọn nguồn tài trợ nào là tối ưu, cũng nên đặt vấn đề làm thế nào để kiểm soát lợi ích nhóm và vấn đề công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình và hình phạt thích đáng nếu để xảy ra tham nhũng và lãng phí.

TRẦN VŨ NGHI

TUỔI TRẺ





TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Phó Tổng Giám đốc SSI Digital: Việt Nam có tiềm năng trở thành trung tâm tài sản số

Trong chương trình livestream sáng ngày 17/07 của Chứng khoán SSI, chuyên gia đến từ SSI Digital đã có nhiều nhận định về tiềm năng của thị trường tài sản số tại...

TS Trần Du Lịch: TP.HCM cần sớm xây dựng khu thương mại tự do

TS Trần Du Lịch cho rằng chỉ có khu thương mại tự do mới giúp TP.HCM tham gia trực tiếp chuỗi giá trị phân phối toàn cầu, thu hút đầu tư mạnh và là đột phá trong...

Doanh nghiệp Việt tăng tốc hội nhập số tại hội chợ thương mại điện tử toàn cầu

Tiếp nối thành công từ việc tham gia Hội chợ Thương mại điện tử toàn cầu lần thứ 3 tại Hàng Châu, Trung Quốc năm 2024, Việt Nam sẽ tiếp tục hiện diện tại một trong...

Đốc thúc gỡ nút thắt về mặt bằng cụm dự án truyền tải quan trọng tại Đồng Nai

Ngày 16/07, ông Hoàng Trọng Hiếu, Phó Chánh Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng (Ban...

Phạt 180 triệu đồng công ty sản xuất nước giặt, nước rửa chén giả nhãn hiệu nổi tiếng

Một doanh nghiệp tại Hưng Yên vừa bị xử phạt hành chính 180 triệu đồng vì hành vi sản xuất hàng loạt sản phẩm tẩy rửa giả mạo nhãn hiệu nổi tiếng như D-nee, Hygiene...

Bổ sung nhiều chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 111/2015/NĐ-CP ngày 03/11/2015 của Chính phủ về phát triển công...

Rà soát toàn diện dịch vụ phi hàng không sau vụ "ổ bánh mỳ giá 208,000 đồng"

Cục Hàng không Việt Nam vừa có văn bản báo cáo Bộ Xây dựng liên quan đến vụ việc bánh mì có giá 208,000 đồng được bán tại Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài gây xôn...

Yêu cầu báo cáo Thủ tướng việc xử lý vướng mắc dự án cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai, Việt Đức trước 20/7

Chiều nay, 16/7, tại tỉnh Ninh Bình, Phó Thủ tướng Lê Thành Long và đoàn công tác đã đến kiểm tra dự án cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai.

Khai thác "mỏ vàng" ga metro

Thời gian tới, các tòa nhà như The Spirit of Saigon, VPBank Tower, Vinhomes Golden River… cũng sẽ được kết nối trực tiếp với các ga metro

Nhập khẩu thép khổ rộng tăng 26 lần, Bộ Công Thương yêu cầu giám sát chặt

Bộ Công Thương đã có văn bản gửi Cục Hải quan đề nghị tăng cường giám sát và kiểm tra kỹ lưỡng hoạt động nhập khẩu nhóm hàng thép HRC có khổ lớn hơn 1,880 mm, tránh...


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98