Lý do khiến Eo biển Hormuz trở thành vị trí án ngữ dầu quan trọng nhất thế giới

12/07/2019 14:50
12-07-2019 14:50:04+07:00

Lý do khiến Eo biển Hormuz trở thành vị trí án ngữ dầu quan trọng nhất thế giới

Eo biển Hormuz là cánh cửa tối quan trọng dẫn đến ngành công nghiệp dầu của thế giới, với hơn 1/5 nguồn cung dầu toàn cầu chảy qua một kênh biển hẹp được các nước thuộc vùng Vịnh như Iran, Ả-rập Xê-út và Các tiểu Vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE) sử dụng.

Tuyến đường thủy quan trọng mang tính chiến lược này liên kết những nhà sản xuất dầu thô ở khu vực Trung Đông với những thị trường trọng yếu trên thế giới.

Lượng dầu trung bình chảy qua eo biển này là 21 triệu thùng/ngày vào năm 2018, dựa theo Cục Quản lý Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA). Số lượng đó tương đương 21% lượng dầu mỏ tiêu thụ trên toàn cầu – khiến eo biển này trở thành điểm án ngữ dầu quan trọng nhất trên thế giới.

Theo EIA, điểm án ngữ là một kênh hẹp chảy dọc theo các tuyến đường biển có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với an ninh năng lượng, được cả thế giới sử dụng rộng rãi.

Vì vậy, việc dầu không thể vận chuyển qua một điểm án ngữ quan trọng nào đó, cho dù chỉ là tạm thời, cũng có thể dẫn đến việc trì hoãn đáng kể nguồn cung và đẩy chi phí vận chuyển lên cao hơn – kết quả là giá năng lượng trên toàn thế giới cũng sẽ lên cao hơn.

Người ta có thể né tránh hầu hết điểm án ngữ bằng cách sử dụng những kênh vận chuyển khác nhưng có một vài điểm, chẳng hạn như Eo biển Hormuz, lại không có phương án thay thế thiết thực nào.

Năm 2018, có đến 1/3 tổng lượng dầu được giao dịch bằng đường biển trên toàn thế giới được vận chuyển qua kênh vận chuyển nhỏ hẹp này. Và có hơn 25% lượng khí đốt hóa lỏng tự nhiên được giao dịch trên toàn cầu (LNG) cũng được vận chuyển qua kênh này.

Căng thẳng Mỹ-Iran

Khu vực vùng Vịnh đã bị rung chuyển vì thời kỳ bất ổn tăng cao trong những tháng gần đây, đe dọa dòng chảy của dầu qua Eo biển. Sáu tàu chở dầu và một máy bay gián điệp không người lái của Mỹ đã bị tấn công vào tháng 5/2019 tại vị trí trong hoặc gần tuyến đường thủy giữa bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran ngày một gia tăng.

Các cuộc tấn công đã khiến hai quốc gia tiến gần đến việc xung đột hơn vào tháng 6/2019. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ra lệnh ngừng các cuộc không kích vào những phút cuối cùng, trước đó lệnh không kích được đưa ra nhằm trả đũa việc Iran bắn hạ máy bay không người lái của Mỹ bay trên vùng Vịnh, hành động đó của Iran tiếp nối sau các cuộc tấn công của những thành phần không xác định nhắm vào hai tàu chở dầu thành phẩm ở gần vùng Vịnh Oman của Mỹ.

Washington cũng buộc tội Iran đã tấn công bốn tàu chở dầu khác của Mỹ trong cùng khu vực vào ngày 12/05/2019. Tehran đã bác bỏ các cáo buộc trên.

Trong 12 tháng qua, chính quyền của ông Trump đã áp một lệnh trừng phạt mới lên Iran như một phần của nỗ lực bền bỉ nhằm bóp nghẹt nền kinh tế Iran cùng với chương trình hạt nhân của nước này. Một vài lệnh hạn chế tài chính còn đặc biệt nhắm vào lĩnh vực xuất khẩu dầu của Iran – vốn được coi là huyết mạch kinh tế của nước Cộng hòa Hồi giáo này.

Đáp trả lệnh trừng phạt, Iran cho biết vào đầu tháng 07/2019 rằng quốc gia này sẽ bắt đầu tăng cường việc khai thác uranium ở mức độ cao hơn, điều này đã vi phạm thỏa thuận quốc tế.

Iran còn đe dọa sẽ làm gián đoạn việc vận chuyển dầu qua Eo biển Hormuz.

Nếu căng thẳng giữa Mỹ và Iran tiếp tục leo thang, sự gián đoạn dọc theo tuyến đường thủy này – vốn chỉ rộng 21 dặm tại vị trí hẹp nhất – có thể khiến các nước như Ấn Độ, Trung Quốc và hàng tá quốc gia nhập khẩu lượng lớn dầu thô từ các nước Trung Đông khác gặp cảnh khốn đốn.

Những quốc gia nào phụ thuộc vào việc vận chuyển dầu thông qua Eo biển Hormuz?

EIA ước tính có khoảng 76% dầu thô và các chế phẩm từ dầu được vận chuyển thông qua điểm án ngữ Hormuz để tiến vào các thị trường châu Á trong năm 2018.

Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore là những điểm đến lớn nhất của lượng dầu thô được vận chuyển qua Eo biển Hormuz đến châu Á, chiếm khoảng 65% tổng lượng dầu thô và chế phẩm từ dầu được vận chuyển qua Hormuz trong năm 2018, EIA cho biết.

Trong lúc đó, sự bùng nổ của việc khai thác đá phiến xanh ở Mỹ đã khiến sản lượng dầu và khí gas ở Mỹ tăng đột biến, dẫn đến việc nền kinh tế lớn nhất thế giới này không còn phụ thuộc quá nhiều vào việc nhập khẩu từ các nước thuộc vùng Vịnh Ba Tư nữa.

Tháng 03/2019, Mỹ nhập khẩu từ các nước Trung Đông trung bình ít hơn 1.05 triệu thùng/ngày, giảm từ mức gần 3.08 triệu thùng/ngày trong tháng 04/2003, theo EIA.

Trong cùng thời kỳ, sản lượng dầu của Mỹ tăng vọt gần 12 triệu thùng/ngày, tăng từ mức 5.73 triệu thùng/ngày.

Sản lượng dầu và khí gas tăng mạnh ở Mỹ cũng đã thay đổi lực lượng kiểm soát thị trường dầu thế giới, vốn thường lấy tín hiệu từ Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) – nhóm các nước sản xuất dầu mỏ thống trị khu vực Trung Đông, trong đó có Ả-rập Xê-út, Iran và Venezuela.

Vũ Hạo (Theo CNBC)

FiLi





TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Dầu vọt hơn 7% sau các cuộc tấn công của Israel và Iran

Các hợp đồng dầu thô tương lai vọt 5 USD/thùng vào ngày thứ Sáu (13/06), sau khi Israel tiến hành các cuộc không kích vào Iran mà không có sự hỗ trợ của Mỹ, làm dấy...

Giá dầu tăng vọt hơn 12% sau khi Israel tấn công Iran

Thị trường dầu mỏ toàn cầu tăng vọt sau khi Israel phát động các cuộc không kích nhắm vào Iran.

Giá dầu giảm nhẹ

Các hợp đồng dầu thô tương lai giảm nhẹ vào ngày thứ Năm (12/06), sau khi tăng mạnh trong phiên trước đó do lo ngại rằng Israel và Iran đang trên bờ vực chiến tranh.

Giá xăng, dầu cùng tăng từ 15h ngày 12/06

Chiều 12/6, liên Bộ Tài chính - Công Thương thông báo thay đổi giá bán lẻ xăng dầu. Thời gian áp dụng là từ 15h cùng ngày.

Dầu vọt hơn 4% khi căng thẳng Mỹ - Iran leo thang

Các hợp đồng dầu thô tương lai vọt hơn 4% vào ngày thứ Tư (11/06), khi căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Iran, với việc Tổng thống Mỹ Donald Trump bày tỏ nghi ngờ về...

Dầu giảm nhẹ chờ đàm phán thương mại Mỹ - Trung

Giá dầu giảm vào ngày thứ Ba (10/06), khi nhà đầu tư theo dõi các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Giá dầu tăng nhẹ nhờ kỳ vọng về đàm phán Mỹ-Trung

Thị trường dầu thô thế giới tiếp tục xu hướng tăng điểm trong ngày 09/06, khi các nhà đầu tư đặt kỳ vọng vào cuộc đàm phán thương mại then chốt giữa Mỹ và Trung...

Dầu có tuần tăng đầu tiên trong 3 tuần

Giá dầu thô tăng hơn 1 USD/thùng vào sáng ngày thứ Sáu (06/06) và ghi nhận tuần tăng đầu tiên trong 3 tuần, sau khi báo cáo việc làm khả quan của Mỹ.

Dầu tăng sau cuộc điện đàm Trump – Tập

Giá dầu tăng vào ngày thứ Năm (05/06), phục hồi sau mức giảm trong phiên trước đó, nhờ thông tin rằng Mỹ và Trung Quốc đồng ý tổ chức nhiều cuộc đàm phán thương mại...

Giá xăng, dầu cùng tăng từ 15h ngày 5/6

Giá xăng tại kỳ điều hành ngày 5/6 được điều chỉnh tăng lần thứ 2 liên tiếp. Giá xăng RON 95 áp sát mốc 20,000 đồng/lít.

Giá vàng và hàng hóa


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98