Có nên trao hết nước sạch vào tay tư nhân?

01/11/2019 08:12
01-11-2019 08:12:36+07:00

Có nên trao hết nước sạch vào tay tư nhân?

Để doanh nghiệp tư nhân kiểm soát toàn bộ hệ thống nước sạch từ sản xuất, phân phối đến bán lẻ cho người dân..., trong khi chính sách có quá nhiều lỗ hổng sẽ để lại những hậu quả vô cùng khó lường.

* TP.HCM tăng giá bán lẻ nước sạch

* Khởi tố vụ án gây ô nhiễm nước sạch sông Đà

* Bí ẩn nhóm đại gia sở hữu công ty nước sạch Sông Đà

* Công ty nước sạch Sông Đà kinh doanh như thế nào

Có nên trao hết nước sạch vào tay tư nhân?
Sự cố Nhà máy nước sông Đà vừa qua đe dọa sức khỏe hàng vạn hộ dân tại Hà Nội. Ảnh: Trần Cường

Cá bé “nuốt” cá lớn

Theo TS Nguyễn Tiến Thỏa, khi CPH chọn đối tác phải buộc DN cam kết đảm bảo đủ đáp ứng nhu cầu nước dùng cho người dân, đảm bảo đúng quy chuẩn VN, giải quyết yêu cầu hợp lý của khách hàng. Cơ chế này phải được điều chỉnh bằng luật, ai làm sai, sai đến đâu phải truy cứu trách nhiệm chứ không thể bằng các cơ chế bắt tay, thỏa thuận rất lỏng lẻo như hiện nay. Sau khi ban hành được hệ thống chính sách, pháp luật CPH đầy đủ mới tiếp tục thoái vốn.

Theo các quyết định của Thủ tướng, nước sạch thuộc lĩnh vực nhà nước không cần nắm quyền chi phối, tỷ lệ sở hữu được giảm xuống còn dưới 50%; năm 2020 nhà nước có thể thoái vốn toàn bộ.

Số liệu của Hội Cấp thoát nước VN cho thấy, hiện đã có hơn 100 doanh nghiệp (DN) nhà nước thoái vốn. Trên 63 tỉnh, thành cả nước làn sóng thâu tóm các DN nước sạch diễn ra rầm rộ với sự nhập cuộc của các đại gia trong nước và cả các DN nước ngoài. Công ty cổ phần (CTCP) đầu tư nước sạch sông Đà (Viwasupco) mua lại Công ty TNHH MTV nước sạch Vinaconex thuộc Bộ Xây dựng. “Ông chủ” của Viwasupco là Tổng CTCP thiết bị điện VN (Gelex). Đáng chú ý, Chủ tịch HĐQT của Gelex là ông Nguyễn Văn Tuấn, một doanh nhân còn khá trẻ (35 tuổi). Ông Tuấn cũng đồng thời là Chủ tịch HĐQT của Viglacera.

Mới bước chân vào ngành nước sạch 2 năm, CTCP nhựa Đồng Nai (DNP) đã thâu tóm, mua lại hàng loạt công ty tại nhiều địa phương trên cả nước như: Công ty nước sạch 3 Hà Nội, Công ty cấp thoát nước Bình Thuận, Tây Ninh, Bắc Giang, Long An... Phía bắc, CTCP cấp thoát nước Ninh Bình “rơi” vào tay Công ty Hoàng Dân thuộc sở hữu của ông Nguyễn Văn Dân, một đại gia với thú chơi siêu xe. Tuy nhiên, xét về vị thế thì Nhà máy nước mặt sông Đuống thuộc Tập đoàn AquaOne mới là ông lớn đích thực. Tập đoàn thuộc sở hữu của bà Đỗ Thị Kim Liên (Shark Liên), Chủ tịch HĐQT; đang triển khai nhà máy 5.000 tỉ đồng, cung cấp 300.000 m3 nước/ngày đêm cho khoảng 3 triệu người dân Hà Nội.

Sự xuất hiện ồ ạt của các DN tư nhân từ đủ mọi ngành nghề biến thị trường nước sạch định giá hàng chục tỷ USD bị giành giật rất khốc liệt. Song nó cũng để lại nhiều hệ lụy rất tiêu cực. Đầu tháng 10 vừa qua, sự cố Nhà máy nước sông Đà bị nhiễm dầu thải làm đảo lộn cuộc sống, đe doạ sức khỏe của hàng vạn hộ dân... Qua đó, bộc lộ rất nhiều yếu kém và sự tắc trách của DN cũng như chính quyền từ T.Ư đến địa phương khi “đá” trách nhiệm cho nhau; lúng túng trong giải quyết hậu quả.

Không chỉ vụ nước sạch sông Đà, 4 ngày trước lễ khánh thành Nhà máy nước mặt sông Đuống giai đoạn 1 (xã Phù Đổng, H.Gia Lâm, Hà Nội), Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) đã gửi công văn cảnh báo nhà máy này chưa cung cấp thiết kế ống qua đường, đường cao tốc; kết quả thử áp chưa bổ sung đầy đủ với các chủng loại ống... Về sự cố vỡ ống tại chân cầu vượt Phú Thụy (Dương Xá, H.Gia Lâm, Hà Nội) ngày 3.6.2019, hiện trường cho thấy chất lượng thi công đường ống chưa đảm bảo các yêu cầu theo thiết kế. Căn cứ theo quy định tại điều 31, 32 Nghị định số 46/2015 của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng, công trình chưa đủ điều kiện nghiệm thu đưa vào khai thác.

Lo ngại mất an ninh nguồn nước

Trước thực trạng trên, các chuyên gia khuyến nghị nhà nước không nên thoái vốn toàn bộ mà cần phải có lộ trình và nắm một phần vốn nhất định trong các công ty cấp thoát nước. Ông Trần Quang Hưng, nguyên Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Cấp thoát nước VN, cho biết nước sạch là một loại sản phẩm, hàng hóa đặc biệt, phục vụ nhu cầu thiết yếu của cuộc sống con người và phát triển KT-XH; và đây cũng là quyền con người được quy định trong Hiến pháp. Do đó, việc bảo đảm nước sạch cho cộng đồng, theo ông Hưng phải là của nhà nước, không thể giao trách nhiệm cho một nhóm hay một DN nào làm thay. Vừa qua, TP.HCM đã gửi văn bản xin Chính phủ không cổ phần hóa (CPH) DN ngành nước, với các công ty đã bán vốn một phần thì nhà nước vẫn phải giữ cổ phần chi phối.

Chia sẻ quan điểm này, TS Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), cho rằng CPH là đúng nhưng nhà nước chưa nên buông hoàn toàn nước sạch trong khi khung pháp lý, hệ thống chính sách chưa hoàn chỉnh, chưa theo kịp và còn quá nhiều lỗ hổng. “Nguyện vọng của các DN ngành nước là phải có một luật cấp thoát nước để điều chỉnh. Còn cứ để như thế này rất khó xử lý khi sự cố xảy ra. Chúng ta đang chạy theo CPH mà không quan tâm đến kết quả sau CPH”, ông Thỏa nói và kiến nghị, đối với các DN trước đã thoái vốn dưới 50% sẽ giữ nguyên không hồi tố. Còn với DN chưa CPH thì nhà nước vẫn nên giữ tỷ lệ cổ phần trên 50%.

Lý giải thêm, theo ông Thỏa, ngoài rủi ro cấp nước, nhiều quốc gia đã đối mặt với việc mất an ninh nguồn nước khi bị các công ty nước ngoài thâu tóm. Thực tế, tại VN đã có nhiều nhà đầu tư nước ngoài tham gia mua cổ phần, chẳng hạn CTCP đầu tư VN - Oman là liên doanh giữa Quỹ Dự trữ quốc gia của Oman và Tổng công ty đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đã đầu tư 19 triệu USD xây dựng Nhà máy nước sông Hậu phục vụ địa bàn tỉnh Sóc Trăng và Hậu Giang; Công ty Manila Water Asia Pacific (Philippines) thông qua việc mua cổ phần của CTCP hạ tầng nước Sài Gòn (SII)... “Nếu DN nước ngoài vào làm ăn chính đáng thì rất tốt, nhưng núp bóng nơi nọ nơi kia mua cổ phần, thâu tóm kiểm soát toàn bộ khâu sản xuất, bán lẻ thì nhà nước không quản lý được, họ sẽ khống chế hết hệ thống nước sạch”, ông Thỏa đặt vấn đề.

Anh Vũ

Thanh niên





MÃ CHỨNG KHOÁN LIÊN QUAN (3)

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

H&M và SYRE muốn đưa Việt Nam thành trung tâm dệt may tuần hoàn toàn cầu

Trong buổi làm việc với Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Stockholm, lãnh đạo H&M và SYRE cam kết mở rộng đầu tư xanh tại Việt Nam, với dự án nhà máy tái chế trị giá...

Phá đường dây đánh cắp thông tin 21,000 thẻ tín dụng quốc tế để chiếm đoạt hàng tỷ đồng

Công an Đà Nẵng vừa triệt phá một đường dây tội phạm mạng quy mô lớn do 2 đối tượng cầm đầu, sử dụng trái phép dữ liệu thẻ Visa, Mastercard, Discover của người nước...

Việt Nam - Thụy Điển nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược ngành về đổi mới sáng tạo

Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Thụy Điển, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Ulf Kristerson nhất trí nâng tầm quan hệ hai nước trong lĩnh vực đổi mới...

Tập đoàn Ericsson 'sẵn sàng giúp Việt Nam đi tắt đón đầu' trong số hóa

Sáng 13/6 theo giờ địa phương (chiều cùng ngày giờ Hà Nội), trong chương trình thăm chính thức Thụy Điển, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp ông Borje Ekholm, Tổng...

Thủ tướng kỳ vọng làn sóng đầu tư mới từ Thụy Điển vào Việt Nam

Trong chương trình thăm chính thức Vương quốc Thụy Điển, chiều 12/6 (giờ địa phương), tại Stockholm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Bộ trưởng Hợp tác phát...

Hộ gia đình sử dụng bao nhiêu điện nên cân nhắc lắp điện mặt trời mái nhà?

Tiền điện bình quân sử dụng hàng tháng là một trong những yếu tố để các hộ dân cân nhắc lắp điện mặt trời mái nhà.

Diện mạo Việt Nam sau sáp nhập tỉnh, thành như thế nào?

Với 461/465 đại biểu có mặt tán thành, Quốc hội vào sáng 12/06/2025 đã chính thức thông qua Nghị quyết mang tính lịch sử về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Vậy...

Công ty đề xuất 100 tỷ USD làm đường sắt tốc độ cao: Làm ăn cả năm lãi... 1 triệu đồng

Giai đoạn năm 2019 - 2021, Công ty Mekolor có 2 năm làm ăn thua lỗ, 1 năm làm ăn có lãi với mức 1 triệu đồng, công ty này hiện có vốn điều lệ 1 tỷ đồng. Căn...

Việt Nam sẵn sàng thêm ưu đãi cho hàng hóa của Hoa Kỳ và đề nghị Hoa Kỳ có bước đi tương xứng

Việt Nam nhất quán đàm phán với Hoa Kỳ nhằm hướng tới một Hiệp định song phương trên cơ sở tôn trọng chủ quyền, quyền tự chủ, thể chế chính trị, hài hòa, cân bằng...

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên làm việc với Nike, Walmart và Exxon Mobil

Trong khuôn khổ chuyến công tác tại Mỹ, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã làm việc với các tập đoàn lớn của Mỹ như: Nike, Walmart, Exxon Mobil.


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98