Cathie Wood: Người phụ nữ vàng trong làng đầu tư và ‘hạt đậu thần’ Tesla

Cathie Wood: Người phụ nữ vàng trong làng đầu tư và ‘hạt đậu thần’ Tesla

Với tất cả thành tích của bà trong việc chọn những cổ phiếu chiến thắng, nhưng công chúng chẳng hề chú ý đến. Giờ đây, khoản đặt cược vào Tesla của Cathie Wood sẽ làm thay đổi sự thờ ơ đó.

Cathie Wood. Ảnh: Bloomberg

Cathie Wood là ai?

Bà góp mặt trên đài cao của những nhà quản lý tiền hàng đầu xét trên bất cứ giai đoạn nào trong 5 năm gần nhất.

Quỹ Ark Innovation ETF được quản lý một cách chủ động của bà là quỹ có thành tích tốt nhất trong số 584 quỹ đầu tư với quy mô trên 1 tỷ USD hoạt động tại thị trường vốn toàn cầu. Ark Innovation với mức sinh lời 165% (bao gồm cả thu nhập và mức tăng giá của khoản đầu tư) đã nghiền nát BlackRock trong giai đoạn 3 năm trở lại. Cathie Wood đánh bại 99% đồng nghiệp kể từ khi Ark Investment Management LLC trở thành một hãng tư vấn đầu tư vào tháng 01/2014, theo dữ liệu thu thập bởi Bloomberg.

Bà có một cách tiếp cận chủ động, lựa chọn những “kẻ hủy diệt ngành công nghiệp” (những công ty đổi mới với công nghệ có thể làm thay đổi một ngành) và nâng/hạ các khoản đặt cược của mình mỗi ngày. Chiến lược này rõ ràng đã có hiệu quả.

Dẫn đầu cuộc chơi Ark xếp đầu tiên trong nhóm 10 quỹ đầu tư về lợi nhuận trong những năm gần đây Nguồn: Bloomberg

Với tất cả sự thành công mà Cathie Wood có được trong nghề chọn cổ phiếu, người phụ nữ 64 tuổi này lại nhận được rất ít sự chú ý từ công chúng trong suốt thời gian 3 năm vừa qua, ngoại trừ việc thỉnh thoảng bà xuất hiện như một khách mời tại các cuộc thảo luận của CNBC.

Bà nằm trong danh sách “Bloomberg 50: Những người định hình nên bức tranh kinh doanh toàn cầu 2018”. Tuy nhiên, sẽ chẳng thấy được Cathie Wood tại Bàn tròn Barron’s, nơi “tụ tập của số ít những trí tuệ hàng đầu của Phố Wall”.

Cathie Wood trên CNBC. Nguồn: CNBC

Sự tập trung của bà vào đổi mới, “tập trung vào bộ gien, người máy, trí tuệ nhân tạo, lưu trữ năng lượng, công nghệ chuỗi khối (blockchain)”, đã giúp Ark Innovation ETF gia tăng lượng tài sản quản lý gấp 127 lần, từ 15 triệu USD vào năm 2017 lên đến 2.4 tỷ USD. Trong quá trình này, Ark Innovation làm vui lòng nhà đầu tư với mức sinh lời cao hơn gấp 3 lần so với lợi nhuận của chỉ số S&P 500 và gấp 1.7 lần so với Nasdaq, theo dữ liệu của Bloomberg.

Giữa giai đoạn mà ngành quản lý tiền đang chạy theo mốt mô phỏng chỉ số và quản lý bị động, Cathie Wood lại sắm vai bậc thầy lựa chọn cổ phiếu, với 11 tỷ USD tài sản nằm dưới sự quản lý của bà. Những lựa chọn của bà trong ngành chăm sóc sức khỏe như Juno Therapeutics và Invitae đạt mức sinh lời lần lượt 286% và 173% trong 3 năm. Những khoản đầu tư vào ngành tiêu dùng không thiết yếu như Tesla (trụ sở tại Palo Alto) và MercadoLibre (trụ sở tại Buenos Aires) sinh lời 185% và 269%.

“Tất cả chúng tôi đi tìm thứ đột phá kế tiếp”, Cathie Wood nói suốt về điều này trong lần đầu phỏng vấn trên Bloomberg Wall Street Week vào đầu tháng 02/2020. “Bất cứ ai chạy theo những chỉ số là những người nhìn qua kính chiếu hậu. Chúng không phải là tương lai, đó là những thứ đã làm tốt ở quá khứ. Chúng tôi mới là những thứ sẽ làm tốt trong tương lai.”

Vũ điệu của lợi nhuận Đánh giá trên phương diện tổng lợi nhuận tích lũy (gộp cả cổ tức), Ark đến nay vượt trội so với đối thủ Nguồn: Bloomberg

Kể từ khi tốt nghiệp loại ưu ngành tài chính và kinh tế tại Đại học Bắc California vào năm 1981, Wood đã trở thành một nhà kinh tế học tại Capital Group; kinh tế trưởng, nhà phân tích, nhà quản lý danh mục đầu tư và giám đốc tại Jennison Associates; đồng sáng lập quỹ phòng hộ Tupelo Capital Management, và giám đốc đầu tư toàn cầu tại AllianceBernstein, nơi bà quản lý hơn 5 tỷ USD tài sản. Bà Cathie Wood yêu thích nhà cải cách Copernicus (1473-1543), nhà thiên văn học thời Phục Hưng, người đã chỉ ra chính mặt trời mới là trung tâm vũ trụ chứ không phải trái đất.

Không lâu sau khi khởi xướng Ark vào năm 2014, Cathie Wood biến Tesla thành khoản đầu tư lớn thứ năm của Quỹ. Năm 2018, bà đưa nó lên thành khoản đầu tư lớn nhất, chiếm 10% danh mục, khi mà hầu hết nhà phân tích buông lời chua chát về Tesla, nhà sản xuất phương tiện chạy bằng pin điện và không phát thải.

Năm 2016, khi cổ phiếu Tesla giảm 11% và đến 75% các khuyến nghị của chuyên viên phân tích đều đối nghịch với chiều mua, Cathie Wood đã tăng đặt cược gấp ba lần vào Tesla lên mức 5,072 cổ phiếu. Năm tiếp theo, sau khi Tesla đã tăng giá 46% và 68% nhà phân tích vẫn duy trì sự bi quan, bà nới rộng thêm khoản cược hơn mười ba lần, lên 67,653 cổ phiếu. Khi Tesla tăng 26% trong năm 2019 giữa những khuyến nghị “ấm áp” từ 70% chuyên viên phân tích, bà nâng gấp đôi cổ phần của mình lên 471,594 đơn vị.

Cổ phiếu Tesla tiếp tục thăng hoa trong năm 2019 với mức tăng 91%, trở thành nhà vô địch của Nasdaq 100 và nhóm 500 công ty có vốn hóa cao nhất nước Mỹ. Lần này, Cathie Wood trở thành người bán bền bỉ trong suốt chuỗi ngày cổ phiếu tăng giá – giảm khoản nắm giữ xuống còn 292,000 cổ phiếu – để giữ tỷ trọng Tesla ở mức tối đa 10% danh mục đầu tư của Quỹ.

“Nếu chúng tôi không bán, tỷ trọng Tesla có lẽ sẽ trèo lên mức 20% danh mục đầu tư”, bà nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại với Bloomberg. “Năm trước, chúng tôi đã mua Tesla rất mạnh bạo khi những chuyên viên phân tích đều nói rằng Tesla rồi sẽ cạn tiền và đi đến phá sản”. Tesla hiện vẫn bị “đánh giá quá là thấp”, bà nói.

Quan điểm đó của Cathie Wood được giới phân tích xem là vô lý, bởi họ cho rằng chẳng lập luận nào có thể biện minh cho mức định giá 150 tỷ USD của Tesla, tức bằng đến 58% vốn hóa thị trường của người khổng lồ dẫn đầu doanh số bán xe toàn cầu là Volkswagen AG.

Ở quan điểm ngược lại, theo Cathie Wood, thị phần của Tesla về doanh số xe ô tô điện (EV – Electric Vehicle) đã tăng thêm một điểm phần trăm lên 18% khi mà những công ty được gọi là “kẻ hủy diệt Tesla” – từ BYD và BAIC Motor tại Trung Quốc cho đến Nissan Nhật Bản và Volkswagen, Bayerische Motoren Werke AG và Daimler AG của Đức, hay General Motor và Ford của Mỹ - chỉ mới bắt đầu bán những phương tiện chạy điện của mình. Wood tin rằng những nhà sản xuất ô tô xưa cũ sẽ phải chịu nhiều tốn kém đối với dòng xe điện, trong khi Tesla sẽ cải thiện khả năng sinh lời và đi trước các đối thủ vài năm về công nghệ pin và chip.

Tesla cũng sở hữu 14 tỷ dặm dữ liệu đường lái xe thực tế. Đối thủ xếp ngay sau là Waymo chỉ có vỏn vẹn 20 triệu dặm.

Những nhà đầu tư phản đối Tesla đều nhận được nhiều sự chú ý hơn so với Cathie Wood. Những cái tít về các bên bán khống Tesla, bao gồm David Einhorn, hay Jim Chanos ngập tràn trên các kênh truyền thông trong khi sự xuất hiện  những quan điểm của Wood lại ít ỏi hơn nhiều.

Giới đầu tư từng mơ hồ như vậy về Amazon.com và giờ câu chuyện với Tesla có lẽ cũng tương tự. “Ý tưởng là khá giống nhau rằng các nhà phân tích ghét Amazon trong suốt những giai đoạn cổ phiếu tăng giá, không chỉ trong thời điểm bong bóng công nghệ mà còn cả sau đó”, bà Wood nói.

Elon Musk – CEO của Tesla.

Trong đánh giá cập nhật vào tháng 01/2020 của mình, Cathie Wood viết: “Dựa trên những giả định cập nhật về chi phí sản xuất EV giảm xuống và nhu cầu sản phẩm, cũng như tiềm năng tương lai của lĩnh vực xe tự lái, mức giá mục tiêu của chúng tôi đối với cổ phiếu Tesla là 7 ngàn USD.”

Một con số trên trời so với giá 340 USD vào tháng 08/2018, thời điểm mà CEO Tesla – Elon Musk đăng Twitter rằng: “Đang xem xét tư hữu hóa Tesla tại mức giá 420 USD/cp. Nguồn tài trợ đã có.”

Ngay sau đó, Musk đã nhận được một bức thư từ Wood thuyết phục ông đừng tư hữu hóa doanh nghiệp, bởi bà nhìn thấy một tương lai về mức giá 4 ngàn USD/cp trong 5 năm tới. Musk sau đó đã thừa nhận kế hoạch tư hữu hóa không phải “là con đường sáng sủa hơn” dành cho Tesla. Thậm chí, Musk bị ấn tượng bởi đánh giá của Wood. “Bức thư được gửi cho ông ấy và hội đồng quản trị, và Musk nói rằng ông cùng hội đồng đã xem xét và nó thật sự đã có ảnh hưởng đến suy nghĩ của họ”, Cathie Wood kể lại.

“Tôi không nói rằng chúng tôi chính là lý do. Chúng tôi chỉ là một cây đậu nhỏ vào lúc ấy, chỉ là một cây đậu nhỏ trong ngành quản lý tài sản toàn cầu. Nhưng tôi nghĩ rằng nghiên cứu của chúng tôi về Tesla là tốt nhất thế giới.” – bà Cathie Wood cho biết. Đến nay, ít nhất là bà đã đúng với những đồng lãi của mình.

Đường cong lãi suất đảo ngược báo hiệu một kỷ nguyên tăng trưởng mới (Bài phỏng vấn Cathie Wood đăng trên Barron’s vào tháng 08/2019) Cathie Wood (giữa). Ảnh: Barron's Barron’s: Đường cong lãi suất đảo ngược, điều này nghĩa là nhà đầu tư đang đổ xô vào trái phiếu kỳ hạn dài nhiều đến mức mà tỷ lệ lãi suất của chúng rơi xuống mức thấp hơn lãi suất của trái phiếu kỳ hạn ngắn. Đây thường là chỉ báo rằng giới đầu tư đang chờ một cuộc suy thoái. Nhưng bà lại mong một sự tăng trưởng. Tại sao? Wood: Thời điểm này giống với giai đoạn 50 năm kết thúc vào 1929, khi mà điện thoại, điện, và động cơ đốt trong được phát minh. Những đột phá công nghệ này đã tạo nên lực đẩy tăng trưởng tuyệt vời, đẩy cao năng suất và của cải cả một thế hệ. Đường cong lãi suất đã đảo ngược vào một nửa thời gian trong suốt 50 năm đó, đặc biệt là trong giai đoạn kinh tế tăng trưởng nhanh nhất. Khi mà những cải cách công nghệ bùng nổ cũng là lúc những bước tăng trưởng diễn ra thật sự mạnh mẽ. Làm thế nào mà những cải cách công nghệ lại thể hiện trên đường cong lãi suất? Lãi suất ngắn hạn hầu như chịu ảnh hưởng bởi tỷ lệ tăng trưởng của nền kinh tế, và đi lên kha khá. Trong khi đó, lãi suất dài hạn không theo kịp. Đường cong lãi suất có xu hướng đảo ngược bởi vì cách mạng công nghệ chính là yếu tố giảm phát. Đây là giảm phát tốt chứ không phải xấu. Trong suốt chu kỳ 50 năm đã nhắc đến, lãi suất ngắn hạn trung bình là 4.88% còn lãi suất dài hạn trung bình là 3.88%. Nó là một đường cong lãi suất bị đảo ngược, nhưng mức thực tế của lãi suất thì cao hơn so với ngày nay. Nếu chúng tôi đúng, tưởng tượng bao nhiêu tiềm năng tăng trưởng đang lẩn khuất đâu đó ngoài kia. Toàn bộ đường cong lãi suất này sẽ nâng lên. Nó không chỉ là việc lãi suất ngắn hạn sẽ nâng lên nhiều hơn so với lãi suất dài hạn. Liệu sự đảo ngược của đường cong sẽ đến mức nào? Mức độ đảo ngược hiện nay khoảng 20 điểm cơ bản (0.2%); chúng ta có thể thấy nó lên thêm ít nhất 80 điểm cơ bản. Ngược về quá khứ, có 3 nền tảng cải cách (điện thoại, điện, động cơ đốt trong) thì ngày nay chúng ta có đến 5, bao gồm: Giải trình tự bộ gien; người máy, người máy tương tác (cobot); lưu trữ năng lượng; trí tuệ nhân tạo; công nghệ chuỗi khối. Tất cả đều là những yếu tố giảm phát và sẽ thúc đẩy tăng trưởng. Chúng tôi rất hào hứng và nghĩ rằng đường cong lãi suất đảo ngược có khả năng sẽ đạt mức độ lớn hơn so với những gì diễn ra ở quá khứ, xét trung bình. Thị trường hàm ý điều gì chăng? Kể từ khi công nghệ và viễn thông bùng nổ, và kể từ giai đoạn 2008-2009 (khủng hoảng tài chính), người ta ngày càng chạy theo các chỉ số bởi tâm lý e sợ rủi ro. Trớ trêu là những chỉ số rồi sẽ gặp bất lợi trong thời buổi này, bởi vì chúng ẩn chứa những cái bẫy giá trị, mà sẽ được tạo ra bởi 5 nền tảng đổi mới đã nhắc đến. Nhiều thay đổi sẽ xuất hiện trên toàn bộ các ngành công nghiệp, và các quỹ chỉ số sẽ có thành tích yếu kém hơn bất kỳ chiến lược đầu tư tập trung vào sự đổi mới nào. Thứ chúng ta đang nói ở đây là những mức tăng trưởng theo cấp số nhân đấy. Ví dụ, sản lượng bán ô tô điện toàn cầu sẽ bật từ 1.45 triệu đơn vị của năm 2018 lên đến 26 triệu đơn vị vào 2023. Đây là cú ép phê gấp 20 lần trong 5 năm. Sự tự tin về dự đoán này càng tăng thêm nữa bởi Trung Quốc sẽ bắt đầu bước vào cuộc chơi. Trí tuệ nhân tạo sẽ vũ trang cho mọi dòng số trên các báo cáo kết quả kinh doanh, và công nghệ chuỗi khối cũng thế. Điều này sẽ làm đảo lộn một thế giới vốn đã xoay vần trong 20 năm trở lại đây. Mỉa mai là chính bong bóng internet đã đào tất cả những hạt giống của sự thay đổi này lên, nhưng thời điểm đó lại có quá nhiều tiền rượt đuổi theo quá ít cơ hội. Ngành công nghệ cũng là một cấu thành lớn của các quỹ chỉ số. Vậy thì họ cũng có lợi phải không nào? Tôi chịu. Một vài đổi mới sẽ gây bất lợi cho những công nghệ mà mọi người đã quen sử dụng. Ngày xưa, bạn chả bao giờ bị sa thải vì sở hữu cổ phiếu IBM. Nhưng ngày nay thì có thể đấy. Điều này sẽ còn diễn ra rộng khắp hơn nữa. Ngành dịch vụ tài chính đang thay đổi toàn diện. Thanh toán qua điện thoại tại Trung Quốc đi từ mức 1 ngàn tỷ USD đến mốc 26 ngàn tỷ USD trong chỉ 4 năm. Bởi thế mà chúng tôi chẳng sở hữu bất kỳ cổ phiếu ngân hàng nào cả. Với những cổ phiếu năng lượng, chúng ta rồi sẽ thấy xe tự lái, với mức sử dụng cao hơn nhiều so với xe cá nhân. Chúng ta sử dụng xe ở mức 4-5% mỗi ngày, trong khi các phương tiện tự lái có thể đạt đến con số 50%. Nhu cầu dầu sẽ bị hủy hoại và điều này sẽ tác động lên giá cổ phiếu dầu khí, chuyện này sẽ sớm đến trong vài năm tới. Ô tô chạy xăng đang đối diện một vấn đề thực sự. Những hãng ô tô phải dần bắt tay với những chiếc xe tự lái. Nếu không thì hầu hết họ sẽ thất bại hay phải đi đến cảnh sáp nhập. Rủi ro lớn nhất trong phong cách đầu tư của bà là gì? Từ góc nhìn ngắn hạn, các khoản đầu tư theo trường phái giá trị sẽ được ưa chuộng hơn. Tuy nhiên, qua một giai đoạn 5 năm, những khoản đầu tư tập trung vào sự đổi mới sẽ chiến thắng.

Thừa Vân (theo Bloomberg, Barron's)

FILI