Những số liệu kinh tế vùi lấp giấc mơ Mỹ

06/07/2020 08:13
06-07-2020 08:13:23+07:00

Những số liệu kinh tế vùi lấp giấc mơ Mỹ

Tỷ lệ thất nghiệp cao vì Covid-19, bất bình đẳng thu nhập ngày càng lớn trong khi chi phí sinh hoạt đắt đỏ là những gì người Mỹ đang trải qua.

* Lao động châu Âu và Mỹ được hỗ trợ thế nào trong Covid-19

* Thị trường việc làm Mỹ chưa thể trở lại bình thường cho đến cuối 2030

Trong dịp kỷ niệm Quốc khánh (4/7) lần này, những cuộc biểu tình trên toàn quốc và khủng hoảng Covid-19 đã buộc người Mỹ nhìn vào bất bình đẳng thu nhập đằng sau vẻ ngoài hào nhoáng của nền kinh tế lớn nhất thế giới. Sự mong manh của kinh tế Mỹ rất rõ ràng. Theo một báo cáo của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed), gần 40% người Mỹ không có đủ 400 USD dự phòng cho chi tiêu khẩn cấp. Nợ hộ gia đình đang tăng ở mức báo động.

Gần một phần năm hộ gia đình Mỹ có tài sản ròng (tài sản trừ đi các khoản nợ) bằng 0 hoặc âm, theo một nghiên cứu năm 2017 của Viện nghiên cứu Chính sách. Đến nay, cũng chẳng có lý do gì để nghĩ rằng tình hình này đã cải thiện đáng kể.

Sự bất bình đẳng thu nhập này hiện tại rất lớn. Trung tâm nghiên cứu Pew cho biết khoảng 50% người có thu nhập thấp nhất Mỹ chỉ sở hữu 1% tài sản của cả nước. Trong khi đó, top 10% thu nhập cao nhất sở hữu 70% tài sản. Tỷ lệ sở hữu tài sản của các gia đình trung lưu đã giảm gần nửa trong 4 thập kỷ qua, xuống còn 17% cả nước. Một phần tư số trẻ sinh ra trong gia đình có mức sống dưới mức nghèo khổ.

Người Mỹ điền đơn xin việc tại một hội chợ việc làm hồi tháng 5. Ảnh: AP

Gần nửa lực lượng lao động Mỹ hiện làm các công việc thu nhập thấp với lương trung bình hàng năm dưới 20.000 USD. Gần 70% người Mỹ chỉ có thu nhập đủ sống qua ngày.

Trong khi đó, chi phí nhà ở, y tế và giáo dục đã tăng rất nhanh trong 20 năm qua. Việc tăng lương cũng khó bù lại được các khoản chi này.

CNN cho rằng sự bất bình đẳng thu nhập này chỉ ra mặt trái của Giấc mơ Mỹ. Báo cáo Global Social Mobility (đánh giá khả năng thế hệ sau có cuộc sống tốt hơn cha mẹ) của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) năm nay xếp hạng 82 quốc gia theo 5 tiêu chí: Giáo dục, y tế, tiếp cận công nghệ, bảo vệ xã hội và điều kiện làm việc. Trong đó, Mỹ xếp thứ 27, sau Lithuania. Đan Mạch đứng thứ nhất.

Điều gì đã xảy ra với mảnh đất nhiều cơ hội này?

Hệ thống y tế của Mỹ gắn chặt với việc làm. Hệ thống giáo dục thì cực kỳ đắt đỏ. Và Mỹ cũng cho phép tồn tại tình trạng lao động không có hợp đồng hay quyền lợi nào.

Sự mong manh của Mỹ càng được phơi bày vì Covid-19. 85% người Mỹ làm việc trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ - đối tượng đặc biệt chịu thiệt hại khi kinh tế đi xuống. Hơn 40 triệu người Mỹ đã phải nhận trợ cấp thất nghiệp kể từ giữa tháng 3. Tỷ lệ thất nghiệp cũng lên tới 11,1%.

Cuộc biểu tình Black Lives Matter sau cái chết của một người da màu cũng cho thấy khía cạnh sắc tộc của sự bất bình đẳng thu nhập. Nhiều nghiên cứu chỉ ra thu nhập của các hộ gia đình da trắng vượt xa người da đen và người Mỹ gốc Á.

John Hope Bryant – nhà sáng lập kiêm CEO tổ chức phi lợi nhuận Operation Hope cho rằng một trong những giải pháp ở đây là Hoàn thuế thu nhập do lao động (earned-income tax credit). "Bạn làm việc chăm chỉ, đúng luật và làm những điều đúng đắn, thu nhập hàng năm của bạn sẽ tăng 20%. Người nghèo sẽ thành tầng lớp lao động, tầng lớp lao động sẽ thành lao động trung lưu, và người trung lưu sẽ là trung lưu thực sự", ông nói.

Một giải pháp khác là hoạt động từ thiện của các doanh nghiệp, giúp bù lại khoảng trống của giới chức. Những công ty như Admiral Capital Group thường trích khoảng 10% lợi nhuận cho cộng đồng địa phương, chủ yếu đổ vào giáo dục.

Dĩ nhiên, thị trường không thể tự giải quyết những vấn đề nền tảng này. "Trong một cuộc khủng hoảng, chúng ta cần chính phủ", Joseph Stiglitz – nhà kinh tế học từng giành giải Nobel cho biết, "Thị trường không thể đảm đương việc này được. Họ không thể sản xuất khẩu trang, kit xét nghiệm và thiết bị bảo hộ chúng ta cần. Tuy nhiên, việc giảm vai trò của chính phủ suốt 40 năm qua cũng đồng nghĩa chúng ta có sự chuẩn bị không tốt".

Giới phân tích cho rằng đã đến lúc Mỹ phải hành động, và thật nhanh. Covid-19 đang ngày càng tác động mạnh đến nền kinh tế. Sự nguy hiểm của bất kỳ cuộc khủng hoảng nào là các doanh nghiệp học được cách làm nhiều hơn với tài nguyên ít hơn. Từ tháng 3, ứng dụng công nghệ và đột phá trong nhiều lĩnh vực đã được áp dụng. Và tự động hóa có lẽ là rủi ro lớn hơn bao giờ hết với lao động thu nhập thấp và trung bình.

Giấc mơ Mỹ chỉ gói gọn trong câu nói: Làm việc chăm chỉ và giấc mơ sẽ thành hiện thực. Tuy nhiên, công thức này đang dần đi chệch hướng. Khi nước Mỹ trải qua khủng hoảng, người dân cần thức tỉnh, nhận ra sự thật và hành động.

Hà Thu

Vnexpress







MÃ CHỨNG KHOÁN LIÊN QUAN (3)

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Làn sóng các tập đoàn toàn cầu quay lưng với cam kết khí hậu

Từ Amazon đến Wells Fargo, hàng loạt tập đoàn lớn đang đồng loạt rút lui khỏi các cam kết về khí hậu.

Thống đốc Fed: Có thể hạ lãi suất ngay trong tháng 7

Thống đốc Fed Christopher Waller bất ngờ cho rằng NHTW có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất sớm nhất vào tháng 7. 

Bill Gates và Sam Altman gọi vốn tỷ đô cho năng lượng hạt nhân giữa cơn sốt AI

Hai công ty được hậu thuẫn bởi Bill Gates và Sam Altman đang tận dụng làn sóng kỳ vọng rằng năng lượng hạt nhân sẽ giữ vai trò then chốt trong vận hành các trung...

Đà phục hồi bất động sản Trung Quốc chững lại

Đà phục hồi của thị trường bất động sản Trung Quốc đang chững lại khi giá nhà ở tiếp tục giảm mạnh. Ngân hàng Goldman Sachs dự báo, trong những năm tới, nhu cầu nhà...

Khách Trung Quốc “quay lưng” với Thái Lan, cổ phiếu sân bay Thái Lan giảm hơn 50%

Từng chứng kiến dòng du khách ồ ạt hậu dịch Covid-19, Thái Lan giờ chỉ còn đón những luồng khách lẻ tẻ, tạo áp lực nghiêm trọng lên Airports of Thailand Plc (AoT) -...

Chủ tịch Fed: Tác động thuế quan sắp đến

Hiện có rất nhiều điều chưa biết về triển vọng kinh tế và lãi suất, nhưng Chủ tịch Fed Jerome Powell đã báo hiệu ít nhất một điều dường như chắc chắn: Giá cả sẽ...

Fed giữ nguyên lãi suất, vẫn dự báo hai lần giảm lãi suất trong năm nay

Fed đã giữ nguyên lãi suất trong bối cảnh kỳ vọng lạm phát cao hơn và tăng trưởng kinh tế thấp hơn. Nhưng điều đáng chú ý nhất là họ vẫn dự báo hai lần giảm lãi...

Thế giới đối mặt “cú sốc xuất khẩu mới” từ Trung Quốc

Hàng xuất khẩu từ Trung Quốc đang tràn khắp thế giới, khi thuế quan của Tổng thống Trump đóng cửa thị trường Mỹ và buộc hàng hóa Trung Quốc phải tìm đường sang các...

Nomura: Mỹ có thể áp thuế quan cao lên châu Á để ngăn hàng Trung Quốc "đi vòng”

Mỹ có thể áp mức thuế quan cao đối với các nước Đông Nam Á do dữ liệu cho thấy Trung Quốc đang chuyển hướng hàng hóa qua khu vực này để tránh mức thuế cao hơn, theo...

Chờ đợi gì từ cuộc họp Fed khuya nay?

Các quan chức Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ bày tỏ quan điểm về lộ trình lãi suất tương lai trong tuần này, cùng với đánh giá tác động của thuế quan và bất ổn Trung...


TIN CHÍNH




ĐỌC NHIỀU NHẤT


Hotline: 0908 16 98 98