Đua lắp điện mặt trời mái nhà

Bốn năm trước, ông Lê Anh Tuấn - giảng viên Đại học Cần Thơ quyết định bỏ 130 triệu đồng để lắp đặt 3,9 kWp điện mặt trời mái nhà tại hộ gia đình. Ông Tuấn nói quyết định của mình ở thời điểm đó là táo bạo vì lúc ấy chưa mấy người quan tâm tới điện mặt trời mái nhà".

"Nhiều người còn nói tôi lãng phí vì nếu dùng số tiền đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà đem gửi ngân hàng lấy lãi sẽ lời hơn", ông chia sẻ. Nhưng quan điểm của ông Tuấn thì ngược lại. Sau khoảng 4 năm đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà, ông tính toán mỗi tháng trung bình có thể tiết kiệm 1-1,2 triệu đồng tiền điện.

"Sau thời gian sử dụng kết hợp điện mặt trời mái nhà, hoá đơn tiền điện gia đình những tháng gần đây thậm chí giảm hơn 3 lần, từ 3 triệu đồng mỗi tháng xuống còn hơn 900.000 đồng. Khoản lợi này còn hơn tiền lãi gửi ngân hàng", ông nói và cho rằng, ngoài tiết kiệm tiền điện phải trả mỗi tháng, khoản lời lớn nhất là "lãi môi trường".

Tại TP HCM, Tổng Công ty Việt Thắng cũng vừa quyết định cho phủ pin mặt trời lên nóc nhà xưởng của mình. Các khu nhà xưởng đầu tiên sẽ được khởi công và hoàn thiện từ nay đến cuối tháng 9. Tổng công suất tiềm năng điện mặt trời áp mái của Việt Thắng là 10 MWp. Tùy đặc thù từng công trình cụ thể, điện sẽ được dùng tại chỗ, ví dụ như xưởng dệt, hay bán lại cho điện lưới như trên mái nhà kho.

Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đến ngày 8/7, đã có 37.300 hệ thống điện mặt trời trên mái nhà được lắp đặt, với tổng công suất đạt khoảng 782 MWp. Chỉ riêng 21 tỉnh thành phía Nam (chiếm 50,73% công suất lắp đặt toàn hệ thống) đã có 17.148 khách hàng đặt điện mặt trời trên mái nhà, với khoảng 3.000 khách hàng là công ty lắp đặt cho nhà xưởng, văn phòng.

Điện mặt trời trên các nhà xưởng sản xuất được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong thời gian tới. Bản thân Nami Solar, đơn vị trực tiếp lắp đặt các hệ thống điện mặt trời chuyên phân khúc quy mô từ 4.000-5.000 m2 mỗi dự án, dù chỉ mới có 3 dự án với tổng công suất 4,5 MWp nhưng đã đặt kỳ vọng khá lớn.

Theo đó, tới cuối năm 2020, công ty dự kiến vận hành thương mại các dự án năng lượng mặt trời áp mái với công suất 20 MWp và đưa 100 MWp vào danh mục tiềm năng. Công suất ước tính của các dự án điện mặt trời áp mái của công ty dự kiến đạt ít nhất 150 MWp vào cuối năm 2022.

Ngoài việc các đơn vị sôi nổi triển khai nhanh để sớm đóng điện trước khi năm 2020 kết thúc nhằm được hưởng giá bán điện tốt hơn mức giá mới của giai đoạn sau, các chuyên gia cho rằng, điện mặt trời áp mái phân khúc nhà xưởng có nhiều lý do khác để phát triển dài hạn.

Đầu tiên, chi phí cho suất đầu tư điện mặt trời giờ đang giảm nhanh, nhất là trong 3-4 năm trở lại đây. Nếu vào năm 2013, mỗi kWp điện mặt trời tốn 60-70 triệu đồng đầu tư thì nay con số đã giảm 80%. Thậm chí, chi phí sản xuất điện mặt trời hiện cũng được đánh giá là rất cạnh tranh, cả với điện than.

Thứ hai, các doanh nghiệp lắp điện mặt trời trên mái nhà xưởng hầu hết muốn tiết kiệm chi phí tiêu thụ năng lượng. Theo một chuyên gia kỹ thuật, mỗi MW điện mặt trời sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm 30-40% chi phí điện năng so với trước.

Thông thường, các doanh nghiệp có lắp điện mặt trời áp mái sẽ cân đối sản lượng giữa dùng tại chỗ và bán lại cho điện lưới ở mức 70% và 30%. Riêng với Việt Thắng, tỷ lệ này dao động tầm 80% và 20% do đặc thù nhu cầu dùng điện cao.

"Chúng tôi cũng được hưởng lợi là nhiệt độ nhà xưởng sẽ giảm đi", ông Nguyễn Đức Khiêm, Chủ tịch Việt Thắng nói thêm về lợi ích gián tiếp. Ngoài ra, với các doanh nghiệp không có nhu cầu dùng điện cao thì cho thuê phần mái để công ty điện mặt trời lắp và bán điện cho EVN.

Một lý do khác nhưng được xem là động lực dài hạn cho điện mặt trời áp mái nhà xưởng là nhu cầu xây dựng thương hiệu để làm ăn với đối tác nước ngoài. Các doanh nghiệp cho biết, quan tâm đến năng lượng xanh, bền vững đang là yếu tố ngày một quan trọng với những doanh nghiệp muốn bán hàng đi Âu Mỹ. Ông Trần Thanh Hải cho hay, lắp điện mặt trời áp mái cũng giúp thu hút đầu tư hơn vào các khu công nghiệp của tổng công ty.

Ông Lưu Hoàng Hà, Chủ tịch Nami Solar cũng nhận định, hiện nay, xu hướng tiêu dùng trên thế giới đang rất ủng hộ các sản phẩm được sản xuất dùng nguồn năng lượng xanh, sạch. Thậm chí, một số tập đoàn lớn còn có chỉ tiêu bắt buộc một lượng điện nhất định phải là điện sạch.

Cũng theo ông Hà, hiện tại những ngành như dệt may, da giày hay xuất khẩu sang châu Âu, Bắc Mỹ có động lực hơn về lắp đặt điện mặt trời áp mái nhà xưởng, do tiêu chuẩn xuất khẩu của đối tác thường có các yêu cầu về phát triển bền vững, bảo vệ môi trường.

"Xu hướng hiện giờ là phát triển công nghiệp phải đi kèm với tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường. Trong đó, năng lượng mặt trời là xu thế" ông Trần Thanh Hải, Phó tổng giám đốc Sonadezi nói thêm.

Ở góc độ an toàn kỹ thuật, các nhà xưởng xây đúng tiêu chuẩn hiện nay có khả năng chịu được tải trọng các tấm pin lắp trên mái. "Mỗi dự án triển khai chúng tôi đều mua bảo hiểm cho tài sản nhà xưởng của khách hàng bên dưới", ông Hà khẳng định.

Viễn Thông

VNEXPRESS