Châu Âu nỗ lực giảm sự phụ thuộc về nguyên liệu chiến lược từ bên ngoài
Châu Âu nỗ lực giảm sự phụ thuộc về nguyên liệu chiến lược từ bên ngoài
Ủy ban châu Âu (EC) muốn thành lập một liên minh mới để giảm bớt sự phụ thuộc vào các quốc gia khác về kim loại chiến lược sau khi thành lập được liên minh về pin của châu Âu.
Châu Âu nỗ lực giảm sự phụ thuộc về nguyên liệu chiến lược từ bên ngoài. Ảnh: TTXVN
|
Mục tiêu giành quyền tự chủ chiến lược và chấm dứt thái độ dửng dưng đối với các nguyên liệu chiến lược hiện đang trở thành trọng tâm trong chính sách của EC.
Ngày 3/9, EC đã công bố một loạt biện pháp nhằm giúp 27 nước thành viên Liên minh châu Âu (EU) giảm bớt sự phụ thuộc vào phần còn lại của thế giới, đặc biệt là Trung Quốc, về kim loại chiến lược. Nếu việc này không được thực hiện thì thậm chí các chuyển đổi vì mục đích sinh thái hay về kỹ thuật số có thể trở thành bất khả thi.
Phó chủ tịch EC Maros Sefcovic cho biết, hầu hết các kim loại mà EU cần sử dụng có 75-100% nguồn gốc đến từ các quốc gia bên ngoài khối.
Trong đó, Trung Quốc chiếm tới 98% nguồn cung cấp đất hiếm cho EU, một vật liệu được sử dụng cho một số công nghệ kỹ thuật số và thiết yếu trong ngành năng lượng gió và Mặt Trời.
Theo thống kê, Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp 98% borax, sản phẩm chủ chốt để sản xuất chất chống cháy và nam châm vĩnh cửu, còn Nam Phi đáp ứng 71% nhu cầu về bạch kim của “Lục địa già”. Ông Sefcovic cho hay trong tương lai, sự phụ thuộc này có thể sẽ tăng lên đáng kể.
Chỉ tính riêng đối với pin và bộ lưu trữ năng lượng cho ô tô điện, châu Âu sẽ cần gấp 18 lần lượng lithium từ nay đến năm 2030 và gấp 60 lần vào năm 2050.
Trong bối cảnh đó, EC đang chuẩn bị thành lập một liên minh về nguyên liệu thô của châu Âu, cho phép nhiều “người chơi” khác nhau ở châu Âu cùng hợp lực để phát triển năng lực sản xuất và chế biến các kim loại chiến lược tại chính châu lục này.
Liên minh sẽ tập hợp các công ty khai khoáng, những bên tiêu thụ kim loại và những nhà tái chế chúng, các tổ chức phi chính phủ, cũng như các tổ chức công đoàn, các khu vực có liên quan và Ngân hàng đầu tư châu Âu.
Ủy viên Thị trường Nội bộ của EU Thierry Breton đánh giá châu Âu có rất nhiều tài nguyên, như bauxit, coban và lithium.
Nhưng tiềm năng khai thác của châu lục này còn rất thấp. Một quan chức cấp cao của EU bày tỏ tiếc nuối khi thấy các vật liệu thô được khai thác ở châu Âu, chẳng hạn như lithium, phải xuất đi để xử lý do châu lục này thiếu năng lực xử lý.
Bên cạnh việc đòi hỏi những khoản đầu tư khổng lồ, các tác nhân tiềm năng khác luôn cản trở các dự án đi xa hơn bao gồm sự chậm trễ trong việc cấp giấy phép cũng như dư luận thường xuyên chống lại các hoạt động bị coi là gây ô nhiễm môi trường. Đây là những rào cản mà EC khó xử lý.
Đối với các kim loại chiến lược mà châu Âu thiếu, EC muốn đàm phán một cách "mạnh mẽ và cân bằng" với các nước sản xuất lớn, chẳng hạn như Canada, châu Phi và những quốc gia láng giềng.
Điều này rất quan trọng khi đặt trong bối cảnh Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản đã vượt trước châu Âu và đảm bảo được các thỏa thuận với các nước giàu tài nguyên. Brussels cũng đang đặt cược vào sự phát triển của năng lực tái chế, nhưng cho đến nay năng lực này vẫn trong giai đoạn phôi thai.
EC đang dựa rất nhiều vào “Dự án vì lợi ích chung của châu Âu”. Dự án này cho phép Brussels hình thành một khung chính sách công nghiệp chung, thông qua việc cho phép chính phủ hỗ trợ một số lĩnh vực then chốt.
Ngoài ra, dự án sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự hợp tác giữa các chủ thể Nhà nước và tư nhân (các thể chế, ngành công nghiệp và đơn vị tài chính) ở cấp EU trong các lĩnh vực được coi là chiến lược.
Liên minh pin của châu Âu, tổ chức mà Pháp và Đức đang tích cực tham gia, là tổ chức tiên tiến nhất. Nhờ liên minh này, ông Breton đảm bảo rằng 80% nhu cầu của châu Âu về lithium cho sản xuất pin sẽ được đáp ứng vào năm 2025. Trong 18 tháng qua, đầu tư của châu Âu vào hoạt động sản xuất pin nhiều gấp đôi so với Trung Quốc.
EC đã khởi động hai liên minh khác trong lĩnh vực nhựa và hydro. Ngoài tham vọng về nguyên liệu thô được công bố ngày 3/9, EC cũng đang thực hiện bốn dự án liên quan tới các thành phần hoạt tính cho thuốc, các ngành công nghiệp carbon thấp, vi điện tử và điện toán đám mây.
Kim Chung
