Dư nợ margin tăng cao nhưng các công ty chứng khoán vẫn hụt thu trong quý 3

Dư nợ margin tăng cao nhưng các công ty chứng khoán vẫn hụt thu trong quý 3

Mặt bằng lãi suất margin giảm đang trở thành nguyên nhân kéo nguồn thu chung từ mảng cho vay margin đi xuống?

Quý 3, dư nợ margin tăng mạnh

Dư nợ cho vay trên thị trường tiếp tục tăng trong quý 3/2020. Theo thống kê của VietstockFinance, cuối quý 3/2020, tổng dư nợ cho vay (chủ yếu là cho vay ký quỹ) của khối CTCK đạt hơn 65,700 tỷ đồng, mức cao nhất từ trước tới nay. Con số này lần lượt tăng 17% và 15% so với quý trước đó và so với cuối quý 3/2019.

Thị trường cho vay margin nhìn chung vẫn nằm trong tay top 20 CTCK dẫn đầu như quý trước. Những cái tên trong top 20 CTCK dẫn đầu dư nợ toàn khối gần như không đổi trong quý 3. Tỷ trọng dư nợ của nhóm này vẫn chiếm tới 87% tổng dư nợ toàn khối, bằng với quý trước.

Top 20 CTCK dẫn đầu dư nợ thời điểm cuối quý 3/2020 Đvt: Tỷ đồng <

Dư nợ cho vay tăng hầu hết ở nhóm công ty dẫn đầu. Nhóm công ty nội ghi nhận nhiều trường hợp bứt phá mạnh dư nợ cho vay như Chứng khoán VPS, Chứng khoán Bản Việt (VCI), Chứng khoán TP.HCM (HCM). Trong quý này, dư nợ của HCM tăng hơn 40% so với đầu quý, đạt hơn 6,000 tỷ đồng. Dư nợ của VPS tăng 57% so với đầu quý đạt hơn 3,172 tỷ đồng, VCI tăng gần 50% đạt hơn 3,000 tỷ đồng.

Cuối quý 3, dư nợ của Chứng khoán Mirae Asset dẫn đầu toàn khối, đạt tới 9,670 tỷ đồng, tăng 13%.

Quý 3, tiếp tục chứng kiến đà đi lên của thị trường chứng khoán Việt Nam. Trong quý này, VN-Index tăng gần 10% so với quý trước lên mức 905.21 điểm. Giao dịch trên thị trường tiếp tục sôi động. Khối lượng giao dịch bình quân trên hai sàn HOSE và HNX đạt 6,230 tỷ đồng/phiên, tăng 3% so với quý trước đó. Khối lượng mở tài khoản mới cũng đạt tới gần 87.7 ngàn tài khoản, cao hơn 44.5% so với quý 1 và thấp hơn 17.4% so với quý 2. Với diễn biến như vậy, dư nợ tăng trong quý 3 không phải là điều khó hiểu.

Tuy vậy, nếu so với thời điểm một năm trước, không ít công ty ghi nhận dư nợ sụt giảm. Chẳng hạn như Chứng khoán SSI, Chứng khoán VNDirect (VND), Chứng khoán Maybank Kim Eng (MBKE) với mức giảm trên 10%. Chứng khoán SHS, Chứng khoán Rồng Việt (VDS), Chứng khoán Phú Hưng (PHS)… thì ghi nhận mức giảm ít hơn.

Nhu cầu đi vay từ các công ty kể trên có vẻ đang dịch chuyển sang các công ty khác khi Mirae Asset, HCM, Chứng khoán KIS Việt Nam, Chứng khoán Kỹ Thương (TCBS), Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV)… lại có dư nợ tăng mạnh so với một năm trước.

Tình hình dư nợ margin/Lãi phải thu và cho vay của top 20 CTCK dẫn đầu Đvt: Tỷ đồng Nguồn: VietstockFinance

Doanh thu margin ngược chiều dư nợ

Mặc dù dư nợ cho vay có xu hướng đi lên, doanh thu từ mảng margin lại cho thấy chiều hướng đi ngược lại. Cụ thể, tổng lãi cho vay và phải thu của khối CTCK vào khoảng 1,600 tỷ đồng, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm trước 5%.

Khối CTCK lớn như SSI, VND, VCI, VDS chịu sự sụt giảm mạnh đối với lãi phải thu và cho vay so với quý trước. VCI ghi nhận mức giảm lãi tới gần 40% so với cùng kỳ, dù dư nợ cuối quý 3 duy trì ở mức xấp xỉ một năm trước.

Trong khi đó, SSI và VND lần lượt ghi nhận mức giảm lãi cho vay và phải thu 35% và gần 30% so với cùng kỳ năm trước. Thực tế, dư nợ của hai công ty này cũng giảm 12% và 15% so với thời điểm một năm trước.

Hay như HCM, TVS, ACBS và VPS dù có dư nợ margin tăng mạnh thì doanh thu từ mảng này vẫn sụt giảm so cùng kỳ năm trước.

Diễn biến giảm thu từ mảng margin có lẽ đến từ việc giảm lãi cho vay của nhiều CTCK thời gian qua. Mặt bằng lãi suất margin mới thấp hơn so với trước đó dẫn tới việc dư nợ tăng mạnh song lãi không được như cùng kỳ.

Nhìn lại những năm trước đây, lãi suất margin của những CTCK hàng đầu thường dao động trong khoảng từ 9.9%-14.5%/năm, đa phần rơi vào khoảng 12%-14%/năm. Tuy nhiên đến hiện tại, mức lãi suất tại phần đông các CTCK chỉ vào khoảng 10%-12%/năm. Ngay ông lớn SSI cũng giảm lãi suất từ 14 % về mức 12%.

Song song đó, vẫn có CTCK ghi nhận tăng lãi cho vay và phải thu như Mirae Asset, KIS, TCBS. Mirae Asset báo lãi từ vay margin tăng tới 40% so với cùng kỳ trong khi TCBS đạt mức tăng 35%.

Ở nhóm dưới, một số CTCK báo lãi tăng mạnh như Chứng khoán Trí Việt (TVB), Chứng khoán Pinetree nhưng con số lãi còn khá khiêm tốn. TVB ghi lãi phải thu và cho vay hơn 20 tỷ đồng, gấp gần 3 lần cùng kỳ; Pinetree ghi lãi 4 tỷ đồng, gấp gần 5 lần cùng kỳ.

Chí Kiên

FILI