Hé lộ cách làm giàu lạ thường từ SPAC của các tỷ phú
Hé lộ cách làm giàu lạ thường từ SPAC của các tỷ phú
Lan truyền thông tin cho chuyên viên phân tích cổ phiếu, rồi để những lời thầm thì nhanh chóng truyền khắp thị trường và sau đó chỉ cần đứng nhìn tiền tăng lên như núi. Đó gần như là chiến lược của Howard Lutnick, tỷ phú Phố Wall nổi tiếng với những bước đi đầy quả quyết.
Trong cuộc họp qua video, Lutnick đã đề xuất ý tưởng đó. “Bình tĩnh”, ông Lutnick nói với các nhà đầu tư tiềm năng. Quy định là quy định, ông trấn an người nghe, nhưng “chúng ta có thể làm điều gì đó với chúng”.
Và thế là những nhà đầu tư đã "theo" ông bước chân vào "hố thỏ" đi đến xứ sở thần tiên của các SPAC. Tại đó, họ chứng kiến những khoản đầu tư tăng vọt.
Về bản chất, SPAC là một công ty rỗng (shell company) được các nhà đầu tư lập nên với mục đích duy nhất là huy động vốn thông qua một vụ IPO để cuối cùng thâu tóm một công ty khác.
Một trong những câu chuyện ấn tượng nhất đằng sau những cỗ máy SPAC trên Phố Wall là những nhân vật giật dây đằng sau. SPAC – hay còn gọi là những công ty thâu tóm vì mục đích đặc biệt – mang lại lối đi tắt để các doanh nghiệp lên thị trường chứng khoán. Khi người trong cuộc bắt đầu đẩy doanh nghiệp trên sàn chứng khoán, họ làm hàng loạt thủ thuật để kiếm lợi bất chấp việc nhà đầu tư mất tiền. Một số thủ thuật này gây kinh ngạc với những người ngu ngơ.
Michael Klein, Howard Lutnick và Tilman Fertitta (từ trái qua)
Vậy vị tỷ phú này đã làm gì? Lutnick – ông chủ của công ty môi giới Cantor Fitzgerald – đang nắm giữ hàng hóa đáng giá nhất trên Phố Wall: Thông tin. Ông nói với các nhà đầu tư rằng ông có cách để giúp các nhà phân tích kể một câu chuyện một cách tinh tế, theo nguồn tin thân cận.
Không biết chiêu bài có tác dụng gì hay không, nhưng cuối cùng thì Lutnick đã “đút túi” hàng trăm triệu USD trong thương vụ SPAC mới nhất.
Một ông trùm khác về SPAC là Michael Klein cũng nhận được những khoản phí béo bở, hay nói đúng ra chính ông đã tự trả cho bản thân một khoản hậu hĩnh. Khi cần một nhân viên ngân hàng tư vấn về các SPAC của mình, ông sẽ thuê chính ngân hàng đầu tư do ông lập ra và dĩ nhiên hàng triệu USD tiền phí tư vấn đã chảy vào túi của Klein. Ngoài ra, The Klein Group cũng nhận được hàng trăm ngàn USD từ gói cứu trợ của chính quyền Mỹ.
Ngay từ lúc đầu, các cơ quan quản lý dường như khó bắt kịp sự trỗi dậy của cơn sóng SPAC. Các công ty séc trắng được tạo ra chỉ với một mục đích duy nhất: Sáp nhập với các doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, Ủy ban Giao dịch Chứng khoán Mỹ (SEC) liên tục chỉ ra những rủi ro từ SPAC – từ những hoạt động kinh doanh không rõ ràng cho đến xung đột lợi ích và những thông tin đáng ngờ, quan trọng hơn cả là sự trật khớp trong lợi ích giữa người bán và người mua SPAC.
Tại Mỹ, hơn 550 SPAC mới ra đời trong 6 tháng đầu năm 2021, thậm chí còn cao hơn cả năm 2020, khi 83 tỷ USD đã đổ vào ngóc ngách này của thị trường vốn và mọi nhà đầu tư từ Shaquille O’Neal cho tới những nhà đầu tư Reddit đều thèm thuồng những thứ mới nổi này.
Một số người tự hỏi tại sao SEC lại không nhanh chóng siết quy định về SPAC, điều gì đã cản trở họ. Ủy ban này đã điều chỉnh một số quy định kế toán và đang cân nhắc điều chỉnh thêm. “Các nhà đầu tư đều đang quan sát, hy vọng sẽ nhận được thông tin rõ ràng hơn”, Edward Muztafago, Chuyên viên phân tích tại United First Partners, cho hay.
Phát ngôn viên của SEC Scott Schneider cho biết Ủy ban đang “rà soát kỹ lưỡng các quy định về minh bạch thông tin về SPAC, bao gồm cách tính thù lao hoặc các lợi ích khác dành cho người tạo lập SPAC và nhà quản lý”.
Cơn sốt SPAC
Số lượng SPAC niêm yết mỗi tuần
Lan truyền thông tin, huy động cả trăm triệu USD
Đã 20 năm trôi qua kể từ khi Howard Lutnick trở thành nhân vật gây chú ý trong sự kiện 9/11. Khi chuyến bay American Airlines đâm sầm vào Trung tâm Thương mại Thế giới, 658 nhân viên Cantor tại chi nhánh New York đã tử vong. Nằm trong những ca tử vong có cả anh trai của Lutnick, Gary. Thật may mắn, Lutnick đã thoát khỏi thảm kịch khi tình cờ ông phải đưa con trai tới nhà trẻ trong sáng hôm đó. Sau đó, Lutnick đã xây dựng lại Cantor và một số công ty khác. Ông tham gia vào mọi lĩnh vực từ cá cược thể thao cho đến môi giới bất động sản và SPAC với Cantor đóng vai trò công ty tư vấn hàng đầu.
Dù quy mô vẫn còn nhỏ so với Goldman Sachs, Cantor đã lọt top 10 công ty bảo lãnh IPO nhờ bộ phận chuyên về mảng séc trắng. Công ty cũng đã dàn xếp cho khoảng 8 SPAC. Nhìn tổng thể, Cantor đang trở thành một trong công ty thắng lớn từ sự bùng nổ SPAC
Quý 1 năm nay, Lutnick đã quảng bá SPAC mới nhất, CF Finance Acquisition III, cho các nhà đầu tư qua ứng dụng Zoom. Từ trụ sở ở Park Avenue, Cantor đã huy động được 230 triệu USD cho công ty séc trắng này và thực hiện một thương vụ mua lại tiềm năng khác với AEye Inc. Đây là công ty chuyên về lĩnh vực phát hiện và xác định phạm vi ánh sáng – một công nghệ chuyên sử dụng cho các phương tiện tự lái.
Cantor đã hợp nhất với AEye và Lutnick cho biết rằng đang tìm cách đưa công ty này lên sàn. Sau đó, ông tiến một bước xa hơn, sau khi SPAC của ông mua lại AEye, các nhà phân tích có thể được cung cấp thông tin về tiến độ của AEye với các đối tác kinh doanh, dựa trên ghi âm về cuộc họp này.
Lutnick lý giải cách Cantor sử dụng chiến lược tương tự trong quá khứ để nâng đỡ một công ty. Cụ thể hơn, trước đây Cantor có mối quan hệ với một nhà sản xuất và công ty này cũng hứa sẽ giữ kín về mối quan hệ đối tác kinh doanh giữa họ. Vì vậy, Lutnick cho biết ông đã thuê 20 người quay phim về một nhà máy mà nhà sản xuất này đang xây dựng ở Trung Quốc. Sau đó, ông chỉ đạo bên thứ 3 chèn những con số cần thiết trong đoạn video. Nhờ đó, nhà đầu tư sẽ nắm được những thông tin mà công ty chưa công khai.
Tiếp theo là làm thế nào để lan truyền thông tin đó ra bên ngoài? Trong trường hợp của AEye, đó là khi các nhà phân tích nhập cuộc. Lutnick nói rằng sẽ giúp các nhà phân tích có được thông tin cần thiết để thực hiện báo cáo. Ông cũng cho biết thêm AEye không cần nói hay tiết lộ bất kỳ điều gì và tự Cantor tìm cách tuồn thông tin ra.
Một đại diện của AEye cho biết CEO AEye phủ nhận chuyện ông Lutnick nói với các nhà đầu tư tiềm năng rằng ông có thể sử dụng các chuyên viên phân tích để lan truyền các thông tin nhạy cảm.
Chiến lược này đã phát huy tác dụng. Các tổ chức nhanh chóng đổ tiền vào SPAC của ông ngay sau khi các nhà đầu tư giai đoạn đầu đòi lại tiền. Hầu hết các SPAC không thể hoàn tất việc sáp nhập nếu không huy động được hàng trăm triệu USD từ các nhà đầu tư tư nhân trên thị trường vốn. Cantor đã huy động được 225 triệu USD từ nhóm nhà đầu tư tư nhân.
Tuy nhiên, tại thời điểm này, thị trường SPAC đang trải qua đợt điều chỉnh. Sau khi cổ phiếu tăng lên 13.71 USD vào tháng 2/2021, CF Finance Acquisition III đã rớt xuống quanh mức giá IPO (khoảng 10 USD). Tháng trước, AEye đã hạ định giá từ 1.9 tỷ USD xuống 1.52 tỷ USD và lùi thời gian sáp nhập với SPAC của Cantor.
Lượng vốn huy động hàng tháng của các công ty SPAC
Làm giàu dù cổ đông thua lỗ
Các thương vụ SPAC đang “sinh sôi nảy nở” quá nhanh và khó có thể để mắt tới toàn bộ hoạt động. Tuy vậy, giữa làn sóng sáp nhập sôi động, những người trong cuộc vẫn tìm ra nhiều phương thức sáng tạo – và dĩ nhiên cũng hoàn toàn hợp pháp – để làm giàu, cho dù các cổ đông công ty chịu lỗ.
Trong trường hợp của Kelin, ông này từng được xem là "ngôi sao" tại Citigroup. Vậy bí quyết làm giàu của ông là gì? Tất cả các doanh nghiệp của ông đều trả phí cho công ty tư vấn do chính ông điều hành trên Fifth Avenue.
Klein tư vấn cho SPAC đầu tiên có tên là Churchill Capital Corp. và tính phí tư vấn tới 12,500 USD. Sau đó, ông tính phí 4 triệu USD cho SPAC thứ hai là Churchill Capital Corp. II. Ngoài ra, ông cũng “đút túi” thêm 2% đối với các quỹ huy động vốn từ bên ngoài (khoảng 10.6 triệu USD), đồng thời thu phí 20,000 USD/tháng cho không gian văn phòng và dịch vụ hỗ trợ. Những khoản phí này trông chẳng bình thường chút nào.
SPAC thứ 3 của Klein – liên quan đến công ty phân tích y tế MultiPlan – đã trở thành thảm họa với các nhà đầu tư. Klein đã mua MultiPlan từ công ty vốn cổ phần tư nhân Hellman & Friedman với giá 11 tỷ USD. Sau đó, cổ phiếu công ty này đã giảm khoảng 20%.
Một số nhà đầu tư của Klein tỏ ra phiền lòng khi ông Klein “đút túi” khoản phí khổng lồ trong khi nhà đầu tư lại thua lỗ. Họ đã đệ đơn kiện tập thể, cho rằng Churchill đã lừa họ khi thực hiện một thương vụ tồi tệ. Klein Group dĩ nhiên đã phủ nhận điều này.
Bản thân Klein kiếm được cả gia tài từ thương vụ đó. Bên cạnh thương vụ sáp nhập, hội đồng quản trị đã chấp thuận để Churchill chỉ làm việc với The Klein Group. Họ đồng ý trả cho Klein hàng triệu USD ngay sau khi chốt thỏa thuận: Phí giao dịch 15 triệu USD, phí tuyển dụng và sắp xếp tổ chức là 15.5 triệu USD và 50.000 USD/tháng cho không gian văn phòng cùng hỗ trợ hành chính.
Đó là chưa kể tới khoản cổ phần của nhà sáng lập – một khoản 20% trả trước cho ông Klein vì kinh nghiệm của ông trong việc tìm nguồn, thương lượng và thực thi thỏa thuận.
Thương vụ SPAC thứ 4 và nổi tiếng nhất của Klein là Churchull Capital IV với Lucid Motors. Lucid đã nhận được hơn 1 tỷ USD từ các nhà đầu tư giàu có mà Klein quen biết, đó là quỹ đầu tư quốc gia của Ả-rập Xê-út. Tuy nhiên, trước khi Lucid tính tới chuyện đối đầu với Tesla, họ sẽ phải trả cho Klein 50,000 USD/tháng cho không gian văn phòng và dịch vụ hỗ trợ. Bên cạnh đó, thỏa thuận này cũng buộc phải giữ công ty của ông Klein như cố vấn hàng đầu và điều này có nghĩa Lucid phải trả thêm phí cho Klein.
Ngoài khoản tiền khổng lồ trên, The Klein Group của ông Klein còn nhận được 878,892 USD theo Chương trình Bảo vệ Tiền lương (PPP) vào tháng 5 năm ngoái, theo SEC. Công ty chuyên thực hiện thương vụ mua bán nhỏ nhưng lại rất lớn mạnh này cho biết hồi tháng 3 họ kỳ vọng khoản vay này sẽ được xóa bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, The Klein Group chia sẻ với Bloomberg rằng họ đã hoàn trả toàn bộ số tiền đó.
