Mỹ tính ngưng đánh thuế để giảm giá xăng

21/06/2022 10:50

21-06-2022 10:50:45+07:00

Trong nỗ lực chống lạm phát, chính quyền Tổng thống Joe Biden đang tính toán tạm ngưng đánh thuế lên xăng để kiềm giá mặt hàng vốn đang ở mức cao kỷ lục này.

Theo thống kê từ AAA - trang web theo dõi giá bán lẻ xăng ở Mỹ - ngày 19-6, California là bang có giá xăng đắt nhất tính đến ngày 19-6 (hơn 6,4 USD/gallon), Nevada đứng thứ hai (5,7 USD/gallon), tiếp theo là Washington và Oregon (hơn 5,5 USD/gallon). Bang có giá xăng thấp nhất ở Mỹ hiện là South Carolina với hơn 4,5 USD/gallon.

Theo đài CNN, giá xăng có thể sẽ còn tăng thêm. Ông Tom Kloza, trưởng bộ phận phân tích năng lượng toàn cầu của OPIS, công ty theo dõi giá xăng cho AAA, dự đoán giá xăng trung bình ở Mỹ có thể lên 6 USD/gallon cuối mùa hè này. Thậm chí nhiều trạm xăng ở bang Washington đang chuẩn bị sửa lại bảng giá hai con số vì giá xăng khả năng lên tới 10 USD/gallon, theo đài phát thanh AM 770 KTTH thuộc hãng tin MyNorthwest (có trụ ở bang Washington).

Mỹ đang tính toán tạm ngưng đánh thuế xăng để kiềm giá mặt hàng này vốn đang ở mức cao kỷ lục. Ảnh: GETTY IMAGES

Các lý do khiến giá xăng ở Mỹ tăng cao

CNN dẫn ý kiến phân tích các lý do khiến giá xăng ở Mỹ tăng cao: Công suất lọc dầu giảm kể từ sau đại dịch; xuất khẩu nhiều hơn so với trước đại dịch làm giảm kho dự trữ vốn đã ở mức thấp trong nhiều năm; nhu cầu tăng sau dịch COVID-19; giá dầu thô thế giới ở mức cao (120 USD/thùng) trong thời gian dài.

Công suất của các nhà máy lọc dầu Mỹ đã giảm “vĩnh viễn” 1 triệu thùng/ngày kể từ khi đại dịch bắt đầu. Gọi là giảm “vĩnh viễn” vì các nhà máy lọc dầu đã chọn đóng cửa các cơ sở thua lỗ hoặc chuyển một số trong số đó thành địa điểm sản xuất nhiên liệu sinh học.

Báo The Wall Street Journal trích dẫn dữ liệu từ công ty tình báo thị trường Kpler cho thấy xuất khẩu xăng, dầu diesel và nhiên liệu cho máy bay từ vịnh Mexico đã tăng 32% trong tháng 3, tháng 4 và tháng 5 so với ba tháng cùng kỳ của năm 2021 và tăng 11% so với những tháng trước đại dịch vào năm 2019.

Dự trữ xăng động cơ của Mỹ thấp hơn khoảng 11% so với mức trung bình năm năm. Dự trữ nhiên liệu chưng cất, bao gồm cả dầu diesel, thấp hơn khoảng 23% so với mức trung bình của năm năm.

Tuy nhiên, xét cho cùng trong các yếu tố này thì giá dầu thô là yếu tố lớn nhất quyết định giá xăng của Mỹ, chiếm hơn 53% giá bán lẻ bình quân mỗi gallon, theo CNN.

Theo CNN, các hộ gia đình ở Mỹ sử dụng trung bình khoảng 90 gallon xăng mỗi tháng và với mức giá trung bình tăng 1,91 USD/gallon so với năm ngoái thì các hộ hiện phải trả thêm trung bình 170 USD/tháng cho tiền xăng. Con số này không hẳn lớn so với mức thu nhập bình quân của người Mỹ, tuy nhiên giá xăng tăng là một yếu tố thúc đẩy thêm cơn bão lạm phát mà Mỹ đang chật vật đối phó.

Cùng với việc xử lý tình trạng lạm phát đang ở mức “cao không thể chấp nhận được” theo Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen, giảm giá xăng là một trong những mối quan tâm hàng đầu của Nhà Trắng trước thềm bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 tới. Điều này đặc biệt khẩn cấp khi đã có dấu hiệu ban đầu cho thấy người tiêu dùng ở Mỹ có thể sẽ cắt giảm chi tiêu, một động thái có nguy cơ đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Tuần rồi Tổng thống Biden có một bức “tâm thư” khuyến khích các công ty dầu mỏ tăng sản lượng, đồng thời lưu ý rằng việc “tỉ suất lợi nhuận của nhà máy lọc dầu cao hơn mức bình thường và các gia đình Mỹ phải chịu khoản đó là không thể chấp nhận được”.

Ông Biden tính ngưng đánh thuế xăng

Ngày 19-6, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Jennifer Granholm cho biết chính quyền Tổng thống Joe Biden đang tính toán tạm ngưng đánh thuế lên xăng để kiềm giá mặt hàng này, trong nỗ lực chống lạm phát, theo hãng tin Reuters.

Quanh giải pháp này có nhiều ý kiến trái ngược. Bên phản đối, như Thống đốc bang Washington Jay Inslee cho rằng dù chính quyền có ngưng đánh thuế thì các công ty xăng dầu vẫn sẽ tiếp tục tăng giá. Tức khoản tiền thuế khi đó thay vì đi vào ngân sách của chính quyền thì lại đi vào túi các công ty xăng dầu, còn tình trạng giá xăng cao thì vẫn không giải quyết được.

Tuy nhiên, không phải ai cũng đồng ý với lập trường của Thống đốc Inslee, trong đó có thượng nghị sĩ Cộng hòa Simon Sefzik, đại diện bang Washington. Ông Sefzik đề xuất thay vì giảm thuế cho các công ty xăng dầu thì chính quyền nên áp dụng hình thức giảm thuế ngay lập tức cho người dân khi họ mua xăng để giảm gánh nặng giá xăng cho dân. Vấn đề là chính quyền có ưu tiên lợi ích của người dân lên trên lợi ích chính trị hay không, theo ông.

Trước đó, chính phủ Tổng thống Biden đã đưa ra các giải pháp nhằm kích thích nguồn cung, từ đó giúp hạ nhiệt giá xăng dầu như: Viện dẫn Đạo luật Sản xuất quốc phòng để tăng công suất và sản lượng lọc dầu, hạn chế xuất khẩu dầu.

Biểu đồ so sánh mức thu nhập bình quân đầu người và mức giá xăng ở Mỹ và ở Việt Nam. Thực hiện: THÙY TRANG

Tại sao Mỹ vẫn xuất khẩu nhiên liệu?

Năm nay, các nhà máy lọc dầu Mỹ đã tăng xuất khẩu các sản phẩm dầu mỏ tinh chế, đặc biệt là sang Mỹ Latinh, nơi không còn nhận được nhiều nhiên liệu từ châu Âu do châu lục này đang phải đối mặt với những rắc rối về nguồn cung với các lệnh trừng phạt và cấm vận đối với dầu của Nga.

Tăng xuất khẩu là một trong những lý do khiến xăng dầu ở Mỹ thiếu hụt nguồn cung và đẩy giá lên cao. Theo nguồn tin của hãng Bloomberg thì Nhà Trắng đang xem xét các hạn chế đối với xuất khẩu xăng và dầu diesel. Tuy nhiên, điều này khó khả thi khi theo CNN thì việc Mỹ hạn chế xuất khẩu xăng dầu dù có thể bớt áp lực về nguồn cung trong nước nhưng sẽ phần nào đem lại hiệu quả tiêu cực cho chính nước Mỹ.

Hạn chế xuất khẩu sẽ gửi một thông điệp hỗn hợp tới các đồng minh của Mỹ, đặc biệt các đồng minh châu Âu vốn đang tìm cách loại bỏ nhập khẩu dầu và các sản phẩm tinh chế từ Nga trong vòng tám tháng tới, khi lệnh cấm vận của Liên minh châu Âu đối với dầu Nga chính thức có hiệu lực.

THIÊN ÂN

Pháp luật TPHCM