Khủng hoảng kép đe dọa ngành ô tô Thái Lan
Khủng hoảng kép đe dọa ngành ô tô Thái Lan
Ngành công nghiệp trị giá 53 tỷ USD của Thái Lan đang rơi vào vòng xoáy khủng hoảng. Sự kết hợp giữa nợ hộ gia đình tăng vọt và xu hướng chuyển dịch sang xe điện đang đẩy ngành này vào tình thế ngặt nghèo chưa từng thấy.
Cuộc khủng hoảng ở trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất Đông Nam Á này đã buộc phải các công ty cắt giảm sản lượng và việc làm, đồng thời kêu gọi các biện pháp từ Chính phủ.
Tại Chon Buri, trái tim của ngành công nghiệp ô tô Thái Lan, công ty Techno-Metal - nhà sản xuất phụ tùng cho các hãng xe Nhật Bản như Toyota và Mitsubishi trong hơn 30 năm qua - đang phải đối mặt với thực tế phũ phàng.
"Sản lượng hiện chỉ đạt 40% so với mức công suất đỉnh. Số lượng công nhân đã giảm từ 1,200 xuống còn 900 người”, Nattaporn Chewapornpimon, Phó Tổng Giám đốc công ty, chia sẻ. "Chúng tôi cũng đã giảm giờ làm việc xuống 75% và cắt giảm làm thêm giờ”.
Con số này phản ánh bức tranh u ám của toàn ngành. Sản xuất ô tô Thái Lan đã giảm 20.6% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái. Doanh số bán hàng nội địa cũng xuống mức thấp nhất trong 14 năm qua. Dự báo sản lượng năm nay chỉ đạt 1.7 triệu xe, giảm đáng kể so với 1.9 triệu xe năm 2023.
|
Sản lượng xe ô tô Thái Lan
 |
"Đây là một cuộc khủng hoảng khá nghiêm trọng, không có cách nào dễ dàng để thoát ra”, Hajime Yamamoto, Chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Nomura ở Thái Lan, nhận định. Ông cho biết thêm rằng sự trì trệ của thị trường nội địa kết hợp với cạnh tranh gay gắt trong xuất khẩu đang đè nặng lên ngành ô tô.
Mặc dù ngành xe điện đang phát triển nhanh chóng với hơn 1.44 tỷ USD đầu tư từ các nhà sản xuất Trung Quốc như BYD, nó vẫn chưa thể bù đắp cho sự sụt giảm của ngành công nghiệp phụ tùng ô tô truyền thống.
Sompol Tanadumrongsak, Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan, chỉ ra rằng "cơ cấu chi phí của Thái Lan cao hơn 30% so với Trung Quốc", khi giải thích về khó khăn của các doanh nghiệp Thái Lan trong việc cạnh tranh. "Các doanh nghiệp Thái Lan không thể thực sự làm được điều đó”.
Khủng hoảng ở phân khúc xe tải
Phân khúc xe bán tải, vốn chiếm gần một nửa doanh số bán xe của Thái Lan năm ngoái, đang chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Từ đầu năm đến nay, xuất khẩu xe bán tải đã giảm 8.76% so với năm trước, trong khi sản lượng giảm tới 20.51% xuống 616,549 xe. Điều này gây ra tác động dây chuyền nghiêm trọng đến ngành công nghiệp phụ tùng trong nước, vì hơn 90% linh kiện xe bán tải được sản xuất tại Thái Lan.
Trước đó, trong năm 2023, hơn 820,000 xe bán tải đã được xuất khẩu, chiếm 67% tổng số xe sản xuất, theo dữ liệu chính thức.
Doanh số bán phụ tùng ô tô được dự đoán sẽ giảm gần 12% trong năm nay xuống 519 tỷ Baht (15.68 tỷ USD), đơn vị nghiên cứu của Ngân hàng Kasikorn cho biết trong một báo cáo tháng 9.
"Nếu các doanh nghiệp vừa và nhỏ sản xuất phụ tùng ô tô đóng cửa hôm nay, họ sẽ không quay trở lại", Sompol của Hiệp hội phụ tùng ô tô chia sẻ. Vị chuyên gia này cho biết thêm tình hình còn tồi tệ hơn so với thời kỳ khủng hoảng tài chính châu Á cuối những năm 1990 và đại dịch vào đầu thập kỷ này. "Nếu cứ để như vậy, tất cả chúng ta sẽ chết”.
Nguyên nhân sâu xa của cuộc khủng hoảng này có thể được quy về nợ hộ gia đình của Thái Lan - hiện ở mức 484 tỷ USD, tương đương 90.8% GDP, một trong những tỷ lệ cao nhất châu Á. Điều này đã khiến việc mua xe trở nên khó khăn hơn bao giờ hết đối với người tiêu dùng Thái Lan. Số liệu cho thấy trong 6 tháng đầu năm 2024, chỉ có khoảng 203,000 khoản vay mua xe bán tải được phê duyệt, giảm mạnh so với 722,000 khoản cho cả năm 2019.
Tình hình tín dụng quá chặt chẽ trên nhiều phân khúc tiêu dùng đến mức hiệp hội các nhà sản xuất xe điện lớn của Thái Lan đã giảm một nửa dự báo doanh số bán hàng cho năm 2024. Các chủ xe hiện tại cũng đang gặp khó khăn trong việc trả nợ.
"Nợ xấu xe bán tải bắt đầu xuất hiện từ quý đầu tiên của năm 2022”, Surapol Opastien, người đứng đầu Cục Tín dụng Quốc gia nói. Ông cho biết các khoản nợ xấu này đã tăng vọt lên 148 tỷ Baht (4.46 tỷ USD).
Vực dậy
Đứng trước tình hình này, các nhóm ngành công nghiệp đang gấp rút tìm giải pháp. Ngành phụ tùng ô tô đang thúc đẩy chính phủ đưa ra nhiều ưu đãi hơn cho các nhà sản xuất nước ngoài của xe động cơ đốt trong truyền thống và xe hybrid.
"Chúng tôi muốn là người đứng vững cuối cùng trong lĩnh vực xe động cơ đốt trong truyền thống, đặc biệt là trong sản xuất xe bán tải và xe hybrid... thu hút các nhà sản xuất ô tô chuyển sản xuất đó đến đây”, Sompol nói.
Chính phủ có kế hoạch đưa ra các ưu đãi đầu tư và trợ cấp cho sản xuất xe hybrid.
"Người Nhật cũng đã thích nghi với công nghệ hybrid để cạnh tranh và vẫn cần phụ tùng", Surapong Paisitpattanapong, Chuyên gia thuộc Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan, chia sẻ.
Hội đồng Đầu tư Thái Lan cũng đang cố gắng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài thành lập liên doanh với các công ty phụ tùng ô tô địa phương.
"Điều này sẽ biến xe điện Trung Quốc thành xe điện Thái Lan, sau đó có thể được xuất khẩu”, Chủ tịch Hiệp hội xe điện Suroj Sangsnit nói. Ông chỉ ra rằng điều này có thể giúp Thái Lan tận dụng lợi thế từ các rào cản thuế quan mà Mỹ, EU và Ấn Độ áp đặt lên xe sản xuất tại Trung Quốc.
Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Thái Lan vẫn thận trọng với viễn cảnh hợp tác với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc. "Ngay cả khi chúng tôi có thể cung cấp linh kiện cho xe điện Trung Quốc, lợi nhuận cũng rất thấp”, Nattaporn của Techno-Metal chia sẻ. "Chúng tôi vẫn phải tập trung vào sản xuất OEM cho các thương hiệu Nhật Bản. Nếu họ có kế hoạch xe điện, đó sẽ là một phước lành cho chúng tôi."
