Giá dầu có thể vọt lên 100 USD/thùng khi Mỹ tham chiến Iran-Israel
Giá dầu có thể vọt lên 100 USD/thùng khi Mỹ tham chiến Iran-Israel
Thị trường dầu mỏ toàn cầu đang bước vào một giai đoạn bất ổn hoàn toàn mới khi Mỹ chính thức tham gia vào cuộc xung đột giữa Iran và Israel. Lần đầu tiên sau nhiều năm, các chuyên gia năng lượng hàng đầu đồng loạt cảnh báo về khả năng giá dầu có thể vọt lên ba con số.
Căng thẳng đang leo thang nghiêm trọng khi các nhà đầu tư theo dõi sát sao từng động thái của Tehran sau cuộc tấn công của Washington vào các cơ sở hạt nhân Iran. Ngoại trưởng Iran đã có tuyên bố cứng rắn, cảnh báo nước này vẫn bảo lưu "tất cả các lựa chọn" để bảo vệ chủ quyền.
Thị trường đã phản ứng ngay lập tức với hợp đồng tương lai dầu mỏ tăng hơn 2% trong phiên đầu tuần châu Á. Dầu thô WTI của Mỹ vọt lên 75.22 USD/thùng, tăng hơn 2%, trong khi dầu chuẩn toàn cầu Brent cũng tăng gần 2% ở mức 78.53 USD/thùng.
Saul Kavonic, Chuyên gia phân tích năng lượng cấp cao của MST Marquee, cảnh báo: "Có nguy cơ thực sự thị trường sẽ đối mặt với sự gián đoạn nguồn cung chưa từng có trong những tuần tới, nghiêm trọng hơn nhiều so với cú sốc giá dầu năm 2022 sau chiến tranh Ukraine”.
Điều đáng chú ý là phản ứng thị trường lần này tương đối điềm tĩnh hơn so với hơn một tuần trước khi Israel phát động các cuộc không kích Iran. Tuy nhiên, các chuyên gia ngành tin rằng những diễn biến mới nhất đã mở ra một kỷ nguyên biến động hoàn toàn mới cho thị trường dầu mỏ, đặc biệt khi cả thế giới đang chờ đợi các biện pháp phản công tiềm tàng từ Iran.
Mối lo ngại lớn nhất hiện tại chính là những đe dọa chặn eo biển Hormuz sau khi quốc hội Iran phê duyệt đóng cửa tuyến đường này theo thông tin từ truyền thông nhà nước.
Con đường huyết mạch để vận chuyển dầu mỏ
Eo biển Hormuz - con đường nối Vịnh Ba Tư với Biển Ả-rập - đóng vai trò như con đường huyết mạch của thương mại dầu mỏ toàn cầu. Mỗi ngày, khoảng 20 triệu thùng dầu và các sản phẩm dầu mỏ được vận chuyển qua đây, chiếm gần một phần năm tổng lượng vận chuyển dầu toàn cầu.
Kavonic cảnh báo rằng nếu Iran thực sự đóng cửa eo biển Hormuz, các lực lượng phương Tây có thể sẽ "trực tiếp tham gia cuộc chiến" để mở lại tuyến đường này. Ông dự báo giá dầu có thể tiếp cận mức 100 USD/thùng và thử thách lại đỉnh cao từng thấy vào năm 2022, đặc biệt nếu việc đóng cửa kéo dài hơn vài tuần. "Chỉ cần Iran quấy rối hoạt động vận tải qua eo biển, chưa cần đến mức đóng cửa hoàn toàn, vẫn có thể khiến giá dầu tăng mạnh", ông nhấn mạnh.
Quan điểm này được nhiều chuyên gia khác trong ngành ủng hộ. Bob McNally, Chủ tịch Rapidan Energy Group, cho rằng mặc dù quân đội Mỹ và đồng minh rồi sẽ mở lại được eo biển, nhưng nếu Iran sử dụng toàn bộ sức mạnh quân sự, cuộc xung đột có thể "kéo dài hơn hai cuộc Chiến tranh vùng Vịnh trước đây”.
Ông cảnh báo thêm rằng nếu Iran quyết định tấn công các cơ sở sản xuất năng lượng hoặc các tuyến vận chuyển ở vùng Vịnh, Tehran hoàn toàn có khả năng làm gián đoạn nghiêm trọng việc vận chuyển dầu và LNG, dẫn đến sự tăng vọt mạnh về giá. "Việc đóng cửa kéo dài hoặc phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng chủ chốt của vùng Vịnh có thể đẩy giá dầu thô vượt ngưỡng 100 USD", McNally khẳng định.
Chỉ số biến động dầu thô CBOE, công cụ đo lường kỳ vọng biến động 30 ngày của thị trường, đang ở mức tương đương tháng 3/2022 - thời điểm ngay sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra.
Andy Lipow từ Lipow Associates nhận xét rằng tình hình lần này mang tính chất khác biệt hoàn toàn. "Lần này cảm giác khác hẳn, với làn đạn tên lửa liên tục trong hơn một tuần và giờ đây là sự tham gia trực tiếp của Mỹ", ông phân tích. Lipow dự báo giá dầu có thể chạm mức 100 USD/thùng nếu hoạt động xuất khẩu qua eo biển Hormuz bị ảnh hưởng.
Tuy nhiên, không phải tất cả chuyên gia đều bi quan. Vandana Hari, nhà sáng lập và CEO của Vanda Insights, cho rằng mặc dù việc chặn đường qua eo biển Hormuz có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế toàn cầu, nhưng các mối đe dọa này chủ yếu mang tính hù dọa.
Các chuyên gia cũng cho rằng về mặt kỹ thuật, việc hoàn toàn phong tỏa eo biển là bất khả thi. "Bức tranh hiện tại còn khá lẫn lộn, và tôi nghĩ các nhà giao dịch sẽ cẩn trọng, không hoảng loạn trừ khi có thêm bằng chứng thực sự", bà nhận định.
Không phải lần đầu đe dọa đóng cửa eo biển Hormuz
Lịch sử cũng cho thấy Iran đã nhiều lần đưa ra những đe dọa tương tự. Năm 2018, Tehran đã đe dọa đóng cửa eo biển Hormuz trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái áp đặt các lệnh trừng phạt. Những mối đe dọa tương tự cũng được đưa ra vào năm 2011 và 2012, khi các quan chức Iran cấp cao, bao gồm cả Phó Tổng thống lúc đó Mohammad-Reza Rahimi, cảnh báo về khả năng đóng cửa eo biển nếu phương Tây tăng cường trừng phạt xuất khẩu dầu Iran.
Rebecca Babin, nhà giao dịch năng lượng cấp cao tại CIBC Private Wealth, chỉ ra một điểm đáng lưu ý: Cơ sở hạ tầng năng lượng Iran cho đến nay vẫn chưa trở thành mục tiêu tấn công, ngay cả trong bối cảnh xung đột leo thang gần đây. "Có vẻ như cả hai bên đều có lý do để giữ ngành dầu mỏ ra khỏi tầm ngắm, ít nhất là trong thời điểm hiện tại", bà nhận định.
- 10:49 23/06/2025
