EU buộc nhà sản xuất hàng dệt may gánh chi phí xử lý rác thải

EU buộc nhà sản xuất hàng dệt may gánh chi phí xử lý rác thải

Nghị viện châu Âu gần đây thông qua chỉ thị yêu cầu các nhà sản xuất hàng dệt may có sản phẩm bán ở Liên minh châu Âu (EU) phải chịu chi phí thu gom, phân loại và tái chế rác thải từ sản phẩm của họ. Chỉ thị này áp dụng cho cả tất cả các nhà sản xuất kể cả bên ngoài EU.

Rác thải thời trang ở một bãi rác ở vùng Catalonia, Tây Ban Nha. Ảnh: Uab.cat

Tuần trước, Nghị viện châu Âu thông qua chỉ thị khung về rác thải với trọng tâm là áp trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) trong lĩnh vực dệt may. Cụ thể, các doanh nghiệp sản xuất quần áo và phụ kiện, mũ, giày dép và hàng dệt gia dụng (chăn, ga, gối, rèm cửa, màn cửa, khăn trải bàn…) sẽ chịu trách nhiệm về chi phí thu gom, phân loại và tái chế các sản phẩm này khi hết vòng đời.

EPR sẽ áp dụng cho tất cả các nhà sản xuất hàng dệt may có sản phẩm nói trên ở EU, bao gồm cả những nhà sản xuất sử dụng công cụ thương mại điện tử, bất kể có trụ sở đặt tại EU hay bên ngoài khối này.

EPR áp vào nhà sản xuất hàng dệt may sẽ được mỗi quốc gia thành viên EU thiết lập trong vòng 30 tháng kể từ khi chỉ thị khung về rác thải có hiệu lực, dự kiến ​​vào tháng tới. Các công ty dệt may quy mô nhỏ có thêm một năm để tuân thủ các yêu cầu của chỉ thị.

Các quốc gia thành viên EU có quyền yêu cầu các tổ chức hỗ trợ nhà sản xuất dệt may tuân thủ EPR điều chỉnh mức phí thu gom và xử lý rác thải dựa trẹn độ bền của sản phẩm nhằm đối phó với thời trang nhanh (fast fashion) và thời trang siêu nhanh (ultra-fast fashion).

Nghị viện châu Âu đang tìm cách giảm thiểu tác động môi trường của ngành công nghiệp thời trang nhanh.

Theo Ủy ban châu Âu (EC), khoảng 12,6 triệu tấn chất thải dệt may được tạo ra tại EU mỗi năm. Trong đó, rác thải áo quần và giày dép là khoảng 5,2 triệu tấn, tương đương khoảng 12 kg /người/năm.

Chỉ có 22% rác thải dệt may sau tiêu dùng được thu gom riêng để tái sử dụng hoặc tái chế ở châu Âu. Phần còn lại thường bị chôn lấp hoặc đốt. Ước tính chỉ có 1% hàng dệt may được tái chế trên toàn thế giới.

Nhưng có lẽ điều đáng lo ngại nhất là khoảng 4-9% tổng số sản phẩm dệt may được bán trên thị trường châu Âu bị tiêu hủy mà không hề được sử dụng (do không bán được hoặc bị trả lại). Theo Cơ quan Môi trường châu Âu (EEC), việc tiêu hủy này tạo ra 5,6 triệu tấn khí CO2 tương đương.

“Chỉ thị của Nghị viện châu Âu thúc đẩy các nhà sản xuất hàng dệt may quá chuyển sang các mô hình kinh doanh tuần hoàn và tiêu dùng bền vững hơn”, James Beard, người đứng đầu bộ phận tuân thủ tự nguyện của Valpak, công ty hỗ trợ doanh nghiệp đáp ứng các yêu cầu pháp lý trong các lĩnh vực như tái chế nói.

Tuy nhiên, Beard lưu ý, yêu cầu về EPR làm tăng thêm chi phí và áp lực hoạt động cho các nhà sản xuất dệt may.

“Điều này đặt ra thách thức về cân bằng các nghĩa vụ tài chính mới với nhu cầu duy trì khả năng cạnh tranh”, Beard nói thêm.

Chỉ thị khung về rác thải của Nghị viện châu Âu cũng đặt ra các mục tiêu mới về ngăn chặn lãng phí thực phẩm. Theo đó, đến năm 2031, các quốc gia thành viên EU được yêu cầu giảm 10% lượng rác thải thực phẩm phát sinh trong quá trình chế biến và sản xuất. Mục tiêu này đối với các cửa hàng, nhà hàng và hộ gia đình sẽ là 30%.

Theo Nghị viện châu Âu, mỗi năm, gần 60 triệu tấn rác thải thực phẩm được tạo ra trong EU, tương đương khoảng 132 kg/người.

Khánh Lan (Theo WSJ, AFP)

TBKTSG

- 15:06 14/09/2025