Nhà ở xã hội: Dè dặt nguồn cung

Nhà ở xã hội: Dè dặt nguồn cung

"Hạn chế cấp phép các dự án nhà ở thương mại mới và nên xem xét các chính sách để phát triển phân khúc nhà ở cho thuê. Cần phải coi đây là phân khúc mang tính chiến lược trong mục tiêu phát triển nhà ở trong tương lai” – Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo tại Hội nghị đánh giá, triển khai phương hướng hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS trong năm 2014, diễn ra sáng 18-4 tại Hà Nội.

Thiếu hụt so với nhu cầu

Thị trường bất động sản (BĐS) đang có xu hướng tốt lên. Tuy nhiên số lượng tồn kho vẫn đang là con số rất đáng quan ngại. Tính đến đầu năm 2014, lượng tồn kho nhà ở khoảng 94.458 tỉ đồng, trong đó căn hộ chung cư khoảng 20.000 căn, nhà thấp tầng 13.600 căn, đất nền nhà 10,8 triệu m2, đất nền thương mai 2 triệu m2. Đến đầu tháng 3-2014, dư nợ tín dụng đối với lĩnh vực đầu tư, kinh doanh BĐS đạt 266.728 tỉ đồng, tăng trưởng 1,8% so với cuối năm 2013.

Đánh giá về tình hình triển khai chương trình phát triển nhà ở xã hội, Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS nêu rõ: Cho đến thời điểm này, tại các khu đô thị - nơi có nhu cầu nhà ở lớn - đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 98 dự án nhà ở xã hội, trong đó có 35 dự án nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp với quy mô khoảng 19.000 căn hộ, 63 dự án nhà ở xã hội cho công nhân với quy mô xây dựng khoảng 17.430 căn hộ. Hiện, trên thị trường còn 129 dự án nhà ở xã hội, trong đó có 90 dự án nhà thu nhập thấp với 55.000 căn hộ; 39 dự án nhà cho công nhân khu công nghiệp với quy mô xây dựng khoảng 27.000 căn hộ, dự kiến sẽ đáp ứng nhu cầu nhà ở cho những đối tượng có nhu thực sự về nhà ở trong thời gian tới.

"Gói tín dụng 30.000 tỷ đồng chỉ là giải pháp cấp bách để giải quyết vấn đề về nhà ở xã hội. Dù gói hỗ trợ này đang gặp phải khó khăn trong quá trình giải ngân nhưng cũng không thể phủ nhận những kết quả mà nó mang lại cho mục tiêu phát triển nhà ở xã hội. Đề nghị Bộ Xây dựng có tờ trình Chính phủ những nội dung thay đổi trong gói tín dụng 30.000 tỷ đồng ngay trong kỳ họp Chính phủ thường kỳ tới đây ” - Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải chỉ đạo.

Dù đã cung ứng ra thị trường một số lượng không nhỏ nhà ở xã hội, song so với nhu cầu, nguồn cung nhà ở xã hội vẫn còn thiếu, đặc biệt là tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. Nguyên nhân chính là thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng, nhất là tại vị trí thuận lợi. Cùng đó, nhiều khu công nghiệp chưa bố trí quỹ đất để xây dựng nhà ở cho công nhân. Tại Hà Nội, việc sử dụng quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội phần lớn không đúng mục đích. Kiểm tra 11 dự án chỉ có 3 dự án triển khai xây dựng nhà ở xã hội; 3 dự án đã cho chuyển đổi sang xây dựng nhà ở tái định cư và 3 dự án cho phép chuyển đổi sang nhà ở thương mại hoặc đấu giá quyền sử dụng đất… Bên cạnh đó, một số cơ chế ưu đãi đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (như hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài hàng rào dự án và hỗ trợ từ nguồn ngân sách địa phương...) chưa được quan tâm đúng mức; mức độ ưu đãi phụ thuộc vào điều kiện của từng địa phương nên chưa thu hút được doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng nhà ở loại này.

Nhận định về tính chất cần thiết của việc phát triển nhà ở xã hội trong giai đoạn tới, hầu hết các ý kiến đến từ Hiệp hội BĐS, Tổng hội Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước… đều cho rằng, việc Bộ Xây dựng đề xuất ngừng cấp phép mới các dự án nhà ở thương mại là cần thiết. Việc ngừng cấp phép các dự án nhà ở thương mại không khả thi không những góp phần giảm lượng hàng tồn kho, gây lãng phí mà còn giúp nguồn ngân sách nhà nước có thể chảy sang phân khúc nhà ở khác đáp ứng nhu cầu của thị trường hơn.

Rà soát lại thị trường để có sản phẩm hợp lý

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã đưa ra những nhận định về diễn biến có chiều hướng tích cực hơn của thị trường nhà ở, BĐS thời gian qua. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: "Việc duy trì các biện pháp kiềm chế lạm phát của Chính phủ trong thời gian dài đã giúp ổn định được kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội. Và đây là tiền đề để tạo động lực vực dậy thị trường BĐS”. Theo đánh giá của Phó Thủ tướng, hơn 36.000 hộ dân thuộc diện chính sách, 145.000 công nhân có nhà ở mới trong thời gian qua là những con số có ý nghĩa rất lớn trong thời điểm khó khăn hiện nay, vừa đáp ứng nhu cầu thực về chỗ ở của người dân, vừa là kết quả đáng ghi nhận của chính sách quản lý thị trường BĐS nhiều trong hoàn cảnh khó khăn hiện nay.

Dù vậy, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cũng bày tỏ băn khoăn về con số 90 dự án nhà ở xã hội vẫn đang còn dang dở, trong khi nhu cầu của người dân lại quá lớn. Chính bởi vậy, Phó Thủ tướng đã đưa ra yêu cầu, thời gian tới, cần tập trung vào việc lo đủ nhà cho người dân thực sự có nhu cầu, đặc biệt là chỗ ở tốt hơn cho người nghèo, gia đình chính sách, vùng khó khăn, ngập lũ… Vì vậy, các địa phương tiếp tục tập trung thực hiện các giải pháp Thủ tướng đã giao tại Chỉ thị 2196/2011/CT-TTg về tăng cường quản lý thị trường BĐS, trong đó khẩn trương rà soát các dự án trên địa bàn để phân loại các dự án được tiếp tục triển khai, những dự án cần phải điều chỉnh, chuyển đổi cho phù hợp với nhu cầu thị trường.

Đặc biệt, hạn chế cấp phép đầu tư mới đối với các dự án phát triển nhà ở thương mại, các dự án khu đô thị mới trong thời gian trước mắt, các dự án không phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển cũng như nhu cầu của địa phương. "Nguồn tín dụng nên để dành cho việc tháo gỡ hàng tồn kho, phân khúc nhà phục vụ cho các đối tượng chính sách, người thu nhập thấp”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời đánh giá cao việc phát triển phân khúc nhà cho thuê. Theo Phó Thủ tướng, đây cần được coi là phân khúc nhà ở mang tính chiến lược của mục tiêu phát triển nhà ở trong thời gian tới, làm giảm áp lực cho cả nguồn cung cũng như nhu cầu sở hữu nhà của người dân. "Khi giảm áp lực tâm lý sở hữu nhà, thì kể cả người thu nhập thấp cũng có cơ hội có nhà ở khi họ không phải bỏ một số tiền quá lớn để mua nhà, thay vào đó với thu nhập của họ, vẫn có thể trả tiền thuê nhà hàng tháng” – Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải nhận định. Muốn vậy, thời gian tới đây, Bộ Xây dựng cần phối hợp với các cơ quan liên quan xem xét và tính đến các chính sách, chương trình tín dụng đối với các dự án nhà cho thuê để khuyến khích đầu tư vào lĩnh vực này.

Duy Phương

ĐẠi đoàn kết