Gánh nặng phí bảo hiểm xã hội sẽ nặng thêm

Gánh nặng phí bảo hiểm xã hội sẽ nặng thêm

Những văn bản pháp luật mới sẽ tác động đến chi phí tiền lương, tiền đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) và vấn đề sử dụng lao động của doanh nghiệp.

Hiện nay, hàng tháng, doanh nghiệp hay người sử dụng lao động (NSDLĐ) phải dành 18% quỹ tiền lương để đóng BHXH cho người lao động (NLĐ), ngoài khoản mà NLĐ phải đóng. Trong đó, 3% vào quỹ ốm đau và thai sản; 1% vào quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Những quy định pháp luật mới sẽ làm thay đổi đáng kể chi phí này. Vì thế, NSDLĐ cần chuẩn bị tốt cho thời gian tới.

Theo Luật BHXH số 58/2014/QH13, từ ngày 1-1-2016, hàng tháng, NSDLĐ cũng dành 18% quỹ tiền lương để đóng BHXH cho NLĐ. Tuy nhiên, quan điểm mới về tiền lương tháng đóng BHXH sẽ khiến cho số tiền đóng BHXH tăng hơn so với hiện nay. Điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến nhiều doanh nghiệp trả lương ròng (không bao gồm thuế và các loại bảo hiểm mà NLĐ phải đóng, trong đó có BHXH) và các doanh nghiệp đã “né” đóng quỹ BHXH bằng cách “biến” lương thành phụ cấp, trợ cấp.

Theo quy định hiện hành, tiền lương làm căn cứ đóng BHXH là mức tiền lương, tiền công ghi trong hợp đồng lao động.

Với quy định này, nhiều NSDLĐ đã chủ động tính toán để giảm tối đa tiền đóng BHXH bằng cách quy định tiền lương trong hợp đồng lao động là một khoản tiền chỉ lớn hơn mức lương tối thiểu để không vi phạm pháp luật, còn một phần khác được xem là phụ cấp, trợ cấp. Khi đóng BHXH thì NSDLĐ và NLĐ chỉ đóng trên mức lương ghi trong HĐLĐ chứ không đóng trên thu nhập mà NLĐ thực tế được nhận.

Một cách khác là NSDLĐ trả lương ròng cho NLĐ nên mức đóng BHXH cũng sẽ thấp hơn mức lương bao gồm phần đóng BHXH của NLĐ trong đó. NLĐ khi ký HĐLĐ không mấy quan tâm đến mức đóng BHXH mà còn có tâm lý là công ty đóng BHXH cả phần của NLĐ thì thấy vui hơn vì cảm giác không phải “gánh” trách nhiệm đóng BHXH. Thực tế thì NSDLĐ đã tính toán mọi thứ trước khi đưa ra mức lương và cơ cấu lương để áp dụng theo hướng có lợi cho mình.

Trong suốt thời gian qua, NSDLĐ đã có những tính toán nhất định để hưởng lợi từ quy định này bằng cách áp dụng một trong hai cách hoặc áp dụng cả hai cách nêu trên. Điều này khiến NLĐ có đôi chút thiệt thòi khi hưởng các chế độ được tính theo mức lương đóng BHXH, quỹ BHXH cũng theo đó mà có phần thất thu.

Từ ngày 1-1-2016, những tính toán như trên sẽ không còn tác dụng nữa bởi vì lương tháng đóng BHXH là mức lương và phụ cấp lương theo quy định của pháp luật về lao động. Từ ngày 1-1-2018 trở đi, tiền lương tháng đóng BHXH sẽ tính thêm các khoản bổ sung khác theo quy định của pháp luật về lao động.

Các khoản được xem là tiền lương, phụ cấp lương và khoản bổ sung khác được Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội hướng dẫn tại Thông tư số 23/2015/TT-BLĐTBXH (Thông tư 23).

Theo đó, mức lương là mức lương trong thang lương, bảng lương do NSDLĐ xây dựng.

Xem thêm chi tiết tại đây

Phạm Thị Ngọc Thắng

tbktsg