Làm sao ngăn doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp chỉ để lấy đất?

Làm sao ngăn doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp chỉ để lấy đất?

Trong bối cảnh Chính phủ đưa ra nhiều chính sách khuyến khích doanh nghiệp làm nông nghiệp, các doanh nghiệp đã hưởng ứng rất nhiệt tình. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Tiến, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp – Nông thôn Ban Kinh tế Trung ương vẫn có trường hợp doanh nghiệp không thực sự đầu tư nông nghiệp mà chỉ muốn giữ đất gần đô thị.

Chia sẻ tại hội thảo “Kinh doanh, đầu tư trong một thế giới đang thay đổi” diễn ra sáng ngày 09/03, ông Tiền cho biết năm 2016 lần đầu tiên tăng trưởng ngành nông nghiệp ở mức âm trong sáu tháng đầu năm và cả năm tăng trưởng 1.2% ở mức thấp nhất. Về cơ bản quy mô sản xuất nông nghiệp Việt Nam vẫn chủ yếu là hộ nhỏ lẻ, manh mún, công nghệ lạc hậu, giá trị gia tăng thấp. Quan hệ sản xuất trong nông nghiệp chậm phát triển, thiếu liên kết, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa lớn, hiện đại.

Do vậy, vấn đề đặt ra là phải khắc phục cho được quy mô sản xuất nhỏ lẻ tức là tập trung tích tụ đất đai tạo điều kiện cho hộ nông dân, hợp tác xã tăng quy mô, tăng năng suất lao động và có cơ hội thì xây dựng hàng hóa nông sản. Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng đề án về vấn đề này và giao Bộ Tài nguyên Môi trường thực hiện. Các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp cần tích cực đóng góp để sớm hoàn thiện trình Ban bí thư.

Kế đến là việc liên kết sản xuất có nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Trong đó, doanh nghiệp là hạt nhân và là trung tâm kết nối từ nông dân, hợp tác xã đến doanh nghiệp và đưa sản phẩm ra thị trường nhưng chỉ chiếm 1%.

Một nền nông nghiệp hướng đến là tạo ra sản phẩm đặc sắc, có giá trị gia tăng cao thì mới phát triển bền vững được. Đồng thời, cần đầu tư phát triển nông nghiệp công nghệ cao, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Phát triển nông nghiệp công nghệ cao không đơn thuần là nhà kính nhà lưới mà phải đi xuyên suốt theo chuỗi từ con giống, chuồng trại, tạo ra sản phẩm cho đến cung ứng ra thị trường. Theo khảo sát của Ban Kinh tế Trung ương thì chỉ một số ít doanh nghiệp lớn như TH Truemilk, Vinamilk (VNM) thực hiện chuỗi này trong khi phần lớn doanh nghiệp còn lại chỉ xa đà vào đầu tư nhà kính nhà lưới mà không gắn với thị trường.

Nghiêm trọng hơn, việc Chính phủ có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp đã khiến các doanh nghiệp mạnh dạn đẩy mạnh đầu tư cũng như nhảy vào lĩnh vực này hơn. Thế nhưng, vẫn tồn tại trường hợp doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp là để giữ đất gần đô thị sau này chuyển đổi công năng chứ không thực sự đầu tư nông nghiệp.

Ông Tiến cho rằng vấn đề đặt ra cho cơ quan quản lý là làm thế nào để đầu tư vào nông nghiệp không phải là phong trào chính trị mà trở thành kế hoạch hành động, chiến lược kinh doanh, các doanh nghiệp thực sự đầu tư vào nông nghiệp để thúc đẩy phát triển khu vực nông thôn.

Đối với gói hỗ trợ nông nghiệp 100,000 tỷ đồng cho vay nông nghiệp công nghệ cao thì ông Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết Ngân hàng Nhà nước đang chờ Bộ Nông nghiệp thông qua chương trình hành động để tiến hành thực hiện./.