Trung Quốc gieo ảnh hưởng toàn cầu bằng 'ngoại giao vaccine'

Năm nay, cái gọi là chiến lược ngoại giao "Chiến lang" của Trung Quốc đã trở thành tâm điểm chú ý khi Bắc Kinh nỗ lực phản bác lại những tiếng nói chỉ trích, cáo buộc họ giấu dịch, khiến Covid-19 lan khắp toàn cầu.

Nhưng chiến lược này dường như đang thay đổi khi mà Trung Quốc giờ đây tự định vị mình là một lãnh đạo toàn cầu trong cuộc chiến chống Covid-19, tuyên bố sẽ cung cấp các khoản vay và quyền ưu tiên tiếp cận đối với những vaccine mà họ phát triển.

Trung Quốc nằm trong số ít những nước đi đầu trong công cuộc bào chế, nghiên cứu vaccine Covid-19. Các nhà ngoại giao Trung Quốc nói rằng nếu thành công, vaccine do họ phát triển sẽ là "mặt hàng công cộng toàn cầu", như cam kết của Chủ tịch Tập Cận Bình tại một cuộc họp do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tổ chức hồi tháng 5.

Cam kết được đưa ra trong bối cảnh nhiều loại vaccine trên thế giới đang chuyển sang giai đoạn thử nghiệm giai đoạn cuối trên quy mô lớn, chuẩn bị tiến đến bước phê chuẩn. Tuy nhiên, tình trạng thiếu nguồn cung các sản phẩm vaccine được phê duyệt có lẽ sẽ kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm, do hạn chế trong khâu sản xuất.

Vì thế, hàng loạt quốc gia giàu có, như Mỹ, Anh, Nhật Bản, đã ký thỏa thuận với các nhà phát triển dược phẩm nhằm mua về những liều vaccine sớm nhất cho công dân của họ.

"Trung Quốc sẽ không hành động như một số nước, tìm cách độc quyền hay mua sớm vaccine", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tháng trước nói.

Nhưng Bắc Kinh chưa làm rõ việc họ sẽ hợp tác với các công ty địa phương, cả tư nhân và nhà nước, như thế nào để hoàn thành tầm nhìn về vaccine "đáp ứng toàn cầu" trong khi vẫn cung cấp đủ cho 1,4 tỷ dân của mình.

Nepal, Afghanistan, Pakistan và Philippines nằm trong số các nước mà những tuần gần đây được các nhà ngoại giao Trung Quốc nhắc tới là có thể hưởng lợi từ vaccine do Bắc Kinh phát triển.

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tháng trước còn đề nghị cho các nước châu Mỹ Latin và vùng Caribe vay một tỷ USD để mua vaccine Covid-19 tiềm năng, theo thông tin từ chính phủ Mexico.