Trận địa mới của căng thẳng Mỹ - Trung

Trận địa mới của căng thẳng Mỹ - Trung

Cuộc chiến tranh giành quyền lãnh đạo tại Liên Hiệp Quốc đang diễn ra, với Trung Quốc nỗ lực mở rộng tầm ảnh hưởng nhằm thách thức vị trí truyền thống của Mỹ.

Với tác động từ đại dịch Covid-19, căng thẳng vốn âm ỉ lâu nay giữa Mỹ và Trung Quốc đã đạt đến mức đỉnh điểm tại Liên Hiệp Quốc (LHQ), thể hiện qua các diễn biến đáng chú ý ở tầm thế giới.

Trò chơi quyền lực

Reuters hôm qua dẫn lời các nhà ngoại giao tiết lộ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đẩy mạnh cái gọi là “trò chơi quyền lực” ở LHQ, trong lúc Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục rời bỏ các thể chế hợp tác quốc tế.

Chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Trump từ bỏ các thỏa thuận toàn cầu nhằm ngăn chặn biến đổi khí hậu, rút khỏi Hội đồng Nhân quyền LHQ và Tổ chức Y tế thế giới (WHO). “Đối với tôi, đây đích thực là cuộc chiến nhằm kiểm soát “linh hồn” của LHQ”, theo một nhà ngoại giao cấp cao giấu tên tại châu Âu.

Diễn biến trên đã khiến Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres phải lên tiếng hôm 14.9: “Chúng ta đang di chuyển theo chiều hướng vô cùng nguy hiểm”. Theo ông, hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới đang đối mặt nguy cơ đổ vỡ trong quan hệ, kéo theo đó sẽ là những hậu quả khó lường, đặc biệt gây ảnh hưởng cho những quốc gia đang phát triển bị mắc kẹt trong cuộc tranh chấp. Thậm chí, Tổng thư ký LHQ còn cảnh báo “sự đổ vỡ này có thể dẫn đến những hình thức đối đầu quân sự không mong muốn”.

Mỹ nói thủy triều đổi hướng

Chính phủ Mỹ hồi tháng 1 đã bổ nhiệm nhà ngoại giao Mark Lambert vào vị trí quan chức chịu trách nhiệm xử lý “các ảnh hưởng độc hại” từ Trung Quốc và những nước khác tại LHQ, theo CNN. Đại sứ Mỹ tại LHQ Kelly Craft hồi tuần trước cho hay ưu tiên hiện tại là thu hút thêm nhiều công dân Mỹ hoặc người dân từ những nước có quan điểm tương tự tham gia làm việc trong hệ thống của LHQ.

Trong diễn biến mới, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 15.9 tuyên bố: “Thế giới đã thức tỉnh và theo quan điểm của tôi, thủy triều đã đổi hướng”. “Tôi cho rằng đã diễn ra những sự thay đổi mạnh mẽ trong quan điểm của thế giới về mối đe dọa mà Trung Quốc mang lại”, ông Pompeo nhấn mạnh trước Hội đồng Đại Tây Dương, trụ sở tại Washington D.C.

Ông Pompeo cho rằng ngày càng có nhiều người trên thế giới đang nhận ra sự ích kỷ của Trung Quốc và nỗ lực của nước này nhằm đạt đến vị thế thống trị toàn cầu, vì thế sự ủng hộ đối với quan điểm của Washington về Bắc Kinh cũng đang lớn mạnh.

Tuy nhiên, Cơ quan Hòa giải tranh chấp của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) cùng ngày 15.9 đưa ra phán quyết với nội dung Mỹ vi phạm các quy định thương mại quốc tế khi áp thuế suất bổ sung đối với khoảng 250 tỷ USD giá trị hàng hóa Trung Quốc vào năm 2018, chính thức mở màn chiến tranh thương mại song phương.

Phán quyết trên đã vấp phải phản ứng gay gắt của Mỹ, theo đó Đại diện thương mại Robert Lighthizer gọi đây là bằng chứng cho thấy WTO “hoàn toàn không thỏa đáng trong việc ngăn chặn những thủ đoạn công nghệ có hại của Trung Quốc”, theo Đài CNBC. Tổng thống Trump cho hay không biết về phán quyết trên của WTO, nhưng “chắc chắn Mỹ phải có động thái xử lý".

Thụy Miên

Thanh niên