Sắp hết thời CTCK “lách” kiểm soát đặc biệt

Sắp hết thời CTCK “lách” kiểm soát đặc biệt

Một trong những cách mà CTCK SME đã làm để thoát khỏi danh sách bị kiểm soát đặc biệt là... không báo cáo. Còn bao nhiêu công ty đã chọn cách này.

Không báo cáo chỉ tiêu an toàn tài chính lên Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) là một trong những cách mà CTCK SME đã làm để thoát khỏi danh sách bị kiểm soát đặc biệt. Thông tư 226/2010/TT-BTC của Bộ Tài chính về an toàn tài chính các tổ chức kinh doanh chứng khoán đã không lường trước trường hợp đó. Tuy nhiên, nhiều chiêu lách kiểm soát đặc biệt sẽ bị chặn đứng khi Thông tư 226 chuẩn bị được sửa đổi.

Thoát hiểm nhờ chây ì

Trong danh sách 7 CTCK bị kiểm soát đặc biệt đã được công bố, thị trường khá bất ngờ khi không có những cái tên như CTCK SME, CTCK Hà Thành. Theo lý giải của cơ quan quản lý, CTCK SME dù đã nhiều lần bị nhắc nhở vì không đáp ứng yêu cầu thanh khoản trong quá trình thanh toán bù trừ giao dịch chứng khoán, nhưng vẫn không rơi vào dạng bị kiểm soát đặc biệt, vì họ… không báo cáo.

Thông tư 226 được ban hành trên cơ sở tự nguyện tính toán và thực hiện công bố thông tin của các tổ chức kinh doanh chứng khoán, trong đó có CTCK. Nhưng khi công ty chây ì không thực hiện, thì Thông tư lại không có bất kỳ chế tài nào.

… và những khoản ngoại trừ

Đối với CTCK Hà Thành (HASC), báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính của HASC cho thấy, tỷ lệ an toàn vốn khả dụng của Công ty tại thời điểm 30/6/2012 là 171%. Với tỷ lệ này, dù không vượt ngưỡng 180% để có chế độ báo cáo tỷ lệ an toàn vốn theo tháng, nhưng HASC lại cách rất xa so với ngưỡng 120% để bị rơi vào tình trạng kiểm soát đặc biệt.

Tuy nhiên, theo báo cáo soát xét được thực hiện bởi Công ty Dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY, có tới hai khoản ngoại trừ liên quan đến các hợp đồng mà HASC hợp tác với ngân hàng thương mại và công ty tài chính. Theo phía kiểm toán, hiện tại, HASC vẫn đang trong quá trình xác định nghĩa vụ nợ liên quan đến các hợp đồng hợp tác mà công ty này đã ký với đối tác, với tổng nghĩa vụ phải trả của hai hợp đồng là 170 tỷ đồng. Trong khi đó, HASC có tổng vốn đầu tư của chủ sở hữu và thặng dư vốn cổ phần là 181,75 tỷ đồng, lỗ lũy kế đến 30/6/2012 là 127 tỷ đồng.

“Việc tiếp tục hoạt động bình thường trong 12 tháng tới của HASC phụ thuộc lớn vào việc xử lý nghĩa vụ công nợ tiềm tàng, cũng như khả năng tổ chức quản lý hoạt động kinh doanh của Ban lãnh đạo Công ty trong thời gian tới. Theo đó, việc xác định và đánh giá tỷ lệ an toàn tài chính cũng phụ thuộc vào việc này”, Công ty Dịch vụ kiểm toán và tư vấn UHY nhận xét.

Đối với CTCK Liên Việt (LVS), chỉ tiêu an toàn vốn khả dụng của Công ty tại thời điểm 30/6/2012 theo báo cáo soát xét là 218%. Tuy nhiên, giống như trường hợp HASC nêu trên, báo cáo soát xét cũng có một vài điểm ngoại trừ. Trong đó, vấn đề được thị trường biết đến nhiều hơn là những thiệt hại tài chính (có thể có) liên quan đến hợp đồng hợp tác đầu tư chứng khoán do nguyên Tổng giám đốc LVS, ông Hoàng Xuân Quyến ký. Số tiền 32,5 tỷ đồng giá trị hợp đồng được phản ánh trên báo cáo tài chính tại mục đầu tư ngắn hạn, nhưng xét theo thị giá thì chỉ còn 13,5 tỷ đồng. Công ty không trích lập dự phòng, chỉ tính hệ số rủi ro 8%. Rõ ràng, nếu thay đổi quan điểm đánh giá rủi ro về khoản tiền này, tỷ lệ an toàn vốn khả dụng của LVS sẽ khác đi.

Sẽ sửa đổi Thông tư 226

Trao đổi với ĐTCK, lãnh đạo UBCK cho hay, trước bất cập về các vấn đề liên quan đến quá trình tuân thủ và ý nghĩa thực tiễn của Thông tư 226, trong thời gian tới, Ủy ban sẽ có văn bản trình Bộ Tài chính một số nội dung sửa đổi Thông tư 226, theo hướng siết các “cửa lách” nêu trên.

Cụ thể, các trường hợp CTCK không thực hiện báo cáo tỷ lệ an toàn tài chính theo quy định tại Thông tư 226 sẽ đương nhiên rơi vào trường hợp bị kiểm soát đặc biệt.

Đối với các trường hợp báo cáo kiểm soát/kiểm toán tỷ lệ an toàn vốn khả dụng, mà tỷ lệ an toàn vốn khả dụng sau khi tính đến yếu tố ngoại trừ bị sụt về dưới 120%, thì sẽ đương nhiên bị coi là rơi vào trường hợp kiểm soát đặc biệt.

Thêm vào đó, chế tài cho các CTCK rơi vào tình trạng kiểm soát đặc biệt sẽ mạnh hơn. Hiện tại, Thông tư 226 đang cho phép các CTCK ở trong tình trạng kiểm soát đặc biệt có 6 tháng để khắc phục, trước khi bị xem xét đình chỉ hoạt động. Tuy nhiên, khi sửa đổi Thông tư 226, thời gian để khắc phục tình trạng này của CTCK chỉ là 3 tháng.

“Việc sửa đổi Thông tư 226 được kỳ vọng sẽ buộc CTCK phải nâng cao sức khỏe của mình, chứ không phải là việc nghĩ ra các biện pháp để ‘lách’ quy định. Đồng thời, những CTCK yếu kém cũng sẽ bị đào thải nhanh hơn”, lãnh đạo UBCK nói.

Bùi Sưởng

đầu tư chứng khoán