Khi cánh cửa phát hành dưới mệnh giá khó mở…

Khi cánh cửa phát hành dưới mệnh giá khó mở…

Phát hành dưới mệnh giá: Có phải là cách duy nhất?

Phát hành dưới mệnh giá, câu chuyện được bàn đến đã khá lâu nhưng hiện nay vẫn chưa có lối thoát. Trong khi đó, trên thị trường chứng khoán, hàng loạt cổ phiếu vẫn khó “ngóc đầu” để thị giá vượt mốc 10,000 đồng khiến câu chuyện huy động vốn đã khó càng thêm khó…

Mùa ĐHĐCĐ thường niên 2013 vừa qua có khá nhiều doanh nghiệp niêm yết tiếp tục tìm đến con đường phát hành dưới mệnh giá và đã được cổ đông chấp thuận. Đơn cử như CTCP Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang (HOSE: BGM) dự kiến phát hành 2.4 triệu cổ phần với mức giá 5,000 đồng. Kế đến, CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ gỗ Trường Thành (HOSE: TTF) cũng đã được cổ đông nhất trí việc phát hành hơn 14 triệu cổ phiếu với giá phát hành thấp hơn mệnh giá, dao động từ 5,000 đồng đến 10,000 đồng. Và gần đây nhất, CTCP Việt An (HOSE: AVF) đăng ký chào bán hơn 22.3 cổ phần với giá chào bán chỉ 5,000 đồng/cp.

Nếu đối chiếu theo dự thảo Thông tư việc phát hành dưới mệnh giá của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) – Khi doanh nghiệp có thặng dư vốn cổ phần hay lợi nhuận chưa phân phối đủ bù đắp số thiếu hụt ở vốn chủ sở hữu do bán cổ phần dưới mệnh giá sẽ được chấp thuận - có thể thấy cả ba doanh nghiệp kể trên đều đáp ứng yêu cầu. Tính đến 31/03/2013, BMG có thặng dư vốn cổ phần 12 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế chưa phân phối 19.1 tỷ đồng. TTF còn thặng dư vốn cổ phần lên đến 272.6 tỷ đồng, hoàn toàn bù đắp được phần vốn thiếu hụt do chào bán dưới mệnh giá. AVF thì còn 75 tỷ đồng thặng dư vốn cổ phần và 41.15 tỷ đồng lợi nhuận giữ lại chưa phân phối.

Điều này tuy mở ra những kỳ vọng mới cho doanh nghiệp trong việc thu hút vốn nhưng dường như con đường phía trước vẫn còn tăm tối bởi dự thảo này vẫn đang treo “lửng lơ”, không có bước tiến để ban hành Thông tư chính thức.

Cụ thể, qua quá trình UBCKNN gửi dự thảo để lấy ý kiến Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan về dự thảo này thì được biết loại hình Thông tư không được đặt ra các điều kiện. Ông Vũ Bằng, Chủ tịch UBCKNN cho hay nút thắt này phải do Chính phủ mở, hiện UBCKNN chưa tìm ra giải pháp khi được hỏi có hướng nào để giải quyết vướng mắc trên trong một buổi hội thảo được tổ chức tại TPHCM vào tháng trước.

Chờ và.. chờ vẫn là thông điệp chính mà các doanh nghiệp nhìn thấy trước mắt nhưng chờ đến khi nào?

Cửa chính chưa khép nhưng cũng chẳng mở với doanh nghiệp. Nếu nhìn lại một năm về trước, khi những doanh nghiệp như DTA, THV, VDS đưa ra kế hoạch phát hành dưới mệnh giá có thể thấy rõ điều này. Đến nay, THV vẫn chưa có thông báo chính thức nào về diễn biến mới của việc phát hành dưới mệnh giá hay một phương án tăng vốn thay thế, CTCP Đệ Tam (HOSE: DTA) đã chính thức hủy kế hoạch này trong mùa Đại hội năm nay. Chỉ riêng CTCP Chứng khoán Rồng Việt (HNX: VDS) là điểm sáng duy nhất, có vẻ như đã tìm được con đường thoát thân riêng để tồn tại bằng cách rẽ một lối mới.

Mặc dù là vấn đề mới, nhưng phát hành dưới mệnh giá không phải không có trường hợp tiền lệ tại Việt Nam. Câu chuyện diễn ra vào 4 năm về trước, CTCP Nước giải khát Sài Gòn (TRI) là doanh nghiệp duy nhất may mắn thành công khi phát hành cổ phần ở mức giá thấp hơn mệnh giá. Trong đợt này, công ty đã phát hành 20 triệu cổ phiếu với mức giá 7,520 đồng, được phân phối cho ba đối tác chiến lược gồm Công ty TNHH Đầu tư Kinh Đô 4.684 triệu cổ phiếu; Công ty TNHH Uni President Việt Nam 9.8 triệu cổ phiếu và CTCP Tribeco Bình Dương 5.516 triệu cổ phiếu.

Trở lại với câu chuyện về VDS. Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2013 diễn ra vào đầu tháng 4, VDS đã được thông qua phương án phát hành khá mới là phát hành 15 triệu cổ phần ưu đãi cổ tức. Cụ thể, công ty sẽ chào bán 15 triệu cổ phần đúng bằng mệnh giá là 10,000 đồng, tuy nhiên mỗi cổ đông sở hữu cổ phiếu này sẽ nhận cổ tức cố định 12%/năm trong vòng 3 năm kể từ ngày phát hành. Ngoài ra, trong trường hợp công ty còn lợi nhuận để trả cổ tức cho cổ đông thường thì cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức cũng được hưởng thêm cổ tức thường.

Phương án phát hành cổ phần mà VDS đưa ra hoàn toàn không vướng rào cản mệnh giá, đồng thời vẫn đảm bảo những quyền lợi cần thiết cho các cổ đông mua cổ phần mới.

Ngoài cổ phần phổ thông, hiện nay chúng ta đang có các loại hình cổ phần ưu đãi như cổ phần ưu đãi cổ tức, cổ phần ưu đãi quyền biểu quyết, cổ phần ưu đãi hoàn lại hay những loại hình cổ phần ưu đãi khác do điều lệ doanh nghiệp quy định. Và đây cũng có thể là những lựa chọn hợp lý cho doanh nghiệp muốn phát hành cổ phần để huy động vốn.nhằm cân bằng quyền lợi cho cổ đông nhận cổ phần mới với giá phát hành cao hơn.

Trần Việt

infonet