Ngay cả VCB cũng đã bắt đầu “thấm đòn” nợ xấu?

11/06/2012 08:00

11-06-2012 08:00:00+07:00

Dự phòng cho vay liên ngân hàng tăng mạnh mẽ từ chỉ 14.5 tỷ đồng lên đến 330.2 tỷ đồng cuối quý 1/2012. Nợ có khả năng mất vốn tăng 32.6% với 3,112 tỷ đồng. Trong khi đó, thu phí dịch vụ – niềm tự hào của VCB trong nhiều năm qua – suy giảm rất mạnh 31%.

Theo thông tin từ Thống đốc Ngân hàng Nhà nước trong buổi giải trình trước Quốc hội vào ngày 07/06/2012, nợ xấu của toàn hệ thống ngân hàng đã tăng lên đến10%.

Phân tích kết quả kinh doanh cũng cho thấy nhiều ngân hàng có vẻ đang “thấm đòn” nợ xấu, kể cả những “ông lớn” như Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (HOSE: VCB), như là hệ quả của tình hình kinh tế khó khăn kéo dài.

Thu nhập lãi thuần quý 1/2012 của VCB tăng trưởng 18%, nhưng phí dịch vụ sụt giảm mạnh 31%. Tổng thu nhập trong quý 1/2012 của VCB đạt 4,104 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ; chủ yếu nhờ tăng trưởng thu nhập lãi thuần ở mức 18% đạt 3,300 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ là 2,806 tỷ đồng. Thu nhập lãi thuần vẫn tiếp tục chiếm tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu thu nhập, ở mức 80%.

Mảng kinh doanh ngoại hối, vàng chiếm vị trí thứ hai với tỷ trọng 9%; tuy nhiên con số tuyệt đối cũng đã sụt giảm 12% và đạt 353 tỷ đồng. Thu nhập từ góp vốn, mua cổ phần và hoạt động khác có kết quả tích cực nhất trong kỳ khi tăng trưởng lần lượt 130% và 105%.

Tuy nhiên, đáng chú ý nhất là mảng dịch vụ, niềm tự hào của VCB trong nhiều năm qua, có dấu hiệu suy giảm rất mạnh 31% và chỉ đạt mức phí 170 tỷ đồng, so với con số 245 tỷ đồng trong quý 1/2011. Dịch vụ chủ yếu bao gồm hoạt động thanh toán, nghiệp vụ bảo lãnh, dịch vụ ngân quỹ… Có thể tình hình kinh tế, đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu, khó khăn hơn trong thời gian qua đã khiến mảng dịch vụ ngân hàng của VCB bị ảnh hưởng.

Lợi nhuận trước thuế quý 1/2012 giảm gần 8.4% so với cùng kỳ và đạt 1,735 tỷ đồng. Nguyên nhân chính là do chi phí dự phòng gia tăng mạnh gấp 2.4 lần từ mức 400 tỷ đồng trong quý 1/2011 lên đến 950 tỷ đồng trong quý 1/2012.

Như vậy, có thể thấy rằng nợ xấu gia tăng đã bắt đầu ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả hoạt động kinh doanh của VCB. Xem thêm ở các phần bên dưới.

Rủi ro tín dụng từ hoạt động cho vay liên ngân hàng tăng cao. VCB đã thu hẹp bớt hoạt động cho vay liên ngân hàng trong kỳ, khi giảm từ 105,019 tỷ đồng cuối năm 2011 xuống còn 92,092 tỷ đồng cuối quý 1/2012. Tuy nhiên, dự phòng cho khoản mục này đã gia tăng mạnh mẽ từ chỉ 14.5 tỷ đồng cuối năm 2011 lên đến 330.2 tỷ đồng khi kết thúc quý 1/2012.

Đây là hệ quả có thể đoán trước được, khi một số ngân hàng trong thời gian qua đã phải chịu áp lực mất khả năng thanh toán.

Chất lượng hoạt động cho vay khách hàng sụt giảm mạnh. Số dư cho vay của VCB trong quý 1/2012 sụt giảm nhẹ 0.57% so với đầu năm và đạt 208,213 tỷ đồng.

Trái ngược với đà sụt giảm tăng trưởng tín dụng, dự phòng rủi ro hoạt động cho vay khách hàng đã gia tăng gần 12% so với thời điểm đầu năm lên mức 5,954 tỷ đồng. Trong đó, dự phòng chung tăng nhẹ 3.7% đạt 1,519 tỷ đồng và dự phòng cụ thể là 4,435 tỷ đồng, tăng mạnh 14.78%.

Việc gia tăng khoản mục dự phòng cụ thể là điều dễ hiểu khi tổng nợ xấu đã tăng hơn 40% trong kỳ, từ 4,257 tỷ đồng cuối năm 2011 lên 5,968 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với việc tỷ lệ nợ xấu cho vay khách hàng đã tăng từ 2.0% lên 2.87% vào cuối quý 1/2012.

Trong đó, nợ dưới tiêu chuẩn gia tăng mạnh nhất 68% với 2,112 tỷ đồng, nợ có khả năng mất vốn gia tăng 32.6% với 3,112 tỷ đồng và nợ nghi ngờ tăng 13.9% đang ở mức 744 tỷ đồng. Nếu tình hình kinh tế tiếp tục khó khăn thì không loại trừ khả năng khoản dự phòng rủi ro tín dụng sẽ tiếp tục phình to thêm.

Tiếp tục giảm bớt hoạt động chứng khoán đầu tư. VCB tiếp tục rút bớt hoạt động đầu tư chứng khoán trong kỳ, khi giảm khoản mục này từ 29,777 tỷ đồng cuối năm 2011, xuống 25,217 tỷ đồng. Các khoản đầu tư chứng khoán của VCB vẫn chủ yếu tập trung vào chứng khoán nợ. Trong đó, chứng khoán nợ sẵn sàng để bán là 21,341 tỷ đồng và chứng khoán nợ giữ đến ngày đáo hạn là 3,158 tỷ đồng, bên cạnh khoản đầu tư ủy thác 592 tỷ đồng.

Dự phòng rủi ro cho khoản mục này không có sự gia tăng trong kỳ khi vẫn giữ ở mức 321 tỷ đồng.

Huy động tiền gửi khách hàng sụt giảm nhẹ 1.12% (2,538 tỷ đồng) và đạt 224,479 tỷ đồng vào cuối quý 1/2012. Điều này cho thấy việc huy động của VCB cũng đã gặp phải khó khăn nhất định. Tiền gửi của khách hàng vẫn chủ yếu là tiền gửi kỳ hạn 170,796 tỷ đồng và tiền gửi không kỳ hạn là 49,569 tỷ đồng.

VCB đã bù đắp bằng cách gia tăng nguồn huy động từ tiền gửi và đi vay các TCTD khác, trong kỳ tăng từ 47,962 tỷ đồng lên 49.558 tỷ đồng, tức là tăng thêm 1,596 tỷ đồng.

Sụt giảm nghiêm trọng nhất trong kỳ là khoản vay nợ từ Chính phủ và NHNN, giảm 19,722 tỷ đồng so với cuối năm 2011 và chỉ còn 19,144 tỷ đồng. Việc phát hành thành công để tăng 3,476 tỷ đồng vốn điều lệ cho Mizuho và có thêm 8,205 tỷ đồng vốn thặng dư trong kỳ đã giúp VCB giảm nhẹ ảnh hưởng của việc thiếu hụt nguồn vốn trên.

Duy Nam (Vietstock)

ffn