Sức khỏe ngân hàng: Cần minh bạch trước khi tái cấu trúc

Sức khỏe ngân hàng: Cần minh bạch trước khi tái cấu trúc

Chính phủ đang rốt ráo khởi động tái cơ cấu thị trường tài chính, trong đó, trọng tâm là hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) và các tổ chức tài chính. Trao đổi với ĐTCK, ông Hà Huy Tuấn, Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng, việc tái cơ cấu này cần phải bắt đầu từ sự minh bạch thông tin về hiện trạng "sức khoẻ" của các NHTM.

Tại sao lại bắt đầu từ sự minh bạch khi một dữ liệu quan trọng để đo lường "sức khoẻ" của các ngân hàng là tỷ lệ nợ xấu đã được công khai?

Đúng là số liệu này đã được công khai ở chỗ này chỗ kia, nhưng không ít con số thiếu thống nhất, nên chưa thực sự tin cậy. "Bốc thuốc" mà dựa trên thông tin bắt bệnh chưa chuẩn xác thì rất nguy hiểm. Bởi vậy, để xây dựng một kịch bản chi tiết về tái cơ cấu thị trường tài chính, mà trước hết là các NHTM và tổ chức tài chính, cần có những đánh giá toàn diện, sâu sắc về hiện trạng hoạt động của các tổ chức này. Trên cơ sở nhận diện rõ điểm mạnh, yếu của từng đơn vị mà đưa ra phương án xử lý. Dù tái cơ cấu theo bất kỳ phương án nào, thì cũng phải tuân thủ nguyên tắc xuyên suốt là luôn giữ ổn định thị trường ngay từ quá trình chuẩn bị, đến triển khai các hoạt động tái cơ cấu nhằm giảm thiểu những tác động không mong muốn.

Mới đây Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng, việc tái cơ cấu hệ thống ngân hàng là không thể chậm trễ và phải thực hiện bằng cách cắt giảm số lượng các đơn vị này. Theo ông, Việt Nam cần bao nhiêu NHTM là hợp lý?

Nếu so với quy mô của nền kinh tế, thì số lượng ngân hàng và tổ chức tài chính hiện khá nhiều và gia tăng khá nhanh trong vài năm gần đây. Điều đáng ngại hơn là chất lượng dịch vụ tài chính lại chưa tăng tương xứng với tốc độ ra đời của các NHTM, cũng như nhu cầu của DN và nền kinh tế. Hiện tại, có nhiều ý kiến khác nhau về số lượng và chất lượng hoạt động của hệ thống NHTM, nên muốn sớm đi đến thống nhất trong tư duy và hành động, cơ quan quản lý cần công bố bức tranh thực về hiện trạng hoạt động của hệ thống NHTM. Bởi vậy, còn quá sớm để đưa ra đáp án cho câu hỏi Việt Nam cần bao nhiêu NHTM là vừa, bởi số lượng bao nhiêu tuỳ thuộc vào mục tiêu tái cơ cấu thị trường tài chính với các cấu phần: thị trường tín dụng, TTCK và thị trường nợ mà Chính phủ mong muốn.

Ý ông là việc cắt giảm số lượng NHTM phải đặt trong mối tương quan với chiến lược phát triển TTCK và thị trường nợ?

Đúng vậy, do hoàn cảnh lịch sử mà suốt một thời gian dài, các DN và nền kinh tế quá phụ thuộc vào nguồn vốn tín dụng. Điều này đang bộc lộ không ít bất cập không dễ khắc phục khi trình độ phát triển của nền kinh tế ngày càng tinh vi và phức tạp. Bởi vậy, nhu cầu tất yếu khách quan đặt ra là các giải pháp tái cơ cấu hệ thống NHTM không thể không tính đến sự tương thích và hài hoà với định hướng phát triển TTCK và thị trường nợ. Trong đó, quan trọng là "miếng ghép" của kế hoạch tái cơ cấu hệ thống ngân hàng cần tạo ra được các khớp nối, để kết dính với TTCK và thị trường nợ, nhằm tạo thuận lợi cho thị trường tài chính phát triển đồng bộ, hiệu quả. Dĩ nhiên, đây là mục tiêu dài hạn, nhưng không vì thế mà ngay từ bây giờ bỏ qua việc điều phối về chính sách trong quá trình xây dựng chiến lược phát triển thị trường tài chính cho thời gian tới.

Theo ông, để tái cơ cấu thị trường tài chính thành công, cần định hướng phát triển TTCK và thị trường nợ trong những năm tới ra sao?

Hiện TTCK và thị trường nợ đã được quan tâm phát triển, nhất là TTCK. Tuy nhiên, sự phát triển của TTCK chưa đạt tốc độ như kỳ vọng, nên cần có giải pháp thúc đẩy phát triển bền vững hơn trong thời gian tới. Định hướng giải pháp cho vấn đề này phải từng bước khắc phục được tình trạng bất thường hiện nay là khi thị trường tiền tệ sôi động, thì TTCK cũng hứng khởi và ngược lại, khi thị trường tiền tệ khó khăn thì TTCK lại rơi vào tình trạng èo uột như thời điểm hiện tại. Cùng với đó, định hướng phát triển 3 thị trường: tiền tệ, chứng khoán và nợ phải nhằm hỗ trợ đắc lực cho nhau để phát huy thế mạnh, nhưng đồng thời phải giảm thiểu được những khiếm khuyết mang tính đặc thù của mỗi thị trường, nhằm đa dạng hoá kênh huy động vốn cho DN và nền kinh tế. Tái cấu trúc thị trường tài chính là việc rất phức tạp, cần được triển khai sớm và cẩn trọng, nhưng không thể nóng vội.

Hữu Hòe thực hiện

đầu tư chứng khoán