Thị trường ô tô ngóng vốn FDI

Thị trường ô tô ngóng vốn FDI

Dù được đánh giá là đầy triển vọng, nhưng các hãng xe có tiếng trên thế giới chưa đổ thêm những khoản tiền lớn vào ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam từ khoảng 5 năm trở lại đây.

Toyota Motor Corp. (TMC) vào tháng 10/2011 đã quyết định đầu tư hơn 200 triệu USD vào Indonesia để sản xuất mẫu xe đa dụng với quy mô 70.000 xe/năm. Hiện tại, hãng xe Nhật Bản này đã có 2 cơ sở sản xuất tại Indonesia với công suất 300.000 xe/năm.

Indonesia cũng đang được TMC coi là điểm đến đầu tư và phát triển kinh doanh ưu tiên của hãng ở các nước đang phát triển. Đáng chú ý là, hoạt động sản xuất ô tô tại Indonesia của TMC không chỉ nhắm tới nhu cầu thị trường nội địa, mà còn cho xuất khẩu. Toyota cũng đang dẫn đầu thị trường tại Indonesia với 15% thị phần.

Không chỉ có TMC hướng vào Indonesia, nhiều hãng xe khác cũng đang xem nơi đây là điểm đến mới trong hành trình đầu tư của mình.

Hãng xe hơi Nissan (Nhật Bản) vào cuối tháng 7/2011 đã công bố kế hoạch đầu tư 320 triệu USD vào Indonesia để nâng công suất sản xuất tại nhà máy của hãng đặt tại phía Tây Java lên hơn gấp 3 lần, đồng thời xây dựng thêm một nhà máy lắp ráp động cơ ở gần đó. Phó chủ tịch phụ trách kinh doanh và thúc đẩy bán hàng của Nissan Motor Indonesia, ông Teddy Irawan cho hay, theo kế hoạch, đến năm 2018, Hãng sẽ tăng công suất sản xuất tại nhà máy này từ 50.000 chiếc/năm tại thời điểm thông báo đầu tư lên 180.000 chiếc/năm.

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, ông Akito Tachibana, Tổng giám đốc Toyota Việt Nam (TMV) cho hay, việc TMC chọn Indonesia là điểm đầu tư là bởi thị trường ở đây lớn hơn rất nhiều so với thị trường Việt Nam (lượng tiêu thụ hàng năm khoảng 750.000 xe và tương lai sẽ là 1 triệu xe/năm). Tuy nhiên, một lý do khác là ngành công nghiệp phụ trợ ở Indonesia rất phát triển, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển ngành công nghiệp ô tô.

Mục tiêu đang được các nhà máy của TMC tại Indonesia hướng tới là vươn lên chiếm ngôi đầu của Thái Lan về sản xuất ô tô tại Đông Nam Á. Điều này cũng được các chuyên gia đánh giá là hiện thực, khi dung lượng thị trường tiêu thụ ô tô tại Indonesia lớn hơn rất nhiều so với Thái Lan và quốc gia này cũng đang thu hút mạnh mẽ đầu tư của nước ngoài với việc cải thiện hạ tầng cơ sở.

Trước đó, Thái Lan được xem là điểm vàng cho sự lựa chọn của các hãng ô tô trên thế giới khi muốn mở nhà máy tại khu vực Đông Nam Á.  Ba năm trở lại đây, Thái Lan đã thu hút được rất nhiều nguồn vốn của các hãng ô tô nước ngoài để phát triển các sản phẩm mới, sử dụng công nghệ tiết kiệm nhiên liệu. Một ví dụ nổi bật cho hiện tượng này là khoản đầu tư hơn 450 triệu USD của Ford Motor vào Thái Lan cuối năm 2010 để xây dựng nhà máy hiện đại cho dòng xe Focus hoàn toàn mới của hãng này.

Ngoài Ford Motor, còn có Mitsubishi Motors với quyết định đầu tư 450 triệu USD cho nhà máy thứ ba ở Thái Lan để sản xuất các loại xe thân thiện với môi trường thế hệ mới, công suất 50.000 xe/năm và sản phẩm đầu tiên ra đời vào năm 2012. Suzuki Motor Nhật Bản cũng đầu tư 225 triệu USD vào Thái Lan để sản xuất xe ô tô cỡ nhỏ và thân thiện với môi trường vào tháng 3/2012.

Một lãnh đạo của Ford Việt Nam khi đó đã nói với phóng viên Báo Đầu tư lý do chọn Thái Lan để đầu tư là bởi nguồn cung cấp linh phụ kiện tại Thái Lan rất phát triển; Cơ quan Xúc tiến đầu tư Thái Lan (BOI) tích cực tạo điều kiện cho doanh nghiệp, cùng hàng loạt chính sách thông thoáng; cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và xuất khẩu của Thái Lan rất tốt. Bởi vậy, Ford Motor nhắm tới Thái Lan như một trung tâm xuất khẩu cho khu vực và thế giới.

Với Indonesia hiện nay, theo ông Tachibana, một lý do khác để hút vốn của TMC chính là ngành công nghiệp phụ trợ ở Indonesia rất phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển ngành công nghiệp ô tô.

“Ở Việt Nam, chúng tôi đã từng có kế hoạch phát triển dòng xe Toyota Innova. Tuy nhiên, với việc Chính phủ liên tục thay chính sách và với việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt (từ ngày 1/4/2009), sản lượng dòng xe này từ khoảng 16.000 xe của năm 2008, đã bị giảm xuống còn 7.500 xe trong năm 2010. Với những lý do đó, chúng tôi không thể tiếp tục tăng tỷ lệ nội địa hóa cho dòng xe Innova tại Việt Nam”, ông Tachibana nói.

Innova cũng là dòng xe du lịch dưới 9 chỗ có tỷ lệ nội địa hóa cao nhất tại Việt Nam với 37%. Thực trạng hiu hắt vốn đầu tư vào ngành ô tô Việt Nam cũng được nhìn nhận không lạc quan từ phía doanh nghiệp.

Phó tổng giám đốc một công ty ô tô cho rằng, sẽ chỉ còn không quá 3 doanh nghiệp ô tô có sản xuất tại Việt Nam trong những năm tới, khi mà cạnh tranh từ các nước ASEAN có thêm lợi thế thuế khu vực cũng giảm nhanh trong các năm tiếp theo.

Thanh Hương

đầu tư