Mua cổ phiếu để làm gì?
Mua cổ phiếu để làm gì?
Một nhà đầu tư kỳ cựu, bám sàn từ ngày thị trường chứng khoán mới ra đời, nay đã nghỉ hưu, vẫn miệt mài giao dịch, một hôm nhân một hội thảo kinh tế, được gặp đại diện của ủy ban Chứng khoán Nhà nước, liền hỏi: “Người ta mua cổ phiếu để làm gì?”. Vị quan chức có ý lảng, nói câu hỏi khó quá.
Nhà đầu tư kể: “Tôi tiếp tục tự tìm hiểu, kể cả trong những lần đi du lịch nước ngoài. Ở các nước, khi có tiền nhàn rỗi, thường người ta gửi tiết kiệm một nửa, nửa còn lại mua chứng khoán. Họ đầu tư lâu dài, chọn được doanh nghiệp tốt, hàng năm được hưởng cổ tức cao hơn lãi suất ngân hàng. Chẳng may bỏ tiền vào doanh nghiệp xấu, phá sản, có khi mất trắng”. Và thêm: “Các nước khi công ty niêm yết trả cổ tức, giá cổ phiếu vào ngày chốt quyền không điều chỉnh giảm tương ứng như ở Việt Nam”. Rồi thắc mắc: “Người ta đầu tư cả năm, được hưởng cổ tức là bình thường. Nay điều chỉnh giảm giá cổ phiếu, hóa ra đầu tư không được gì à?”. Câu hỏi này cũng được đặt cho vị quan chức nọ của ủy ban, ông trả lời do lúc đầu mới thành lập thị trường, chúng ta nhận được sự trợ giúp công nghệ của một nước, mà nước ấy họ điều chỉnh giảm giá cổ phiếu vào ngày chốt quyền nhận cổ tức, ta cũng làm theo. Bây giờ điều chỉnh lại thì phải chỉnh luôn cả công nghệ.
Những câu chuyện lượm lặt như vậy từ các nhà đầu tư ngày nào cũng có. Tất cả đều xoay quanh chuyện có nên mua cổ phiếu, đầu tư cổ phiếu làm gì. Thoáng nhìn, ai cũng có thể trả lời ngay là để tìm kiếm lợi nhuận, nói nôm na là kiếm tiền cả ngắn hạn và dài hạn. Có người trông chờ vào cổ tức, có người kỳ vọng giá cổ phiếu lên. Tuy nhiên, suốt từ tháng 4-2007 đến nay, đa phần giá cổ phiếu xuống, cổ tức cũng không cao so với thị giá cổ phiếu. Hầu hết giới đầu tư, từ cá nhân đến tổ chức, đều thua lỗ, mất tiền, người nhiều, kẻ ít. Những tổ chức không giải ngân, hoặc cắt lỗ sớm, gửi tiền ngân hàng, bảo toàn vốn, được cho là thức thời
Trong suốt thời gian đó, thị trường chứng khoán gần như đứng tại chỗ, không phát triển được. Các giải pháp đưa ra nhiều, thực hiện trong thực tế không bao nhiêu. Kết quả là sau 13 năm, chứng khoán vẫn chưa có sản phẩm phái sinh. Các loại hình huy động vốn trong xã hội như các quỹ ì ạch. Khi trao đổi với nước ngoài, nói Việt Nam đã có quỹ mở. Họ mừng lắm. Đên khi họ biết vốn của mỗi quỹ mở chi tầm 3-4 triệu đô la Mỹ, họ không tín, vì ít quá. Từng ấy tiền mà cũng là quỹ?
Mua cổ phiếu để làm gì nếu bảy năm qua đầu tư lâu dài cũng lỗ, đầu tư lướt sóng cũng lỗ? Và nếu câu hỏi này cứ treo lơ lửng, dòng tiền nào sẽ tiếp sức cho thị trường trụ vững? Cứ hỏi tại sao người ta thờ ơ với chứng khoán? Cứ hỏi đi hỏi lại vì sao chứng khoán như một kênh đầu tư nằm ngoài sự lựa chọn của nhiều người khi họ có tiền nhàn rỗi và toan tính mua vàng, ngoại tệ, gửi tiết kiệm, hay mua nhà đất? Một khi cơ quan quản lý không trả lời được câu hỏi trên, thì làm sao chứng khoán làm tròn vai trò và trách nhiệm của nó như một kênh huy động vốn cho nền kinh tế.
Khi được hỏi về triển vọng của cổ phiếu năm 2014, nhà đầu tư mà chúng tôi đề cập ở đầu bài viết, nhận định sắp tới là thời điểm phân hóa khắc nghiệt. Sẽ có những cổ phiếu trở lại thời hoàng kim, và những cổ phiếu “đi luôn”, mất hút trên thị trường. Sự hồi phục của nền kinh tế sẽ không trải đều cho mọi cổ phiếu. Nếu biết khai thác, tận dụng cơ hội nền kinh tế thoát đáy, doanh nghiệp sẽ sống khỏe. Còn nếu không, những công ty mạnh vượt lên, sẵn sàng đạp phăng những đơn vị sức yếu, không đủ lực cạnh tranh xuống sâu hơn nữa.
Trong phiên giao dịch vào ngày Giáng sinh 25-12, VN-Index tạm dừng ở 504.42 điểm, thanh khoản 73.6 triệu cổ phiếu, trị giá 980 tỉ đồng. Sàn Hà Nội đang dần tiến về ngưỡng 70 điểm, đóng cửa ở điểm 68.21, có 47 triệu cổ phiếu, trị giá 382 tỉ đồng được khớp lệnh.
Thành Nam
TBKTSG
