Mua cổ phiếu rẻ hay mua rẻ cổ phiếu?

Góc nhà đầu tư

Mua cổ phiếu rẻ hay mua rẻ cổ phiếu?

Đây là một khái niệm tưởng chừng rất đơn giản với nhà đầu tư nhưng sự nhầm lẫn lại đến từ “vị trí” của từ rẻ.

Có thể hiểu, mua cổ phiếu rẻ nghĩa là mua những cổ phiếu với mức giá thấp hơn so với mức giá trước đây của cổ phiếu, còn mua rẻ cổ phiếu là so sánh thị giá hiện tại của cổ phiếu với giá trị nội tại của từng cổ phiếu đó.

Mua cổ phiếu rẻ mang đến nhiều rủi ro hơn rất nhiều so với trường hợp còn lại. Một cổ phiếu với mức giá giảm xuống rất nhiều so với mức giá trước đây không hẳn đã là một điều tốt cho nhà đầu tư. Việc nhìn nhận cổ phiếu theo giá hiện tại so với quá khứ cần sự phân tích kỹ càng về lý do tại sao giá cổ phiếu lại giảm mạnh như vậy. Không ít trường hợp trong quá khứ, cổ phiếu bị đẩy giá lên cao sau đó khi giá giảm khiến nhiều nhà đầu tư lầm tưởng về một cơ hội đầu tư hiếm có, ngoài ra còn các trường hợp khác như giảm do chia tách, phát hành trái phiếu chuyển đổi… Câu chuyện về CII cũng là một trường hợp như vậy, việc phát hành trái phiếu chuyển đổi theo thông lệ của Sở GDCK thì giá cổ phiếu không được điều chỉnh như ngày giao dịch không hưởng quyền thông thường mà để thị trường tự điều chỉnh. Điều này lý giải tại sao giá cổ phiếu CII lại giảm từ 26 về ngưỡng 18 chỉ trong một thời gian ngắn, và mức giá 18-20 là mức giá nếu tính đến trường hợp chuyển đổi của trái phiếu chuyển đổi là một mức giá không phải là quá rẻ như nhìn vào quá khứ của cổ phiếu.

Không thể phủ nhận được những người theo trường phái phân tích kỹ thuật coi trọng những dữ liệu trong quá khứ, bởi lẽ tinh thần của phân tích kỹ thuật chính là nghiên cứu sự biến động trong quá khứ của giá để đưa ra những phương án có khả năng nhất về diễn biến của cổ phiếu trong hiện tại. Nếu cổ phiếu giảm mạnh, tín hiệu mua vào có lẽ sẽ được xác nhận rất nhanh thông qua những chỉ báo nhưng quan trọng hơn là cần tìm hiểu xem có lý do nào đặc biệt khiến quá giảm (giống như CII). Không phải ngẫu nhiên một cổ phiếu giảm giá mạnh, điều này cho thấy có người đã bán ra một lượng lớn cổ phiếu trong khi lực cầu không đủ để hấp thụ lại được.

Ngược lại là trường hợp mua rẻ cổ phiếu, đây là việc đánh giá giá trị giữa thị giá của cổ phiếu và giá trị nội tại của cổ phiếu. Việc mua rẻ cổ phiếu được áp dụng một cách chuẩn xác nhất đến từ nhà đầu tư vĩ đại Warran Buffet. Việc đánh giá giá trị nội tại từ việc tính toán giá trị của công ty theo phương pháp chiết khấu dòng tiền (FCFE và FCFF), từ đó tính được giá trị đáng ra phải có của mỗi cổ phiếu. Đây có lẽ sẽ là một biện pháp ưa thích hơn với những nhà đầu tư cơ bản với khuynh hướng dài hạn. Việc mua rẻ một cổ phiếu không phải chỉ dành cho những cổ phiếu thị giá nhỏ, thị giá của cổ phiếu có thể cao hay thấp không phải là mốc để so sánh mà ở đây đối tượng so sánh là giá trị nội tại của từng cổ phiếu. Bên cạnh đó, ngoài việc đánh giá xem giá trị nội tại của cổ phiếu còn cần xem xét trong bối cảnh hiệu quả hoạt động cũng như quản lý của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, việc nắm giữ cổ phiếu không đem lại một kết quả vượt trội trong ngắn hạn. Nghịch lý của thị trường chứng khoán Việt Nam là những cổ phiếu tốt thường bị lãng quên và thay vào đó là sức hút mạnh mẽ đến từ những dòng cổ phiếu penny tăng nóng. Nhưng không phải là không có chỗ đứng cho phương pháp này. Kinh nghiệm từ những cố phiếu nóng thường tăng nhanh và giảm nhanh, nếu không tỉnh táo nhà đầu tư thường không kiếm được chút lợi nhuận nào, thậm chí còn lỗ từ việc tham giá những cổ phiếu đó. Trong khi, với việc đánh giá giá trị nội tại, nhà đầu tư sẽ không phải mua cổ phiếu với mức giá quá cao so với những gì có thể nhận được trong tương lai. Khi thị trường chứng khoán càng hoàn thiện, sự công khai minh bạch trong thông tin và đầu tư giúp thị giá của cổ phiếu sẽ tiến gần hơn đến giá trị nội tại của nó. Vì vậy, đây được coi như một phương pháp đầu tư mang tính dài hạn.

Nhược điểm của phương pháp này đòi hỏi một nền tảng tài chính vững chắc từ phía nhà đầu tư, việc phân tích dòng tiền của một công ty không hề đơn giản, đòi hỏi những kiến thức về đọc các báo cáo tài chính, dự đoán biến động của ngành, triển vọng ngành, triển vọng tăng trưởng của công ty… Mặc dù vậy, nhưng kết quả nhà đầu tư thu được sẽ giúp mang lại cái nhìn chuẩn xác về giá trị của cổ phiếu so với thị giá hiện tại. Mua và nắm giữ sẽ là một trong những điều kiện quan trọng để mang lại thành công của phương pháp này.

Đào Minh Tuấn