Thông tư 36 ảnh hưởng thế nào đến hoạt động CTCK trong quý 1/2015?

01/06/2015 09:14

01-06-2015 09:14:00+07:00

Thông tư 36/2014/TT-NHNN có hiệu lực từ đầu tháng 02/2015 được xem là có tác động tiêu cực lên hoạt động cho vay đầu tư cổ phiếu của các CTCK. Số liệu thống kê từ BCTC quý 1/2015 của 75 CTCK đã công bố nói lên điều gì?

Quy mô cho vay margin vẫn tăng bất chấp Thông tư 36. Với giao dịch thị trường kém sôi động cùng với xu hướng giảm điểm chủ đạo trong quý 1/2015, doanh thu từ hoạt động đầu tư chứng khoán, góp vốn và môi giới của khối CTCK đã giảm mạnh.

Cụ thể, hoạt động đầu tư chứng khoán, góp vốn giảm mạnh nhất khi chỉ đạt tổng cộng 286 tỷ đồng, giảm 60% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, doanh thu hoạt động môi giới chỉ đạt 455 tỷ đồng, giảm 14%. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến tổng doanh thu của ngành giảm mạnh 19% so với cùng kỳ năm trước và chỉ đạt 1,593 tỷ đồng.

Ở chiều ngược lại, doanh thu hoạt động tư vấn có sự gia tăng tích cực khi đạt 125 tỷ đồng, trong khi đó doanh thu khác cũng tăng 11% đạt 687 tỷ đồng bất chấp tác động tiêu cực từ chủ trương siết hoạt động cho vay đầu tư cổ phiếu của Thông tư 36. Với xu hướng lãi suất không tăng, có thể thấy quy mô cho vay đầu tư cổ phiếu không hề sụt giảm trong quý 1/2015.

Chi phí quản lý doanh nghiệp tăng bất thường kéo lợi nhuận giảm sốc. Mặc dù tổng doanh thu của ngành chỉ giảm 19% nhưng lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ lại giảm sốc 56% so với cùng kỳ năm trước khi chỉ đạt 388 tỷ đồng. Nguyên nhân chính của sự sụt giảm này đến từ việc chi phí quản lý doanh nghiệp của ngành tăng đột biến 67% lên tới 520 tỷ đồng.

Cần chú ý là chi phí quản lý doanh nghiệp của ngành bị ảnh hưởng mạnh bởi sự gia tăng đột biến ở AGR. Theo đó, chi phí quản lý của AGR đã tăng mạnh từ mức 8 tỷ đồng trong quý 1/2014 lên 230 tỷ đồng, chủ yếu do chuyển chi phí dự phòng từ khoản mục chi phí hoạt động sang chi phí quản lý. Nếu loại bỏ sự đột biến này thì chi phí quản lý toàn ngành chỉ ở mức tương đương so với cùng kỳ năm trước.

Tiếp tục “co” lại hoạt động đầu tư nhưng vẫn duy trì đầu tư ngắn hạn. Xu hướng cắt giảm hoạt động đầu tư của các CTCK vẫn tiếp tục diễn ra trong quý 1/2015, tiếp bước những năm 2013 và 2014. Theo đó, tổng giá trị đầu tư của ngành hiện chỉ còn 18,370 tỷ đồng, giảm 10% so với cuối năm 2014.

Đáng chú ý, các CTCK vẫn đang tập trung vào việc đầu tư ngắn han khi tổng giá trị đầu tư ở khoản mục này chỉ giảm nhẹ 3% với mức 14,216 tỷ đồng. Dự phòng giảm giá đầu tư ngắn hạn tăng nhẹ 4% đang ở mức 1,231 tỷ đồng, chiếm 8.6% tổng giá trị đầu tư ngắn hạn.

Khoản mục đầu tư dài hạn giảm mạnh 17% khi chỉ còn 6,328 tỷ đồng. Mặc dù giảm mạnh đầu tư dài hạn nhưng khoản mục dự phòng giảm giá đầu tư dài hạn tiếp tục tăng thêm 37%.

Tiếp tục tăng hoạt động cho vay margin bất chấp khó khăn. Thông tư 36 có hiệu lực từ đầu tháng 02/2015 được cho là sẽ gây khó khăn hơn cho hoạt động cho vay margin của các CTCK. Tuy vậy, thống kê cho thấy kết thúc quý 1, hoạt động này vẫn tiếp tục tăng trưởng. Theo đó, tổng khoản phải thu ngắn hạn gồm phải thu khách hàng và phải thu khác của các CTCK tăng thêm gần 13% so với cuối năm 2014 đang ở mức 10,602 tỷ đồng, bao gồm khoản mục phải thu khách hàng 5,611 tỷ đồng và phải thu khác là 4,991 tỷ đồng.

Gia tăng sử dụng vay nợ. Một điểm đáng chú ý khác đó là hoạt động sử dụng nợ vay của các CTCK đã gia tăng trong kỳ. Theo đó, tổng giá trị vay nợ của các CTCK tăng lên thêm 9% so với cuối năm 2014 và đang ở mức 6,499 tỷ đồng; trong đó chủ yếu là vay nợ ngắn hạn với 4,783 tỷ đồng và nợ dài hạn là 1,716 tỷ đồng. Lý do nợ vay gia tăng có thể xuất phát từ việc đẩy mạnh dịch vụ cho vay margin trong quý 1 của các CTCK.

Kết luận: Kết quả hoạt động kinh doanh của các CTCK trong quý 1/2015 là không mấy khả quan; trong đó việc gia tăng mạnh chi phí quản lý (chủ yếu do tác động từ AGR) là nguyên nhân chính. Các CTCK đang đó xu hướng tập trung nhiều hơn vào đầu tư ngắn hạn, trong khi hoạt động hỗ trợ khách hàng (cho vay margin) vẫn đang có xu hướng tăng trưởng bất chấp khó khăn từ Thông tư 36.

Duy Nam