A-rập Xê-út bất ngờ tăng mạnh giá xăng lần đầu trong nhiều năm
A-rập Xê-út bất ngờ tăng mạnh giá xăng lần đầu trong nhiều năm
A-rập Xê-út cũng tăng giá gas, diesel, dầu hỏa và các tiện ích khác như điện và nước
Ả-rập Xê-út vừa công bố kế hoạch cắt giảm chi tiêu và nâng mạnh giá nhiên liệu trong nước khi nhà xuất khẩu dầu hàng đầu thế giới nỗ lực đương đầu với kỷ nguyên giá dầu rẻ. Được biết, giá dầu lao dốc đã khiến ngân sách nước này thâm hụt kỷ lục.
* Iran dự toán ngân sách 2016 dựa trên giá dầu 35 USD mỗi thùng
Tăng giá xăng thêm 50% khi ngân sách thâm hụt gần 100 tỷ USD
Theo MarketWatch, Ả-rập Xê-út ngày 28/12 đã nâng giá xăng Octane 95 từ 0.6 riyal/lít lên 0.9 riyal/lít với hiệu lực từ ngày thứ Ba (29/12). Một quan chức Ả-rập Xê-út cho biết nước này cũng tăng giá gas, diesel, dầu hỏa và các tiện ích khác như điện và nước. Động thái này đã khiến nhiều người bất ngờ và đánh dấu lần đầu tiên trong nhiều năm, Ả-rập Xê-út nâng giá của các tiện ích nói trên.
Theo CNNMoney, tình hình tài chính của A-rập Xê-út đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi đà lao dốc của giá dầu. Chi tiêu công của nước này đã vượt thu trong năm 2015 và dẫn đến khoản thâm hụt kỷ lục gần 100 tỷ USD. Công bố hôm thứ Hai của Hội đồng Kinh tế và Nội vụ A-rập Xê-út cho thấy ngân sách của nhà xuất khẩu dầu hàng đầu thế giới thâm hụt 367 tỷ riyal (97.9 tỷ USD), tương đương 15% GDP trong năm 2015.
Dầu chiếm 75% doanh thu của A-rập Xê-út và khi giá dầu cao “ngất ngưởng”, nước này thường xuyên đạt được thặng dư ngân sách. Còn hiện tại, giá dầu đã giảm sâu xuống dưới 30 USD/thùng từ mức hơn 100 USD/thùng vào giữa năm 2014.
Dự định cắt giảm chi tiêu bớt 14%
A-rập Xê-út cũng cho biết đã chi nhiều hơn dự kiến cho các khoản trợ cấp an sinh xã hội và lương cho các công chức cũng như các thành viên quân đội. Và hệ quả là nước này dự định cắt giảm chi tiêu bớt 14%, từ 975 tỷ riyal (260 tỷ USD) xuống 840 tỷ riyal (224 tỷ USD) trong năm 2016 trong khi doanh thu ngân sách năm tới được dự báo ở mức 514 tỷ riyal, thấp hơn so mức 608 tỷ riyal trong năm 2015.
Theo đó, kế hoạch ngân sách 2016 đặt mục tiêu cắt giảm thâm hụt về mức 326 tỷ riyal, góp phần giảm sức ép cho A-rập Xê-út trong việc thanh toán các hóa đơn bằng cách thanh lý các tài sản ở nước ngoài.
Hiện A-rập Xê-út đang cân nhắc khả năng cắt giảm khoản trợ cấp xăng khổng lồ dành cho người dân nước này. Bộ Tài chính xác nhận cơ quan này đang xem xét thay đổi mức trợ cấp của Chính phủ đối với tiện ích như năng lượng, điện và nước.
Công bố một loạt biện pháp khắc phục tài chính
Ngoài ra, A-rập Xê-út cũng tiết lộ một số biện pháp khác nhằm khắc phục tình hình tài chính, bao gồm việc áp dụng mức trần ngân sách, xem xét lại chi tiêu công dành cho các dự án và huấn luyện 3,500 công nhân để cải thiện của các quy định kế toán của Chính phủ.
Nước này cũng hy vọng sẽ gia tăng doanh thu bằng cách áp dụng mức thuế VAT đã được thông qua trước đó và gia tăng phí đối với các “mặt hàng được xem là có hại cho sức khỏe” như thuốc lá hoặc nước ngọt.
Bất chấp những biện pháp này, A-rập Xê-út cho biết thâm hụt ngân sách về cơ bản sẽ không thay đổi trong năm 2016. Đó là điều không tốt vì giới quan sát bên ngoài đã cảnh báo Ả-rập Xê-út nhanh chóng ổn định tình hình tài chính của mình.
Tháng 10 vừa qua, Standard & Poor’s (S&P) đã hạ xếp hạng tín nhiệm của Ả-rập Xê-út và cảnh báo có thể tiếp tục cắt giảm nếu vương quốc này không thể kiểm soát thâm hụt ngân sách hoặc cạn kiệt tiền mặt. Mới đây, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng cho biết Ả-rập Xê-út có thể hết sạch tiền mặt trong ít nhất 5 năm tới nếu giá dầu duy trì quanh mốc 50 USD/thùng. IMF cho rằng Ả-rập Xê-út cần phải bán dầu quanh mốc 106 USD/thùng mới có thể cân bằng được ngân sách.
Ả-rập Xê-út đã cố gắng bảo toàn tiền mặt bằng cách cắt giảm chi tiêu và thực hiện các biện pháp tài chính khác. Chẳng hạn như, vương quốc này đã huy động được 4 tỷ USD bằng cách bán trái phiếu vào đầu năm nay. Ngân hàng Trung ương Ả-rập Xê-út cũng đã rút tới 70 tỷ USD khỏi các công ty quản lý tài sản như BlackRock. Và nước này cũng đang cố gắng thuyết phục nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào thị trường chứng khoán.
Dù vậy, nợ công của A-rập Xê-út đã tăng hơn gấp 3 trong giai đoạn từ năm ngoái đến năm nay. Hiện tổng nợ công của A-rập Xê-út là 142 tỷ riyal, tương đương xấp xỉ 6% GDP./.
