Sự giàu có đang dịch chuyển ra khỏi vương quốc dầu mỏ

Ả-rập Xê-út:

Sự giàu có đang dịch chuyển ra khỏi vương quốc dầu mỏ

Lần đầu tiên trong lịch sử, nhà xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới là Ả-rập Xê-út đã bán một lượng lớn trái phiếu cho các nhà đầu tư trên toàn cầu. Vương quốc này đã thu về được 17.5 tỷ USD trong ngày thứ Tư.

Những trái phiếu này có kỳ hạn lần lượt là 5, 10 và 30 năm. Tuy nhiên, vẫn chưa có quan chức nào tại Bộ Tài chính Ả-rập Xê-út lên tiếng về vấn đề này.

Việc phát hành trái phiếu là dấu hiệu cho thấy sự giàu có đang bắt đầu dịch chuyển ra khỏi vương quốc. 5 năm trước, thật khó để tin rằng một quốc gia giàu có nhờ các mỏ dầu như Ả-rập Xê-út lại cần phải vay mượn từ nước ngoài.

Tuy nhiên, đà trượt dốc của giá dầu đã khiến ngân sách vương quốc Ả-rập Xê-út chuyển từ thặng dư sang thâm hụt nặng nề. Điều đó đã buộc Ả-rập Xê-út phải vay mượn một phần từ các ngân hàng nội địa và một phần là từ dự trữ ngoại hối của quốc gia.

Ả-rập Xê-út đã nhận được một khoản cho vay khổng lồ từ nước ngoài, hãng tin CNNMoney cho biết.

John Sfakianakis, Giám đốc bộ phận nghiên cứu kinh tế tại Gulf Research Center ở Riyadh, cho biết: “Đây là một động thái tích cực, góp phần giảm nhẹ áp lực lên các ngân hàng nội địa đồng thời cung cấp một sự lựa chọn thay thế về doanh thu và làm giảm bớt mức độ cạn kiệt tài sản nước ngoài”.

Trong năm 2015, Ả-rập Xê-út có 75% doanh thu đến từ dầu, bị thâm hụt ngân sách tới gần 100 tỷ USD. Ngoài việc phải vay nợ nhiều hơn, vương quốc đã buộc phải cắt giảm tiền lương lẫn các khoản trợ cấp về khí gas.

Tuy nhiên, không chỉ có một mình Ả-rập Xê-út phải hứng chịu “nỗi đau” này mà các quốc gia khác trong khu vực vùng vịnh cũng tương tự. Tiểu vương quốc Ả-rập cũng phải phát hành 5 tỷ USD trái phiếu trong tháng 4/2016. Một tháng sau, Qatar đã phải huy động thêm 9 tỷ USD. Trong khi đó, Kuwait đang lên kế hoạch huy động 10 tỷ USD từ thị trường nợ quốc tế.

Chính lãi suất cực thấp tại phần lớn các nền kinh tế phát triển đã khiến nhà đầu tư đi tìm kiếm lợi nhuận ở những quốc gia khác. Trái phiếu kỳ hạn 30 năm của Ả-rập Xê-út có lãi suất cao hơn 2.1% so với trái phiếu kho bạc Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết nhà đầu tư đang xem xét sâu hơn về các thách thức trước mắt do giá dầu thấp gây ra.

Trong một báo cáo được công bố vào ngày thứ Tư, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo triển vọng ảm đạm của các nhà xuất khẩu dầu trong khu vực sẽ tiếp tục kéo dài trong những năm tới, mặc dù giá dầu đã tăng mạnh trong thời gian gần đây.

Tổ chức này cho biết những quốc gia thuộc khu vực vùng vịnh nên xúc tiến nhanh các cuộc cải cách nhằm thúc đẩy quá trình đa dạng hóa trong nền kinh tế, đẩy mạnh vai trò của các công ty tư nhân và tạo thêm nhiều việc làm cho người dân.

Vào đầu năm 2016, Ả-rập Xê-út đã đưa ra một kế hoạch đa dạng hóa đầy tham vọng. Theo đó, Ả-rập Xê-út muốn gia tăng gấp 6 lần doanh thu phi dầu mỏ lên 266 tỷ USD, bán bớt một phần cổ phiếu của công ty dầu quốc gia Aramco trên thị trường chứng khoán, và tạo thêm một quỹ chung trị giá 1,900 tỷ USD để đầu tư cả trong nước lẫn nước ngoài.

Masood Ahmed, Giám đốc ban Trung Đông và Trung Á của IMF,  cho rằng: “Tôi nghĩ thật tuyệt vời khi họ có tầm nhìn. Bởi vì việc cho dân chúng biết được mục đích cuối cùng của kế hoạch cũng rất quan trọng”./.