Số phận của đồng EUR sẽ ra sao trong năm 2017?

Số phận của đồng EUR sẽ ra sao trong năm 2017?

Châu Âu đang đứng trước “ngã rẽ của số phận” trong năm 2017

Trong gần 70 năm qua, châu Âu chỉ biết tới một hướng đi duy nhất: Hội nhập mạnh mẽ hơn với số lượng thành viên ngày càng gia tăng đều đặn. Tuy nhiên, hiện Anh, một nền kinh tế lớn và cũng là đối trọng về chính trị, đã quay đầu và chuẩn bị rời khỏi EU. Sự kiện “Brexit” sẽ được xem như là một bước ngoặt vô cùng quan trọng trong lịch sử, hãng tin CNNMoney cho hay.

Thời gian dần trôi qua và chúng ta vẫn chưa rõ rằng liệu mối quan hệ giữa Anh và 27 quốc gia Liên minh châu Âu (EU) sẽ chuyển biến như thế nào. Kéo theo đó là các ý tưởng tách khỏi EU đang dần nhen nhóm ở nhiều quốc gia. Các Đảng Chủ nghĩa dân tộc từ cánh hữu lẫn cánh tả ở các quốc gia khác đang dùng Anh làm ví dụ để ủng hộ cho các quyết định rời khỏi EU của họ. Tuy nhiên, chính sự phức tạp của Brexit cũng như mức thiệt hại tiềm năng về kinh tế đang trở thành lý do ngăn cản các quốc gia khác chấp nhận con đường này.

Tuy nhiên, không chỉ có EU đang gặp nguy cơ. Đồng EUR cũng đang đứng trước ngã tư đường. Đây là bài viết của Otmar Issing, Chủ tịch của Trung tâm Nghiên cứu Tài chính tại Goethe University.

Hồi chuông cảnh tỉnh

Đồng EUR đã chịu tác động vô cùng nghiêm trọng sau cuộc khủng hoảng tài chính trong năm 2008. Chính sự kiện này đã châm ngòi cho hàng loạt các cuộc cải tổ ở một số quốc gia thành viên của EU. Tuy nhiên, 10 năm sau đó, Liên minh Tiền tệ châu Âu dường như cũng chẳng khá hơn chút nào.

Các quốc gia thành viên cần phải thực hiện các cuộc cải tổ đầy tham vọng hơn. Tỷ lệ thất nghiệp tăng lên mức cao kỷ lục và mặc dù đã có cải nhiều cải thiện trong thời gian gần đây nhưng vẫn còn dao động ở mức rất cao tại một số quốc gia. Một số Chính phủ chìm ngập sâu trong nợ nần đến nỗi họ phải nhờ cậy đến chương trình mua trái phiếu của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) để bảo vệ họ khỏi việc nâng lãi suất.

Các bảng cân đối kế toán của ECB cho thấy vốn đang rút khỏi các quốc gia đang gặp khủng hoảng và chuyển sang các kênh trú ẩn an toàn với mức cao kỷ lục, đặc biệt là Đức. Hy Lạp vẫn đang trong tư thế bấp bênh giữa việc cần sự giải cứu khác hoặc buộc phải từ bỏ đồng EUR.

Đồng EUR có thể phải trải qua thời gian khó khăn. Tuy nhiên, đồng tiền này không thể tồn tại mãi mãi trừ khi những vấn đề cơ bản trên được giải quyết.

Chính ECB đang cố hàn gắn khu vực đồng tiền chung Euro bằng cách giữ lãi suất ở mức cực thấp và thu hẹp chênh lệch giữa các trái phiếu Chính phủ. Tuy nhiên, các trách nhiệm này đang dần tạo áp lực lên ECB và khiến ngân hàng này bị quá tải.

Tương lai nào dành cho đồng EUR?

Làm sao chúng ta có thể thoát khỏi tình cảnh nguy cấp này và bảo vệ tương lai của đồng EUR? Một giải pháp phổ biến là tạo ra liên minh tài khóa chịu trách nhiệm chuyển tiền đóng thuế từ các quốc gia giàu có sang các quốc gia đang gặp khó khăn.

Tuy nhiên, đề xuất này đã bỏ qua một thực tế là EU là một liên minh của các nước có chủ quyền. Và một đất nước có chủ quyền có nghĩa là trách nhiệm về thuế và chi tiêu công đều nằm ở Chính phủ quốc gia đó, chịu trách nhiệm trước cử tri thông qua Quốc hội. Tuy nhiên, đề xuất trên rất khó thực hiện vì điều này cần phải có sự thay đổi tương ứng tới Hiệp ước EU và có thể phải thay đổi cả Hiến pháp quốc gia trong một số trường hợp như Đức.

Và ai sẽ bào chữa cho việc tạo lập liên minh tài khóa nếu không có tính hợp pháp dân chủ, hoặc tạo lập hệ thống thuế mà không mang tính đại diện?

Thỏa thuận thể chế hiện thời của EU đều dựa trên nguyên tắc “không giải cứu”, một yếu tố quan trọng của Hiệp ước EU. Nguyên tắc này phải được tôn trọng và dẫn dắt quyết định của châu Âu. Đối với các quốc gia này, chỉ có một cách duy nhất để tiến về phía trước đó là tiến hành các cuộc cải tổ đầy gian truân nhằm thúc đẩy tăng trưởng và thị trường việc làm, cùng với việc thực hiện nguyên tắc tài chính. Tuy nhiên, điều này vẫn còn quá xa vời./.