360o CTCK: Tự doanh - Con đường từ lướt sóng đến làm giá!
360o CTCK: Tự doanh - Con đường từ lướt sóng đến làm giá!
Tự doanh lướt sóng
Đại nạn 2008 làm lộ ra các yếu điểm của TTCK nói chung và CTCK nói riêng, nhưng nó chưa đủ để làm chết người. TTCK cũng như ngân hàng được hưởng lợi ngắn hạn từ chính sách kích cầu của Chính Phủ và có cơ hội để phục hồi nhưng rất ít CTCK sáng suốt nhận ra điều đó để rút lui (mặc dù có nhiều đại gia đủ sáng suốt để rút lui ra khỏi CTCK).
Kinh tế khó khăn, sản xuất không mấy dễ dàng nhưng tiền giá rẻ được cung ra nhiều thì chỉ có hai nơi tiêu tiền là nhanh nhất: BĐS và CK. Mặc dù BĐS miền Nam đã thoái trào từ 2008 nhưng BĐS miền Bắc vẫn duy trì được thêm 3 năm nữa. Còn CK năm 2009 là câu chuyện Vàng. TT phục hồi mạnh từ đáy đi lên hơn hai lần trong năm, và câu chuyện đãi cát tìm Vàng lại lan truyền khắp chốn với VSP, KSH,... Có rất nhiều câu chuyện thần tiên được kể lại trên TTCK trong năm 2009 và cả năm 2010 sau này, và rất nhiều câu chuyện đó được viết nên bởi tự doanh CK.
Nhiều CTCK sau khi cấu trúc được các khoản đầu tư thảm hại trước đó một phần bằng cách cắt lỗ, còn phần nhiều là chuyển sang gồng dài hạn, chấp nhận đầu tư chờ cơ hội TT phục hồi, đã bắt nhịp được đà phục hồi của TT.
Rút kinh nghiệm lỗ lã đợt đầu, cùng với sự trưởng thành của các chuyên viên tự doanh, các CTCK đã biết hướng tự doanh vào lướt sóng, lợi dụng sự nâng đỡ thị trường từ SCIC hay các quỹ lớn để vừa đu vừa đẩy cổ phiếu, tạo ra các cơn sóng không chỉ ở trên TT mà ở từng cổ phiếu. Nhờ đó nhiều công ty từ lỗ lớn thành lãi lớn, xử lý được nhiều khoản đầu tư có vấn đề. Một số công ty biết dừng đúng lúc để tập trung vào các mảng dịch vụ ít rủi ro mà bền vững, hoặc hoàn chỉnh các quy trình đầu tư, quản lý rủi ro để kìm cương đội tự doanh, nhưng cũng có không ít các CTCK tiếp tục lao vào con đường tự doanh đầy rủi ro hoặc để bù đắp số lỗ trước đây hoặc vẫn còn hi vọng tự doanh chiến thắng thị trường.
Nhiều người đã hi vọng năm 2009 là đáy của TTCK và từ đó TTCK sẽ phục hồi về dài hạn như các TTCK khác. Than ôi, lúc thiên hạ phục hồi thì VN lại suy giảm do các bất cập của chính sách ngày càng lộ ra, nên đợt phục hồi của TTCK trong năm 2009 chỉ là một cú hồi dương rực rỡ để rồi tàn lụi.
TTCK gặp khó khăn khi công phá vùng 630 điểm và sau đó lùi dần từ cuối năm 2009, bắt đầu từ chính các BCs của thị trường, tức là sức mạnh đầu tư đã dần suy giảm.
Cảm nhận được điều đó, các đội tự doanh ngày càng tăng cường hơn việc lướt sóng cổ phiếu thay vì nắm giữ, và công nghệ lướt sóng, làm giá cổ phiếu ngày càng được nâng cao. Bởi vì các đối tượng tham gia thị trường, đặc biệt các NĐT cá nhân, thường được xem là đàn để thịt bởi các đội tự doanh và các nhóm BBs lũng đoán được cổ phiếu.
Nhiều chiêu lướt sóng, làm giá được tự doanh đưa ra như lợi dụng bộ phận phân tích để tiêm nhiễm cho NĐT các nhận định về cổ phiếu có lợi cho hoạt động tự doanh, bắt tay với các nhóm BBs để lũng đoạn cổ phiếu.
Hết lũng đoạn cổ phiếu trên sàn, các đội tự doanh tìm đến các công ty OTC, đặc biệt là các công ty sắp niêm yết để vừa tìm hiểu cơ hội đầu tư vừa tìm cơ hội lướt sóng khủng dưới dạng đầu tư lớn, đầu tư chiến lược. Có hẳn một quy trình đầu tư chiến lược trong đó tự doanh sẽ đến các công ty sắp niêm yết, cùng với tư vấn phát hành/niêm yết, để cung cấp dịch vụ, tìm hiểu công ty. Nếu cảm nhận được tiềm năng cho một đợt làm giá khủng, tư doanh có thể đề nghị được tham gia đầu tư vào công ty với số lượng lớn (thường là kèm thêm vài VIP, vài mối quan hệ lớn), sau đó yêu cầu doanh nghiệp chế biến báo cáo theo ý mình, đưa doanh nghiệp lên sàn và bắt đầu tung hoành với CP. Ai đã từng đầu tư NTB chắc biết rõ ví dụ này.
... đến làm giá!
Quan hệ tốt, thông tin nhiều, lại nắm rõ hoạt động của tài khoản CK của NĐT, các đội tự doanh có một vị thế không thể nào chê trách được trong cuộc đua tìm kiếm lợi nhuận trên thị trường đầu cơ, nơi tiền không sinh ra, mà chỉ chảy từ túi người này sang túi người khác.
Các đội tự doanh sau khoảng thời gian lướt sóng nhanh chóng nhận ra rằng các thông tin do tự doanh đưa ra có thể ảnh hưởng khá nhiều đến quyết định đầu tư ngắn hạn của người khác, đặc biệt là các NĐT cá nhân. Niềm tin vào sức mạnh thông tin, kỹ năng và tài chính của tự doanh khiến rất nhiều NĐT đặt số phận, ước mơ và thậm chí cả hạnh phúc gia đình vào tay tự doanh bằng cách nhắm mắt đua theo lệnh tự doanh.
Thông tin về giao dịch CK của tự doanh được lùng kiếm như báu vật. Chẳng thế mà TTCK năm 2010 đã sôi lên không ít khi thông tin mua bán của các đội tự doanh được rao bán công khái trên TT.
Và thế là, thay vì mua bán theo TT, các tự doanh có thể liên kết với doanh nghiệp, tập trung vào các cổ phiếu quy mô vừa và nhỏ, mua gom hoặc xả hàng một cách thuận lợi bằng cách kiểm soát và tung ra cổ phiếu và thông tin đúng thời điểm, bằng cách tạo ra sự đột biến trong giao dịch trên bảng điện và bằng cách rỉ tai úp mở về những di chuyển của tự doanh...
Những chiêu làm giá đa phần xuất phát từ tự doanh của CTCK (và của quỹ) rồi lan ra bên ngoài, khiến cho TTCK năm 2010 đầy nhộn nhịp với những đợt sóng cổ phiếu siêu hạng, mặc dù toàn thị trường chung hầu như không mấy thay đổi.
Đặc biệt các đội tự doanh còn có một nguồn hàng lướt cực đỉnh, đó là cổ phiếu của chính các CTCK. Biết rất rõ nội tình của công ty lại được xếp ủy thác vốn lớn nên các tự doanh trở thành chúa trùm ở các CP chứng khoán. Thế nên mới có câu chuyện một giám đốc đầu tư của CTCK Hxx mới lên sàn đã dõng dạc tuyên bố rằng cổ phiếu của công ty không thể có giá dưới 18. Một loạt khách hàng VIP của công ty đu theo lời khuyên chí tính ấy với margin hàng khủng và nghe đâu nhiều tài khoản đã kẹp ở cao độ mênh mông của cổ phiếu ấy.
-------------------------------------------------------------
Đọc thêm:
* Tự doanh – Từ dễ như ăn kẹo đến mắc nạn
* Lâm nạn tập 2 và thoái trào của tự doanh chứng khoán (Đón đọc lúc 20h ngày 27/05)
Nguyên Quân
(Nick Nguyên Quân đã có chuỗi bài viết về nhiều khía cạnh trong hoạt động của công ty chứng khoán, đăng trên Diễn đàn Vietstock từ quý 3/2011. Chuỗi bài viết hay và đầy ý nghĩa được dẫn lại trên Vietstock Blog với sự đồng ý của tác giả)
Infonet
